Η συνοικία της Ξηροκρήνης στη Θεσσαλονίκη.
Η Εκτέλεση Αντιστασιακών Ξηροκρήνης αφορά στην εκτέλεση οκτώ νεών Ελλήνων αντιστασιακών από ναζιστικό εκτελεστικό απόσπασμα, στις 11 Μαΐου 1944 στη συνοικία Ξηροκρήνη της Θεσσαλονίκης, κατά την Κατοχή της Ελλάδας.
Στην περιοχή των συνοικιών της Ξηροκρήνης και της Επταλόφου στη Θεσσαλονίκη αναπτύχθηκε από τις πρώτες μέρες της Ναζιστικής Κατοχής σημαντική αντιστασιακή δράση. Στις 15 Μαΐου 1941, μόλις έναν μήνα μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τις ναζιστικές δυνάμεις, ιδρύεται η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση στην Ελλάδα, η «Ελευθερία», με την ομώνυμη εφημερίδα της και το πρώτο παράνομο τυπογραφείο της πόλης στην περιοχή της Επταλόφου. Ακόμα, στην Ξηροκρήνη υπήρχε, σύμφωνα με τις μαρτυρίες παλαιών κατοίκων, κρησφύγετο αντιστασιακών, το οποίο όμως ανακαλύφθηκε από τους ναζί και καταστράφηκε. Στις 8 Ιουλίου 1943 στην Επτάλοφο πραγματοποιείται η ιστορική διαδήλωση ενάντια στην απόπειρα επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής στην Κεντρική Μακεδονία.
Στις 11 Μαΐου 1944 σε αντίποινα για την αντιστασιακή δράση τους, εκτελέστηκαν οκτώ νέοι Θεσσαλονικείς αντιστασιακοί από ναζιστικό εκτελεστικό απόσπασμα στην περιοχή Καΐστρι της Ξηροκρήνης.
Λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 1944, χίλιοι και πλέον νέοι της Ξηροκρήνης συγκεντρώθηκαν σε βραδινή διαδήλωση κατά των Γερμανών κατακτητών, μετά από τις μάχες μεταξύ δυνάμεων του ΕΛΑΣ και ναζιστών ταγματασφαλιτών στις 16 του μήνα.
Η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1944.
Ιστορική μνήμη
Τον Οκτώβριο του 2012 εκδόθηκε Προεδρικό Διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο η Θεσσαλονίκη εντάχθηκε στο Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων της Ελλάδας καθώς μαρτυρικές χαρακτηρίζονται οι πόλεις που είχαν υποστεί μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες και υλικές ζημιές κατά την αντίσταση απέναντι στις δυνάμεις κατοχής.
Σήμερα στο σημείο της εκτέλεσης στην περιοχή Καΐστρι της συνοικίας της Ξηροκρήνης βρίσκεται μνημείο στο οποίο αναγράφονται τα ονόματα και οι ηλικίες των οκτώ εκτελεσθέντων αντιστασιακών και την 11η Μαΐου πραγματοποιείται εκδήλωση μνήμης και κατάθεση στεφάνων.
Εκτελεσθέντες Αντιστασιακοί
- Αναστάσιος Απταλίδης 30 ετών
- Γιώργος Ζαφειριού (Φρίγκου) 26 ετών
- Κώστας Ζαφειριού (Φρίγκου) 24 ετών
- Ζαφείρης Ζαφειριού (Φρίγκου) 20 ετών
- Μιχάλης Λεωντσίνης 26 ετών
- Χρήστος Λεωντσίνης 20 ετών
- Κώστας Ξεπαπαδάκης 20 ετών
- Ανδρέας Χοροζάκης 20 ετών
