- ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΚΑΡΑΤΑΡΑΚΗΣ*
Ζήσαμε τις τελευταίες μέρες στη χώρα μας μια ανθρώπινη τραγωδία. Αθώοι άνθρωποι με όνειρα κι ελπίδες έφυγαν για τον κόσμο που δεν έχει καθημερινές και σχόλες αφήνοντας πίσω τους γονείς και φίλους που θρηνούν απελπισμένα και αναρωτιούνται, γιατί σε μια στιγμή ανατράπηκε ο κόσμος τους και άδειασε η ζωή τους.
Στο γιατί αυτό είναι βέβαιο ότι ικανοποιητική απάντηση δεν θα βρουν, γιατί το παράλογο του θανάτου καμιά παρηγορητική φιλοσοφία δεν μπορεί να ερμηνεύσει και να κατανοήσει.
Στο διάστημα αυτό ακούστηκαν λόγια πολλά, ειδικών και μη, που, κάποτε καλόπιστα κάποτε όχι, αναζήτησαν αιτίες και απέδωσαν ευθύνες. Στην αρχαία τραγωδία η αποκατάσταση της υπέρβασης του μέτρου ακολουθείται από την κάθαρση. Ο Οιδίπους, όταν συνειδητοποιεί ποια είναι η πραγματική του ταυτότητα, τυφλώνεται. Τότε μόνο βλέπει πραγματικά την τραγική αλήθεια.
Στην τραγωδία των Τεμπών φαίνεται ότι αντίστοιχη κάθαρση δεν θα υπάρξει, όπως τουλάχιστον φαίνεται από την πολιτική διαχείριση που γίνεται από τους δημοσιογράφους και τους κομματικούς εκπροσώπους στα τηλεοπτικά παράθυρα. Το πάθημα δεν θα γίνει μάθημα. Τα κόμματα συναγωνίζονται πώς θα μεταθέσουν την ευθύνη σε άλλους και σχεδόν αφήνουν την αίσθηση ότι, αν χρησιμοποιήσουν σκληρότερους χαρακτηρισμούς, θα κερδίσουν εκλογικά.
Συμβάλλουν έτσι σε μεγαλύτερη απαξίωση του πολιτικού συστήματος και εξωθούν τους πολίτες σε ακαριαίες αντισυστημικές θέσεις. Στη χώρα μας δυστυχώς λειτουργούμε περισσότερο με το συναίσθημα και άλλοτε ενθουσιαζόμαστε εύκολα, άλλοτε απογοητευόμαστε και χάνουμε κάθε ελπίδα. Στην πρόσφατη ιστορία μας έχουμε αρκετά δείγματα παράλογου ενθουσιασμού και αδικαιολόγητης απογοήτευσης.
Για να λειτουργήσουμε όμως ως μια οργανωμένη κοινωνία απαραίτητα είναι δυο στοιχεία. Λειτουργικοί, αποτελεσματικοί και ευαίσθητοι θεσμοί, αλλά και πρόσωπα που σέβονται και τιμούν το θεσμικό τους ρόλο. Πρόσωπα αξιόπιστα που κερδίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών. Επίσης η ευθύνη ποινική, πολιτική και ηθική καταλογίζεται αναλόγως με το ρόλο και την εμπλοκή καθενός.
Και σαφώς την ευθύνη αυτή καταλογίζει και η δικαιοσύνη, αλλά και οι πολίτες αναλόγως. Όταν όμως βασικοί πολιτικοί θεσμοί δεν είναι αξιόπιστοι, όταν ακόμα και η δικαιοσύνη αμφισβητείται, όταν το παράλογο αντικαθιστά την ώριμη σκέψη η οπισθοδρόμηση είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσει.
Σε μια παρόμοια τραγωδία κανείς δεν είναι ανεύθυνος. Ανάλογα με την πολιτική και την κοινωνική του θέση πρέπει να συνδράμει, ώστε να καταλογιστούν οι ευθύνες, να διατυπωθούν προτάσεις, να διορθωθούν οι αδυναμίες και επιτέλους να αλλάξει η νοοτροπία του ωχαδερφισμού και της μικρόψυχης συμπεριφοράς, που οδηγεί στη θυσία αθώων παιδιών και απογοητεύει και περιθωριοποιεί άλλα από τη δημόσια δράση.
*Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος
