7 Νοεμβρίου γιορτάζουν…

Τα ονόματα των Αγίων Ματρύρων είναι: Ιέρων, Νίκανδρος, Ησύχιος, Βαράχος (ή Βαράχιος), Μαξιμιανός, Καλλίνικος, Ξαντικός (ή Ξανθιάς), Αθανάσιος, Θεόδωρος, Δουκίτιος, Ευγένιος, Θεόφιλος, Ουαλέριος, Θεόδοτος, Καλλίμαχος, Ιλάριος, Γιγάντιος, Λογγίνος, Θεμέλιος, Ευτύχιος, Διόδοτος, Καστρίκιος, Θεαγένης, Μάμας, Νίκων, Θεόδουλος, Βοστρύκιος (ή Ουστρίχιος), Ουΐκτωρ, Δωρόθεος, Κλαυδιανός, Επιφάνιος, Ανίκητος και άλλος Ιέρων.

Ο πρώτος απ’ αυτούς, ο Ιέρων, ήταν από τα Τύανα της Καππαδοκίας. Ο πατέρας του πέθανε γρήγορα και την ανατροφή του, καθώς και των δύο αδελφών του, Ματρωνιανού και Αντωνίου, ανέλαβε εξ ολοκλήρου η μητέρα τους Στρατονίκη. Παρ’ όλο που ο Ιέρων πήρε αρκετή μόρφωση, ασχολήθηκε με το γεωργικό επάγγελμα. Οι ειδωλολάτρες τέτοιες ενασχολήσεις τις θεωρούσαν υποτιμητικές. Αλλά οι χριστιανοί ήξεραν ότι ο Χριστός δεν απαξίωσε τον ιδρώτα του ταπεινού εργάτη. Και ότι κάθε τίμια εργασία είναι αρετή και μόνο η αργία, πού φέρνει την αμαρτία, αποτελεί για τον άνθρωπο στίγμα. Άλλωστε, ο θεόπνευστος λόγος της Αγίας Γραφής περιγράφοντας τη ζωή των Αποστόλων και κατ’ επέκτασιν, όλων των χριστιανών, λέει: «κοπιῶμεν ἐργαζόμενοι ταῖς ἰδίοις χερσί» (Α’ προς Κορινθίους, δ’ 12). Κοπιάζουμε, δηλαδή, εργαζόμενοι με τα ίδια μας τα χέρια.

Όταν επί Διοκλητιανού άρχισε ο διωγμός κατά των χριστιανών, ο έπαρχος Αγρικόλας συνέλαβε τον Ιέρωνα με την κατηγορία ότι τις Κυριακές και τις άλλες γιορτές περιφερόταν και κήρυττε το Χριστό στους εργάτες, με αποτέλεσμα να αποσπάσει πολλούς από την ειδωλολατρία. Μαζί του συνελήφθησαν οι δύο αδελφοί του και τριάντα ακόμα συνεργάτες του στη διακονία του Ευαγγελίου. Αφού φυλακίστηκαν και φρικτά βασανίστηκαν, τελικά ο έπαρχος Αγρικόλας τους αποκεφάλισε έξω από την πόλη Μελιτινή.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείῳ Πνεύματι συντεταγμένοι, δῆμος ὤφθητε, τροπαιοφόροι ἀθλοφόροι τοῦ Σωτῆρος πανθαύμαστοι· ὁμοφροσύνῃ γὰρ γνώμης ἑνούμενοι, μαρτυρικῶς τὸν ἐχθρὸν ἐτροπώσασθε. Ἀλλ’ αἰτήσασθε τριάδα τὴν Ὑπερούσιον δωρίσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Οἱ Μάρτυρές σου, Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν, στεφάνους ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας, ἔκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, σχόντες γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλον, ἔθραυσαν καὶ δαιμόνων, τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτῶν ταῖς ἰκεσίαις, Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς.
Χορὸς Μαρτύρων τηλαυγὴς καὶ φωσφόρος, ἐξανατείλας νοητῶς κατεφαίδρυνε, τὴν Ἐκκλησίαν σήμερον θαυμάτων βολαῖς· ὅθεν ἑορτάζοντες, τὴν σεπτὴν αὐτῶν μνήμην, αἰτοῦμέν σε Σωτὴρ ἡμῶν· Ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις, ἐκ τῶν κινδύνων λύτρωσαι ἡμᾶς, ὡς ἐλεήμων Θεὸς καὶ φιλάνθρωπος.

Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἱέρων ὁ ἔνδοξος, καὶ σὺν αὐτῷ ὁ χορός, Μαρτύρων ὁ ἔνθεος, τῆς ἀθεΐας πυράν, τοῖς αἵμασι σβέσαντες, τὰς διαιωνιζούσας, ἀπολαύσεις κληροῦνται, καὶ τοὺς τῶν ἀσθενούντων, ἰατρεύουσι πόνους· Αὐτῶν Χριστὲ πρεσβείαις, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ο Όσιος Λάζαρος ήταν από τη Μικρά Ασία και γεννήθηκε τον 11ο αιώνα μ.Χ. σ’ ένα χωριό κοντά στη Μαγνησία (προς τον Νέανδρο Ποταμό), από γονείς ευσεβείς τον Νικήτα και την Ειρήνη. Όταν ακόμα ήταν έξι χρονών, επιδόθηκε στον πνευματικό στίβο μέσα στο μοναστήρι των Ορόβων. Εκεί έμεινε επί πέντε χρόνια διδασκόμενος. Όμως, από θείο ζήλο κινούμενος, θέλησε να προσκυνήσει τους αγίους τόπους. Έτσι έφυγε κρυφά από τη Μονή και πήγε στα Ιεροσόλυμα. Μετά την προσκύνηση των εκεί Ιερών, επισκέφθηκε τη μονή του αγίου Σάββα, όπου κοινοβίασε αφού έγινε μοναχός και κατόπιν Ιερέας. Κατά την επανάσταση των Αράβων, που βεβήλωναν τα Ιερά, αναγκάστηκε και έφυγε στην Έφεσο, σ’ ένα έρημο όρος αντίκρυ της πόλης, που ονομαζόταν Γαλλήσιο. Εκεί, στην αρχή μόνος ζούσε σ’ ένα κελί, αλλά αργότερα μαζεύτηκαν γύρω του και άλλοι μοναχοί. Ο δε Μονομάχος Κωνσταντίνος (1042 – 1054 μ.Χ.), εξόριστος τότε στη Μυτιλήνη, άκουσε για την αγιότητα του οσίου και έκτισε ωραιότατο ναό της Αναστάσεως στο Γαλλήσιο όρος, και τον προίκισε με πολλά Ιερά κειμήλια. Ο δε όσιος Λάζαρος, ανήγειρε κοντά στο ναό στυλό, όπου εγκαταστάθηκε στην κορυφή του και ασκήτευε χειμώνα – καλοκαίρι, εκτεθειμένος σε καύσωνες και παγωνιές. Ο Θεός επίσης, έδωσε στον Όσιο Λάζαρο και το χάρισμα να θαυματουργεί. Έτσι αυστηρά ασκητικά αφού έζησε τη ζωή του, πέθανε με αγιότητα σε βαθιά γεράματα το 1054 μ.Χ.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ταῖς ἐπαγρύπνοις προσευχαῖς, ἐν ὀχετοῖς δακρύων τὸν στῦλον κατέβρεχες· καὶ τοῖς ἐκ βάθων στεναγμοῖς, εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας· καὶ γέγονας ποιμήν, τοῖς προσιοῦσι νέμων συγχώρησιν, Ὅσιε Πατὴρ ἡμῶν Λάζαρε· πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Τοὺς ὑπὲρ φύσιν σου Σοφὲ πόνους καὶ σκάμματα, αὐτοὶ οἱ Ἄγγελοι ἰδόντες κατεπλάγησαν, δι᾽ ὧν εἴληφας θεόθεν καὶ τοὺς στεφάνους, Ἀλλ᾽ ὣς ἔχων παῤῥησίαν πρὸς τὸν Κύριον, ἐκ παντοίων ἡμᾶς σῷζε περιστάσεων, ἵνα κράζωμεν, Χαίροις Πάτερ Ποιμὴν ἡμῶν.

