Εξαρθρώθηκαν έπειτα από έρευνα των αστυνομικών της Υποδιεύθυνσης Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Πατρών, δύο εγκληματικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνταν σε υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας.
Στο πλαίσιο διεθνικής αστυνομικής επιχείρησης της Υποδιεύθυνσης Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Πατρών, συνελήφθησαν συνολικά 39 άτομα.
Σε βάρος των συλληφθέντων σχηματίσθηκαν δικογραφίες για τα κατά περίπτωση αδικήματα της συγκρότησης, της ένταξης ως μέλη σε δομημένη με διαρκή δράση ομάδα από τρία ή περισσότερα πρόσωπα, που επεδίωκαν την τέλεση περισσότερων κακουργημάτων, που προβλέπονται και τιμωρούνται από τη νομοθεσία για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς, τον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς, υπεξαίρεση αρχαίων μνημείων κατ’ εξακολούθηση, κατ’ επάγγελμα και συνήθεια, κατά μόνας και από κοινού, αποδοχή και διάθεση προϊόντων εγκλήματος με αντικείμενο αρχαίο μνημείο που ανήκει στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια και από κοινού, παράνομη αρχαιολογική ανασκαφή κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια από κοινού και κατά μόνας, παράνομη αρχαιολογική έρευνα με τη χρήση μηχανημάτων διασκόπησης εδάφους από κοινού και κατά μονάς, χρήση ανιχνευτή μετάλλων χωρίς άδεια κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια, πρόληψη και καταστολή νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και παράβαση του νόμου περί όπλων.
Αναζητούνται συνεργοί στη Γερμανία
Η πρώτη εγκληματική οργάνωση αποτελείται συνολικά από 36 μέλη, εκ των οποίων συνελήφθησαν τα 32 στην Ελλάδα και αναζητούνται σε Γερμανία και Ελλάδα ακόμη 4, τα πλήρη στοιχεία των οποίων έχουν ταυτοποιηθεί.
Παράλληλα, στο πλαίσιο της έρευνας ταυτοποιήθηκαν τα πλήρη στοιχεία ακόμη 11 κατηγορούμενων σε βάρος των οποίων σχηματίσθηκαν δικογραφίες για κατά περίπτωση αδικήματα της παραβίασης του Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς, της υπεξαίρεσης αρχαίων μνημείων κατά μόνας και από κοινού, της αποδοχή και της διάθεση προϊόντων εγκλήματος με αντικείμενο αρχαίο μνημείο που ανήκει στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου από κοινού, τετελεσμένη και σε απόπειρα.
Οι αστυνομικοί διακρίβωσαν ότι από το έτος 2022, οι κατηγορούμενοι δραστηριοποιήθηκαν πανελλαδικά, συγκρότησαν και εντάχθηκαν σε εγκληματική οργάνωση με διεθνικό χαρακτήρα, ιεραρχική δομή, εσωτερική διάρθρωση, διαρκή δραστηριότητα και συγκεκριμένη μεθοδολογία.
Επιπλέον, ταυτοποιήθηκε ο διεθνικός χαρακτήρας του εγκληματικού κυκλώματος καθώς τα παρανόμως εξαχθέντα αρχαία κινητά μνημεία κατέληξαν στο εξωτερικό, είτε σε συνεργούς τους είτε σε γνωστούς οίκους δημοπρασιών που δραστηριοποιούνται στη Γερμανία και στις ΗΠΑ.
Στο πλαίσιο της προανάκρισης και έπειτα από αίτημα για την παροχή δικαστικής συνδρομής στις ΗΠΑ, αίτημα Ευρωπαϊκής Εντολής Ερευνάς στη Γερμανία και άρση τραπεζικού απορρήτου, προέκυψε ότι τα μέλη της διεθνικού χαρακτήρα α’ εγκληματικής οργάνωσης, διέπραξαν τουλάχιστον 130 αξιόποινες πράξεις σε βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας.
Ως προς τη μεθοδολογία της πρώτης εγκληματικής οργάνωσης επισημαίνονται τα ακόλουθα:
Η εγκληματική οργάνωση λειτουργούσε με δομή και ιεραρχία και συγκεκριμένα στο κατώτερο στάδιο ιεραρχίας του κυκλώματος αρχαιοκαπηλίας, βρίσκονταν οι κατηγορούμενοι, που είτε μεμονωμένα είτε οργανωμένα σε υποομάδες, με τη χρήση κατάλληλων μηχανημάτων ανίχνευσης υπεδάφους και σκαπτικών εργαλείων προέβαιναν στη διενέργεια παράνομων ανασκαφών και ερευνών με σκοπό την αποκάλυψη και κλοπή αρχαιολογικών ευρημάτων. Με τη χρήση των ανιχνευτών μετάλλων που κατείχαν οι κατηγορούμενοι, πραγματοποιούσαν έρευνες κατά τις οποίες αποκάλυπταν και αφαιρούσαν μεταλλικά αρχαία αντικείμενα ως επί τον πλείστον αρχαία νομίσματα.
