Ορισμένα παιδιά εμφανίζουν σε έντονο βαθμό την τάση να βρίσκονται στο προσκήνιο, να επιδεικνύονται και να μονοπωλούν την προσοχή των άλλων. Σχεδόν όλα τα παιδιά περνούν από ένα ή περισσότερα στάδια επιδειξιομανίας και μερικά νιώθουν την ανάγκη να επιδεικνύονται όλες τις ώρες. Η ηλικία μεταξύ 3 και 5 ετών καθώς και η περίοδος της εφηβείας είναι περίοδοι έξαρσης της ‘θεατρικής’ επίδειξης και της μονοπώλησης της προσοχής των άλλων.
«Η περίοδος μεταξύ 3 και 5 ετών είναι συνήθως η φάση της ταχείας ανάπτυξης του κοινωνικού Εγώ. Αρχίζει να διαμορφώνεται η ατομικότητα του παιδιού καθώς αυξάνει η συναισθηματική αυτονόμησή του από την οικογένεια. Το παιδί κατορθώνει να επιβεβαιώνει τον εαυτό του, σε κάποιον βαθμό τουλάχιστον. Είναι αρκετά σύνηθες, οι προσπάθειες αυτές του παιδιού προς την αυτονομία να παίρνουν τη μορφή της θορυβώδους ορμητικότητας, του αρνητισμού και της επιδειξιομανίας».
«Το παιδί, μέσα στη χαρά της αίσθησης της δικής του προσωπικότητας και ατομικότητας, και των επιδράσεων που ασκούν επάνω στους άλλους, δεν μπορεί πάντοτε να διακρίνει τα όρια μεταξύ της αυτοεπιβεβαίωσής του (που οι γονείς θέλουν να ενθαρρύνουν ως κάποιον βαθμό), της μονοπώλησης της προσοχής των άλλων και του δικαιώματος των άλλων να πουν και αυτοί μια λέξη στη συζήτηση ή να τους αφήνουν ήσυχους. Πολλά παιδιά είναι ελκυστικά, χαριτωμένα και πολύ θαρρετά με τους μεγάλους και ενθαρρύνονται στο να προσελκύσουν τα φώτα της δημοσιότητας πάνω τους και στο να ‘κλέβουν την παράσταση’ από άλλα παιδιά και μεγάλους στις διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις. Όλοι μας, πιθανώς, είχαμε κάποτε την εμπειρία να επισκεφθούμε ένα σπίτι, όπου το παιδί αποτελεί το μόνο κέντρο όλων των δραστηριοτήτων της οικογένειας και να βρεθούμε μπροστά σε μια κατάσταση, όπου εμείς οι μεγάλοι δεν μπορούμε να ανταλλάξουμε ούτε μια κουβέντα μεταξύ μας, επειδή το παιδί έχει το μονοπώλιο ‘στη σκηνή’ και εξαντλεί όλο του το ρεπερτόριο από ‘χαριτωμένα’ τεχνάσματα. Και αυτό που ίσως είναι σαγηνευτικό για τους γονείς, ακόμη και για τους τρίτους, αποβαίνει απρεπές, ασεβές, εγωιστικό και αντικοινωνικό» (σελ. 42-43).
«Η επιδειξιομανία είναι συνήθως μεταβατική μορφή συμπεριφοράς. Χρειάζεται συμπαθητικό χειρισμό και κατανόηση των λόγων, για τους οποίους την εκδηλώνει το παιδί. Αν και δεν είναι καθόλου απαραίτητο να την πατατάξουμε με τρόπο αυταρχικό και τραχύ, εντούτοις δεν πρέπει ούτε και να την ενθαρρύνουμε. Μπορούμε να κατευθύνουμε την προσοχή του παιδιού σε κάτι άλλο, και αφού το αφήσουμε να πει και να κάνει τα δικά του για κάποιο μικρό, εύλογο χρονικό διάστημα, σταματάμε τις υπερβολές του (τη μονοπώληση του χρόνου, τις μεγαλοποιήσεις του και τις έντονες φωνές του) είτε εξηγώντας του πως αυτοί οι τρόποι συμπεριφοράς στρέφονται τελικά εναντίον του είτε απομακρύνοντάς τον από το κέντρο ‘της σκηνής’. Το παιδί που χρησιμοποιεί επιδεικτική συμπεριφορά, για να κερδίσει την προσοχή των άλλων, συνήθως την χάνει, γιατί γίνεται αντιπαθητικό. Η επιδεικτική συμπεριφορά γρήγορα θα εξαλειφθεί, αν δεν αμείβεται, δηλαδή αν δεν παρέχουμε στο παιδί κοινό- θεατές για να δώσει την παράστασή του» (σελ. 43-44).
- Herbert, M. (1998). Ψυχολογικά προβλήματα της παιδικής ηλικίας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
_______________________________________________________________
- Κουραβάνας Νικόλαος, Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος, MSc.
Posted by Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια, MSc