Ὁ Οἶκος
Ἄγγελος ἐξ ἀνθρώπων, Θεόφορε ἐγένου, ἐκ γῆς πρὸς τὰ οὐράνια φθάσας· διὸ σὺν ἀσωμάτοις χοροῖς, ἁμιλλώμενόν σε θεωρῶν Ὅσιε, ἐξίσταμαι καὶ φόβῳ σοι κραυγάζω σχετικῶς τοιαῦτα.Χαῖρε, κανὼν ἀπλανὴς μονοτρόπων, χαῖρε, λειμὼν ἀρετῆς ψυχοτρόφε,
Χαῖρε, πρεσβευτὰ τῶν ψυχῶν ἀκαταίσχυντε, χαῖρε, χορευτὰ τῶν ἀγγέλων ὁμόσκηνε,
Χαῖρε, ὅτι σὺ ἐπλήθυνας τῶν θρεμμάτων τὸν χορόν· χαῖρε, ὅτι σὺ διέσωσας εἴσω ταῦτα τῆς Ἐδέμ,
Χαῖρε, τῆς αὐταρκείας σὺν Θεῷ δοὺς τὸν ἄρτον, χαῖρε, τῆς αὐθαδείας τῶν δαιμόνων διῶκτα,
Χαῖρε, πηγὴ θαυμάτων ἀέναε, χαῖρε,τρυφῆς μελλούσης ἐχέγγυε,
Χαῖρε, λαμπτὴρ τῆς Ἀσίας ἁπάσης, χαῖρε, φωστὴρ Μοναστῶν ποδηγέτα,
Χαίροις, Πάτερ Ποιμὴν ἡμῶν.

Οι Άγιοι Μελάσιππος, Κασσίνη και Αντώνιος ήταν από την πόλη Άγκυρα της Μικράς Ασίας και έζησαν κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτη (361 μ.Χ.). Ο Αντώνιος ήταν γιος του Μελασίππου και της Κασσίνης. Όντως σωστοί χριστιανοί, ανάθρεψαν τον γιο τους με μεγάλη επιμέλεια και τον ανέδειξαν σε άξιο μέλος της κοινωνίας και δόκιμο εργάτη του Ευαγγελίου. Όταν ο δούκας Αγριππίνος πληροφορήθηκε τη χριστιανική πίστη τους, πρόσταξε τη σύλληψή τους. Τους μεν γονείς προσπάθησε να τους νικήσει λέγοντάς τους ότι από αυτούς εξαρτάται η ζωή του παιδιού τους. και ότι αν απαρνιόντουσαν τον Κύριο θα χάριζε τη ζωή στον γιο τους. Τον δε Αντώνιο τον πίεζε ψυχολογικά, λέγοντάς του ότι μπορεί να σώσει τους γονείς του. Εκείνοι όμως δεν φοβήθηκαν τον μαρτυρικό θάνατο και η καρδιά τους ήταν έτοιμη να πάει στον Κύριο. Ο δούκας Αγριππίνας θύμωσε ακούγοντας τους να εξυμνούν τον Ιησού, παρόλο τις απειλές του και διέταξε τον βασανισμό τους. Τον Μελάσσιπο και την Κασσίνη τους θανάτωσε κρεμασμένους πάνω σε ξύλο. Τον δε Αντώνιο τον βασάνισαν φρικτά και μετά τον έβαλαν μέσα σε αναμμένο κλίβανο. Όμως με τη βοήθεια της Θείας Χάρης, ο Άγιος έμεινε αβλαβής. Βλέποντας το θαύμα αυτό 40 νεαρά παιδιά ήλθαν στην πίστη του Χριστού, που αμέσως αποκεφάλισαν οι υπηρέτες του βασιλιά. Έπειτα έριξαν τον Άγιο σε πυρακτωμένη κάμινο, πάλι όμως χάρη στη Θεία επέμβαση έμεινε άφλεκτος. Ύστερα από το θαύμα αυτό πολλοί προσχώρησαν στην πίστη του Χριστού. Τελικά οι δήμιοι τον αποκεφάλισαν και έτσι ο Άγιος Αντώνιος ετελειώθη και κοσμήθηκε από τον Κύριο, όπως οι γονείς του, τον αμάραντο στέφανο του μαρτυρίου.

Οι Άγιοι αυτοί μαρτύρησαν στην Αμφίπολη της Μακεδονίας, που βρισκόταν κοντά στην Καβάλα. Η Θεσσαλονίκη ήταν κόρη ενός Ιερέα των ειδώλων, πού ονομαζόταν Κλέων και ήταν αρκετά πλούσιος. Όταν έμαθε ότι η κόρη του έγινε χριστιανή, θερμά την παρακάλεσε να αρνηθεί τον Χριστό, πράγμα που δεν κατόρθωσε. Τότε τη γύμνωσαν και τη μαστίγωσαν με μαστίγια από ωμά δέρματα, τέσσερις άνδρες. Έπειτα έσπασαν τα πλευρά της και αφού πήραν την περιουσία της την εξόρισαν, όπου ομολογώντας τον Χριστό απεβίωσε. Οι δε Αύκτος και Ταυρίων, αφού κατηγόρησαν τον ωμό βασανιστή και φονιά της Θεσσαλονίκης, καταγγέλθηκαν στον υπατικό Θορύβιο. Αυτός διέταξε τον λιθοβολισμό τους και κατόπιν μια σειρά φρικτών βασανιστηρίων. Επειδή όμως οι Άγιοι με θαυματουργικό τρόπο βγήκαν απ’ όλα αυτά σώοι και αβλαβείς, διατάχθηκε ο αποκεφαλισμός τους και έτσι έλαβαν τα ένδοξα στεφάνια του μαρτυρίου.

Οι Άγιοι Ματρωνιανός και Αντώνιος ήταν αδέλφια του αγίου μάρτυρα Ιέρωνα – του πρώτου από τους 33 μάρτυρες «ἐν Μελιτινῇ» (βλέπε ίδια ημέρα) – και μαρτύρησαν και αυτοί δια αποκεφαλισμού στην πόλη Μελιτινή.

Δεν έχουμε λεπτομέρειες για τον βίο του Αγίου Αθηνοδώρου. Μερικές αγιολογικές πηγές αναφέρουν, ότι αυτός είναι ο αδελφός του Αγίου Γρηγορίου του Θαυματουργού και όχι ο Άγιος Γρηγόριος (που εορτάζει την ίδια μέρα) πράγμα όμως απίθανο όπως μαρτυρά το δίστιχο του Αγίου Γρηγορίου.

Το μόνο που γνωρίζουμε για τον Άγιο Γρηγόριο είναι ότι ήταν αδελφός του Γρηγορίου του Θαυματουργού.

Ο Άγιος Αλέξανδρος έζησε στα χρόνια του βασιλιά Μαξιμιανού (298 μ.Χ.) και καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη. Οδηγήθηκε στο βήμα του τυράννου, επειδή κλώτσησε τον βωμό των ειδώλων και σκόρπισε τα ειδωλόθυτα που ήταν πάνω σ’ αυτόν. Αμέσως τότε διατάχθηκε ο αποκεφαλισμός του και έτσι έλαβε το ένδοξο στεφάνι του μαρτυρίου.