Στο επόμενο στάδιο ιεραρχίας, βρίσκονταν οι κατηγορούμενοι στους οποίους επιδεικνύονται αρχικά τα παρανόμως ανευρεθέντα αρχαιολογικά ευρήματα είτε διά ζώσης είτε σε φωτογραφίες, ακολούθως προέβαιναν στην αρχική εκτίμηση της αξίας τους και εν συνεχεία τους ανατίθεται η περαιτέρω διάθεσή τους. Οι μεσάζοντες έχοντας εκτιμήσει την αξία των υπό διακίνηση αρχαίων αντικειμένων, έρχονταν σε επαφή με τον υποψήφιο αγοραστή με τον οποίο συνεργάζονταν, του περιέγραφαν κωδικοποιημένα τις αρχαιότητες ή του απόστελλαν φωτογραφίες αυτών μέσω διαδικτυακών εφαρμογών επικοινωνίας και αν οι δύο πλευρές συμφωνούσαν στην προσφερόμενη τιμή, ολοκλήρωναν την αγοραπωλησία.
Στο υψηλότερο στάδιο ιεραρχίας, βρίσκονταν οι κατηγορούμενοι που αγόραζαν τις αρχαιότητες τις οποίες αφού συγκέντρωναν, τις εξήγαγαν από την Ελλάδα και τις παρέδιδαν σε οίκους δημοπρασιών ή σε συνεργούς τους με σκοπό τη διάθεσή τους. Αυτοί οι κατηγορούμενοι είχαν αποκτήσει εξειδικευμένες αρχαιολογικές γνώσεις σχετικά με τη χρονολόγησή τους, τους τύπους των παραστάσεων που φέρουν μερικά από αυτά και την αξία αντίστοιχων αντικειμένων που έχουν διακινηθεί στο παρελθόν ως σημείο αναφοράς. Το μεγαλύτερο μέρος των αρχαιοτήτων που αγόραζαν, ήταν αρχαία νομίσματα και γενικά μικρά αντικείμενα, τα οποία πωλούνταν στο εξωτερικό κυρίως σε οίκους δημοπρασίας.
Η επικοινωνία μεταξύ των μελών πραγματοποιούνταν κυρίως με αυτοπρόσωπες συναντήσεις σε προκαθορισμένα σημεία, ενώ σε τηλεφωνικές συνομιλίες χρησιμοποιούσαν κωδικοποιημένες εκφράσεις και ορολογία που είχαν συμφωνήσει σε προγενέστερο χρόνο λόγω της χρόνιας συνεργασίας τους και οι οποίες πολλές φορές παρέπεμπαν σε αντικείμενα που έχουν σχέση είτε με τη νόμιμη επαγγελματική τους δραστηριότητα είτε με αντικείμενα που απαντώνται στις αντίστοιχες περιοχές.
Σε έναν οίκο δημοπρασίας εξωτερικού διαπιστώθηκε να εργάζεται Ελληνας υπήκοος ο οποίος έχει συλληφθεί κατά το παρελθόν στην Ελλάδα για αρχαιοκαπηλία και μέσω αυτού διακινούνταν τα αρχαία νομίσματα που είχαν εξαχθεί παράνομα.
«Εξαγωγές» αρχαιοτήτων
Η δεύτερη εγκληματική οργάνωση αποτελείται συνολικά από 10 μέλη, εκ των οποίων συνελήφθησαν τα 7 στην Ελλάδα και αναζητούνται ακόμη 3, τα πλήρη στοιχεία των οποίων έχουν ταυτοποιηθεί.
Η δεύτερη εγκληματική οργάνωση δραστηριοποιούνταν από τον Δεκέμβριο του 2023 σε περιοχές της Μακεδονίας και Θράκης και μερικά από τα μέλη της είχαν απασχολήσει και στο παρελθόν ομοειδή εγκλήματα. Τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης συγκέντρωναν αρχαία αντικείμενα από την Ελλάδα και στη συνέχεια τα διέθεταν στο εξωτερικό. Ολα τα αρχαία συγκεντρώνονταν από τον αρχηγό της εγκληματικής οργάνωσης και στη συνέχεια διατίθεντο στο εξωτερικό και διαπιστώθηκε η εμπλοκή δύο οίκων δημοπρασιών.
Στο πλαίσιο της προανάκρισης προέκυψε ότι τα μέλη της δεύτερης εγκληματικής οργάνωσης, διέπραξαν τουλάχιστον 49 αξιόποινες πράξεις σε βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας.
Κατασχέσεις
1.800 αρχαιολογικά ευρήματα, στα οποία περιέχονται πλήθος νομισμάτων διάφορων περιόδων και εκδόσεων, ζωόμορφα και ανθρωπόμορφα ειδώλια, καθώς και διάφορα αντικείμενα υπό μορφή αρχαίων προσωπείων και περικεφαλαίων. Τα 800 ανευρέθηκαν σε έρευνες στη Γερμανία,
8 όπλα (πιστόλια, περίστροφο, πολεμικό όπλο, κυνηγετικό),
1300 φυσίγγια διαφόρων διαμετρημάτων,
80.000 ευρώ μετρητά,
135.000 ευρώ δεσμεύτηκαν σε τραπεζικούς λογαριασμούς,
1 τραπεζική θυρίδα,
46 συσκευές ανίχνευσης μεταλλικών αντικειμένων,
10 οχήματα ως μέσα τέλεσης των υπό προανάκριση αδικημάτων.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα βρίσκονται υπό μακροσκοπική εξέταση από υπαλλήλους της αρμόδιας Εφορίας Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης, οι οποίοι θα αποφανθούν σε μεταγενέστερο χρόνο για την ακριβή αρχαιολογική τους αξία.
Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στον εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης.
