Γουίλιαμ Χόλντεν (1918 – 1981) Αμερικανός ηθοποιός

Ο Γουίλιαμ Χόλντεν (William Holden, πραγματικό όνομα: William Franklin Beedle Jr, 17 Απριλίου 1918 – 12 Νοεμβρίου 1981) ήταν Αμερικανός ηθοποιός, βραβευμένος με Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Ο καταδότης του θαλάμου 17 (Stalag 17) το 1953 και με Βραβείο Έμμυ για την ερμηνεία του στην τηλεοπτική σειρά Ο αμείλικτος το 1974. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’50 ήταν ο πιο επιτυχημένος ηθοποιός στο Box-Office, καθώς βρισκόταν στη λίστα με τους δέκα εμπορικότερους σταρ για πέντε συνεχόμενα χρόνια (1954-1958) κάτι που επανέλαβε και το 1961. Το 1999, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον κατέταξε στην 25η θέση στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.

Ο Χόλντεν γεννήθηκε το 1918 στο Ο Φάλον, ένα προάστιο του Σαιντ Λούις και ήταν ο πρωτότοκος γιος του χημικού Γουίλιαμ Φράνκλιν Μπιντλ και της καθηγήτριας Μέρι Μπλανς Μπολ. Οι γονείς του, που κατάγονταν από την Αγγλία, μετακόμισαν στη Νότια Πασαντίνα της Καλιφόρνια, όταν ο Χόλντεν ήταν τριών χρονών.

Μετά την αποφοίτησή του από το λύκειο της Νότιας Πασαντίνα, ο Χόλντεν γράφτηκε στο κολέγιο της Πασαντίνα όπου συμμετείχε σε ραδιοφωνικές θεατρικές παραστάσεις. Η εμπειρία του στο ραδιόφωνο τον έφερε σε επαφή με το θεατρικό σανίδι και παρά το γεγονός ότι δεν συμμετείχε σε καμία παράσταση του θεάτρου της Πασαντίνα, ανακαλύφθηκε από έναν κυνηγό ταλέντων της Paramount στο Playbox, ένα ιδιωτικό θέατρο, όπου υποδυόταν τον ογδοντάχρονο πεθερό της Μαρίας Κιουρί. Το 1938 έκανε την παρθενική του εμφάνιση, σε μικρό ρόλο στην ταινία Prison Farm.

Το χρυσό αγόρι του Χόλιγουντ

Ο πρώτος του πρωταγωνιστικός ρόλος, το 1939, ήταν εκείνος ενός βιολιστή που ήθελε να γίνει πυγμάχος, στην ταινία του Ρούμπεν Μαμούλιαν Golden Boy. Οι παραγωγοί της ταινίας ήταν αρχικά δυσαρεστημένοι με την ερμηνεία του Χόλντεν και ήθελαν να τον απολύσουν, αλλά η παρέμβαση της συμπρωταγωνίστριάς του Μπάρμπαρα Στάνγουικ απεδείχθη σωτήρια. Η ταινία έκανε τεράστια επιτυχία και ο Χόλντεν έγινε αστέρι πρώτου μεγέθους. Τριάντα εννιά χρόνια αργότερα, όταν η Στάνγουικ και ο Χόλντεν κλήθηκαν να παρουσιάσουν ένα βραβείο στην 50ή τελετή των όσκαρ, ο Χόλντεν σταμάτησε την παρουσίαση των υποψηφίων για να ευχαριστήσει δημοσίως τη Στάνγουικ για το γεγονός ότι του έσωσε την καριέρα. Την επιτυχία του Golden Boy ακολούθησε η συμμετοχή του στη μεταφορά του θεατρικού του Θόρντον Ουάιλντερ, Η μικρή μας πόλη (Our Town, 1940). Την επιτυχία ακολούθησε η ξαφνική πτώση, όταν η εταιρία Columbia αγόρασε μέρος του συμβολαίου του και αναγκάστηκε να λαμβάνει μέρος σε ταινίες αμφιβόλου καλλιτεχνικής αξίας τόσο της Columbia, όσο και της Paramount Pictures. Κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου κατατάχθηκε στο σώμα της αεροπορίας, όπου έλαβε το βαθμό του υποσμηναγού.