Ο Όσιος Κύριλλος γεννήθηκε στην περιοχή Γκαλίτς της Κοστρομά από ευσεβείς και φιλόθεους γονείς. Η παράδοση αναφέρει ότι είχε τη θεία κλήση εκ κοιλίας μητρός. Από την παιδική του ηλικία επιδόθηκε στην άσκηση και την προσευχή και δέχθηκε την κλήση από τον Θεό διά θείου οράματος. Έτσι εγκατέλειψε την πατρική του οικία, για να εγκαταβιώσει στη μονή των Σπηλαίων του Πσκοφ. Αργότερα, όταν οι γονείς του Οσίου Κυρίλλου πληροφορήθηκαν την απόφαση του υιού τους, ακολούθησαν και αυτοί την μοναχική οδό και έγιναν μοναχοί, πρώτα η μητέρα του με το όνομα Ελένη και στη συνέχεια ο πατέρας του με το όνομα Βαρσανούφιος, του οποίου μάλιστα η πνευματική καθοδήγηση ανετέθη από τον ηγούμενο στον υιό του Κύριλλο. Ως μοναχός εντυπωσίασε με τις αρετές, την υπακοή, τη μελέτη των Αγίων Γραφών, την αυστηρή άσκηση και την προσευχή, τον ηγούμενο Όσιο Κορνήλιο (τιμάται 20 Φεβρουαρίου) και τους αδελφούς μοναχούς. Μετά την κοίμηση του πατρός του ζήτησε την ευλογία του ηγουμένου της μονής, για να εξέλθει και να ασκητέψει σε έρημο τόπο. Έπειτα από ερημική ζωή είκοσι περίπου ετών σε διάφορους ασκητικούς τόπους της Ρωσικής γης, ο Όσιος κατέληξε στα προάστια της Μόσχας Νόβγκοροντ και Πσκοφ, όπου ζούσε με προσευχή και νηστεία. Μετά από διαδοχικά θεία σημεία και οράματα της Θεοτόκου, ίδρυσε μονή και ανήγειρε δύο ναούς στη Λευκή Λίμνη, ενώ η οσιακή πολιτεία του προσείλκυε νέους αδελφούς γύρω του. Ο Άγιος Θεός τον προίκισε με το χάρισμα της θαυματουργίας και της διακρίσεως. Ο Όσιος Κύριλλος κοιμήθηκε με ειρήνη, αφού προαισθάνθηκε το τέλος του, το έτος 1532 μ.Χ. Η Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του και στις 15 Ιουνίου.