Άνοδος μετά τον πόλεμο

Η Γκλόρια Σουάνσον με τον Γουίλιαμ Χόλντεν στη Λεωφόρο της Δύσης

Μετά τη λήξη του πολέμου και αφού συνέχισε να πρωταγωνιστεί σε ασήμαντες ταινίες, το 1950 ήρθε ο ρόλος που του εξασφάλισε την επιτυχία. Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Μπίλι Γουάιλντερ είχε ξεκινήσει τις προετοιμασίες για τα γυρίσματα της ταινίας Η λεωφόρος της Δύσης (Sunset Boulevard) και είχε γράψει το ρόλο του ζιγκολό Τζο Γκίλις για τον Μοντγκόμερι Κλιφτ. Ο Κλιφτ που είχε συμφωνήσει να αναλάβει το ρόλο τον απέρριψε την τελευταία στιγμή, δίνοντας την ευκαιρία στον Χόλντεν να πάρει τη θέση του. Η ταινία αυτή, που πλέον χαρακτηρίζεται ως μια από τις καλύτερες όλων των εποχών, του χάρισε την πρώτη του υποψηφιότητα για όσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου, το οποίο έχασε από τον Χοσέ Φερέρ για την ταινία Συρανό ντε Μπερζεράκ (Cyrano de Bergerac, 1950). Η επιτυχία της ταινίας του εξασφάλισε τη συμμετοχή σε μια σειρά αξέχαστων ταινιών, στις οποίες υποδυόταν τον κυνικό και περιθωριακό ήρωα. Ακολούθησε η ταινία Γεννημένη χθες (Born Yesterday, 1950), πλάι στο πλευρό της Τζούντι Χόλιντεϊ. Το 1953 πρωταγωνίστησε στην ταινία του Μπίλι Γουάιλντερ Ο καταδότης του θαλάμου 17 (Stalag 17), όπου υποδυόταν έναν αιχμάλωτο του πολέμου. Η ταινία αυτή τον βοήθησε να κερδίσει το όσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου, κατατροπώνοντας τους Μπαρτ Λάνκαστερ και Μοντγκόμερι Κλιφτ υποψήφιοι αμφότεροι για την ταινία Όσο υπάρχουν άνθρωποι (From Here To Eternity, 1953). Την ίδια χρονιά πρωταγωνίστησε στην αμφιλεγόμενη ταινία του Ότο Πρέμινγκερ Το γαλάζιο φεγγάρι (The Moon Is Blue, 1953). Το 1954 τον βρήκε να πρωταγωνιστεί σε τέσσερις ταινίες, με πρώτη τη συνεργασία του, για 3η φορά με τον Μπίλι Γουάιλντερ στην ταινία Γλυκιά μου Σαμπρίνα (Sabrina, 1954). Συμπρωταγωνιστές του στην ταινία αυτή ήταν ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ και η Όντρεϊ Χέπμπορν. Πρωταγωνίστησε σε δυο ταινίες πλάι στη Γκρέις Κέλι με κυριότερη τη Χωριατοπούλα (Country Girl, 1954), στο ρόλο ενός θεατρικού σκηνοθέτη, καθώς και στο Οι γέφυρες του Τόκο-Ρι (The Bridges at Toko-Ri, 1954). Ξανασυνεργάστηκε επίσης με τη φίλη του Μπάρμπαρα Στάνγουικ στην ταινία Ο πύργος των φιλόδοξων (Executive Suite, 1954). To 1955 πρωταγωνίστησε στη μεταφορά του θεατρικού έργου του Γουίλιαμ Ινγκ Πικ-νικ (Picnic) καθώς και στο μελόδραμα Έκσταση και πάθος (Love Is a Many-Splendored Thing). Στα γυρίσματα της ταινίας Έκσταση και πάθος συγκρούστηκε με την συμπρωταγωνίστριά του Τζένιφερ Τζόουνς. Ακολούθησε η συμμετοχή του στο επικό αριστούργημα του Ντέιβιντ Λιν Η γέφυρα του ποταμού Κβάι το 1957 και η συμμετοχή του στην ταινία του Κάρολ Ριντ Το κλειδί (The Key, 1958) στο πλευρό της Σοφίας Λόρεν.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60 το άστρο του άρχισε να δύει, καθώς αναγκάστηκε από τις κινηματογραφικές εταιρίες να αναλάβει ρόλους σε αδιάφορες ταινίες, όπως το Καυτό Παρίσι (Paris When It Sizzles, 1964), πλάι στην Όντρεϊ Χέπμπορν.

Τελευταίες επιτυχίες

Ο Χόλντεν με την Όντρεϊ Χέπμπορν στην ταινία Γλυκιά μου Σαμπρίνα το 1954

Με τον Κλιντ Ίστγουντ (αριστερά) στην ταινία Η ξελογιάστρα (1973)