Ο Άγιος Willibrord (Βιλλιβρόρδος) γεννήθηκε το 658 μ.Χ. στη Νορθουμβρία της Βρετανίας από γονείς Αγγλοσάξονες. Ο ευσεβής πατέρας του Βιλγίσιος, ασκητής αργότερα, τον έστειλε για εκπαίδευση στο ξακουστό μοναστήρι του Ράϊπον, του οποίου ιδρυτής και ηγούμενος ήταν ο άγιος Βιλλφρίδος, μετέπειτα επίσκοπος Υόρκης (βλέπε 12 Οκτωβρίου). Σπούδασε επίσης για δώδεκα χρόνια στη φημισμένη για τις λαμπρές μοναστηριακές σχολές της Ιρλανδία, υπό την καθοδήγηση του ενάρετου και μορφωμένου γέροντα Εκβέρτου. Το 688 μ.Χ. χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και τον επόμενο χρόνο, ύστερα από σχετική προτροπή του δασκάλου του, αναχώρησε με δώδεκα μοναχούς για να κηρύξει το ευαγγέλιο στη Φρισλανδία (σημερινή βορειοδυτική Ολλανδία), τη μελαγχολική χώρα των βάλτων. Εκεί έγινε εγκάρδια δεκτός από τον μαγιορδόμο (αυλάρχη) του βασιλείου της Αυστρασίας Πεπίνο τον εξ Εριστάλης (635 – 714 μ.Χ.), που λίγο πρωτύτερα είχε νικήσει τον ισχυρό ιθαγενή ηγεμόνα Ράντμποντ, φανατικό υποστηρικτή της ειδωλολατρίας. Ο άγιος Βιλλιβρόρδος, άρχισε το ιεραποστολικό του έργο στην περιοχή εκείνη που είχε αποσπάσει ο Πεπίνος από τον αντίπαλό του. Το κήρυγμα του είχε τόση επιτυχία, ώστε το 695 μ.Χ. ο πάπας Σέργιος Α’ (687 – 701 μ.Χ.), ύστερα από θερμές συστάσεις του Πεπίνου, τον κάλεσε στη Ρώμη και τον χειροτόνησε επίσκοπο, μετονομάζοντάς τον σε Κλήμεντα. Επιστρέφοντας, εγκαταστάθηκε στην Ουτρέχτη και συνέχισε να μοχθεί για τον εκχριστιανισμό της φραγκικής Φρισλανδίας, επεκτείνοντας τη δράση του και σε γειτονικές χώρες, όπως η Θουριγγία, το Λουξεμβούργο και η Δανία. Την τελευταία επισκέφθηκε μόλις ένα χρόνο μετά την επισκοπική χειροτονία του. Ο φοβερός όμως Βίκινγκς Ογγούνδος, ματαίωσε κάθε προσπάθειά του για την ίδρυση τοπικής Εκκλησίας. Έτσι ο άγιος αρκέστηκε να πάρει μαζί του στην Ουτρέχτη τριάντα νεαρούς Δανούς, που είχαν πιστέψει στο Χριστό και να τους εκπαιδεύσει κατάλληλα, ώστε να καταστούν μελλοντικά ιεραπόστολοι στην πατρίδα τους. Μετά το θάνατο του Πεπίνου (714 μ.Χ.), ο ιεράρχης βρήκε αμέριστη υποστήριξη και από το διάδοχο του Κάρολο Μαρτέλο (714 – 741 μ.Χ.), τον οποίο ο ίδιος βάπτισε. Στα επόμενα χρόνια επισκέφθηκε επανειλημμένα κάθε σημείο της επαρχίας του, έχτισε ναούς, ίδρυσε μοναστήρια και απάλλαξε το λαό από τις παλαιές βάρβαρες συνήθειές του. Όταν οι ειδήσεις των ιεραποστολικών του επιτευγμάτων έφτασαν ως την Αγγλία, πολλοί συμπατριώτες του έσπευσαν να ενισχύσουν το έργο του: Ο Αδελβέρτος ήρθε να κηρύξει στη βόρεια Ολλανδία, ο Βερενφρίδος στην Ελστη, ο Πλέχελμος, ο Οτγέρος και ο Βίρος στη Γκελντερλάνδη, οι αδελφοί Εβάλδοι στη Βεστφαλία, όπου και μαρτύρησαν και ο Βούλφραμος, μετέπειτα επίσκοπος της Σέν, στην κυρίως Φρισλανδία, όπου βάπτισε το γιο του ηγεμόνα Ράντμποντ και πλήθη άλλων Φρισλανδών. Ο Άγιος Βιλλιβρόρδος κοιμήθηκε στις 7 Νοεμβρίου του 739 μ.Χ. και τάφηκε στη μονή Ετστέρναχ του Λουξεμβούργου. Η συμβολή του στον εκχριστιανισμό της Ευρώπης υπήρξε μεγάλη. Δίκαια αναγνωρίζεται ως ένας από τους θεμελιωτές της βρετανικής ιεραποστολής και ως απόστολος της Ολλανδίας.