Το 1969 ο Χόλντεν πρωταγωνίστησε στο βίαιο γουέστερν του Σαμ Πέκινπα Άγρια συμμορία (The Wild Bunch), λαμβάνοντας καλές κριτικές. Πέντε χρόνια αργότερα συμπρωταγωνίστησε με τους Πολ Νιούμαν και Στιβ Μακ Κουίν στην ταινία καταστοφής Ο πύργος της κολάσεως (The Towering Inferno, 1974) και το 1977 συμμετείχε στην αριστουργηματική ταινία του Σίντνεϊ Λουμέτ πάνω στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, Το δίκτυο (The Network), αποσπώντας την τρίτη και τελευταία του υποψηφιότητα για Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου. Ακολούθησε η ταινία του Μπίλι Γουάιλντερ Φαιδώρα (Fedora, 1978) και η συμμετοχή του στην ταινία Πέρα από τα σύνορα (The Earthling), πλάι στο παιδί θαύμα της εποχής εκείνης Ρίκι Σρέντερ. Ο Σρέντερ χρόνια αργότερα ονόμασε το γιο του Χόλντεν για να τιμήσει τον μεγάλο αυτό ηθοποιό. Τελευταία του ταινία ήταν η σάτιρα του Μπλέικ Έντουαρντς Ροζ σκάνδαλα (S.O.B., 1981).

Προσωπική ζωή

Ο Χόλντεν υπήρξε παντρεμένος για 30 χρόνια, από το 1941, με την ηθοποιό του θεάτρου Άρντις Άνκερσον. Ο γάμος τους συνάντησε πολλές δυσκολίες και οι δυο τους χώριζαν και επανενώνονταν συχνά μέχρι και το διαζύγιό τους το 1971. Απέκτησαν δυο παιδιά, τον Πίτερ Γουέστφιλντ και τον Σκοτ Πόρτερ. Υιοθέτησε επίσης και την κόρη που η Άνκερσον είχε αποκτήσει από τον πρώτο της γάμο.

Ήταν φίλος με τον Ρόναλντ Ρίγκαν, τον οποίον πάντρεψε με τη Νάνσι Ντέιβις το 1952. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας Γλυκιά μου Σαμπρίνα, οι Χέπμπορν και Χόλντεν ερωτεύτηκαν και εκείνη τότε ήλπισε πως θα παντρεύονταν και θα έκαναν παιδιά. Όταν όμως ο Χόλντεν της αποκάλυψε πως είχε κάνει αγγειεκτομή οι δυο τους χώρισαν. Ο Χόλντεν ξανασυνεργάστηκε με την, πλέον παντρεμένη, Χέπμπορν στην ταινία Καυτό Παρίσι και προσπάθησε ανεπιτυχώς να την προσεγγίσει και πάλι ερωτικά, δημιουργώντας προβλήματα στα γυρίσματα.

Το 1966 ενώ οδηγούσε μεθυσμένος, συγκρούστηκε με άλλο αυτοκίνητο σκοτώνοντας τον οδηγό. Το δικαστήριο προέβη σε αφαίρεση του διπλώματός του για οκτώ μήνες.

Το 1972 ξεκίνησε σχέση με την ηθοποιό Στέφανι Πάουερς, η οποία έμεινε στο πλευρό του μέχρι και τον θάνατό του.

Θάνατος

Τα αίτια του θανάτου του Χόλντεν αποτελούν μέχρι και σήμερα μυστήριο. Ο θάνατος του ηθοποιού προήλθε από πέσιμο στο σπίτι του στη Σάντα Μόνικα τη 12η Δεκεμβρίου του 1981. Ο ιατροδικαστής υποστήριξε ότι ο Χόλντεν όντας μεθυσμένος σκόνταψε πάνω στο χαλί και έπεσε με το κεφάλι στο τραπέζι που βρισκόταν δίπλα, τραυματίζοντας σοβαρά το μέτωπό του. Ο θάνατος από αιμορραγία επήλθε μισή ώρα αργότερα καθώς ο ηθοποιός, κατά πάσα πιθανότητα, δεν ήταν σε θέση να καταλάβει τη σοβαρότητα της αιμορραγίας. Ήταν 63 ετών.

Φιλμογραφία

Βραβεύσεις

Βράβευση:

• 1953: Α’ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Ο καταδότης του θαλάμου 17

Υποψηφιότητα:

• 1950: Α’ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Η λεωφόρος της δύσης
• 1977: Α’ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Το δίκτυο

Υποψηφιότητα:

• 1955: Καλύτερου Ξένου Ηθοποιού για την ταινία Πικνικ
• 1977: Καλύτερου Ξένου Ηθοποιού για την ταινία Το δίκτυο

Βράβευση:

• 1974: Ανδρικής Ερμηνείας για την τηλεοπτική σειρά The Blue Knight

Βιβλιογραφία

• The Films of William Holden, by Lawrence J. Quirk, Citadel Press 1973
• Golden Boy: The Untold Story of William Holden, by Bob Thomas, St. Martin’s Press 1983
• The Complete Films of William Holden, by Lawrence J. Quirk, Citadel Press 1986
• Growing Up with William Holden: A Memoir, by Virginia Holden Gaines (Stepdaughter), 2007
• William Holden: A Biography, by Michelangelo Capua, McFarland Press 2010