«… Όπως και να έχει, ο φόβος διαρρηγνύει τον ψυχικό μας κόσμο και είναι τροχοπέδη και στη ζωή μας και στη σκέψη μας…»
Συνέντευξη στη Σμαράγδα Μιχαλιτσιάνου
Πέρασε ήδη ένας χρόνος από τότε που έφυγε από τη ζωή ο Ηλίας Λογοθέτης… Η Μαρία Ζαχαρή σύντροφός του στη ζωή και στη σκηνή, από τα πιο υπέροχα ζευγάρια, που πέρασαν από το ελληνικό θέατρο, ζει βουβά τον πόνο της «σαν σιωπηλή κραυγή», όπως ομολογεί η ίδια. Σίγουρα ο αγαπημένος της θα την συντροφεύει πάντα και θα της τραγουδάει την παρακάτω καντάδα κάτω από τα κλειστά παραθύρια της… Αυτό ο τραγούδι στον δρόμο θα είναι πάντα κομμάτι της ζωής της.
«Η.Λ. «Ω, μην κοιμάσαι ξύπνα να σε δω / ψυχή χαριτωμένη, σε ποθώ… / της γης το γλυκοχάραμα τα μάτια σου»
Με ιδιαίτερη συγκίνηση υποδέχεται το timesnews.gr σήμερα τη Μαρία Ζαχαρή, η οποία άνοιξε την ψυχή της παρά το βαρύ της πένθος, και ανακαλεί τις μνήμες της με τον Ηλία Λογοθέτη από την τελευταία τους παράσταση, που κράτησε 12 χρόνια. Απαντά ακόμα σε όλες και στις ερωτήσεις που τις θέσαμε, αποκαλύπτοντας τους υψηλούς στόχους που έχει θέσει στη ζωή της…
«Θεωρώ ότι είμαστε ηθικά πλάσματα που ζουν σ’ έναν ανήθικο κόσμο. Έτσι η φυσική επιλογή είναι η αναγκαιότητα να σηκώνουμε τη γροθιά μας και να φωνάζουμε “ντροπή” σε καθετί που μας εξαπατά…»
Πάνω σε μαύρο φόντο στο χρονολόγιό σας στο Fb κα Ζαχαρή δεσπόζει το περίφημο δίστιχο του Γεωργίου Βιζυηνού «μετεβλήθη εντός μου / και ο ρυθμός του κόσμου…», που «αποτελεί κορυφαία στιγμή στην παγκόσμια ποίηση», όπως είχε δηλώσει ο αξέχαστος σύντροφός σας στη ζωή και στη σκηνή, ο μεγάλος μας ηθοποιός, δάσκαλος και φιλόσοφος Ηλίας Λογοθέτης! Από τότε που έφυγε αποσυντονίστηκε ο εσωτερικός σας κόσμος με το εξωτερικό περιβάλλον;
Αυτήν τη φράση την έλεγε ο Ηλίας στο τέλος της παράστασης ως Βιζυηνός επί σκηνής. Με το φευγιό του, για μένα έχει αλλάξει το σύμπαν.
- Οι δυο σας παρουσιάσατε «Το αμάρτημα της μητρός μου» του Βιζυηνού 12 χρόνια με αποκορύφωμα τις παραστάσεις στο Δρομοκαΐτειο, εκεί που ο λογοτέχνης άφησε την τελευταία του πνοή. «Είναι ένα κομμάτι της ζωής μας, για μένα το πιο ουσιαστικό της περιπέτειάς μου στο Θέατρο. Η επιλογή ανήκει στη Μαρία Ζαχαρή…», είχε αναφέρει σε συνέντευξή του ο Ηλίας Λογοθέτης. Τι μνήμες έχετε από αυτή την παράσταση που την αποθέωσε το κοινό;
Όντως είχε γίνει κομμάτι της ζωής μας αυτή η παράσταση. Ξεκίνησε για τρεις μήνες και πήγε δώδεκα χρόνια. Μνήμες… Πρώτα απ΄ όλα, η μαγεία στη σκηνή… ο ποιητικός λόγος του Βιζυηνού γεμάτος μουσική και συναίσθημα στο στόμα του Ηλία απογειωνόταν, μας άγγιζε βαθιά όλους, κατέβαινε και ακουμπούσε στις ψυχές των θεατών. Ύστερα, η περιπέτεια από θέατρο σε θέατρο, και η αγωνία κάθε χρόνο να είναι η παράσταση ακόμα καλύτερη, να μην τη φθείρει η επανάληψη στην πορεία των χρόνων και το πετύχαμε. Παίζαμε κάθε βράδυ σαν να ήταν πρεμιέρα. Συχνά μας έλεγαν ότι κάνουμε αντίσταση με αυτό το έργο. Με τη γλώσσα του Βιζυηνού ενάντια στην ευτέλεια του καθημερινού λόγου της εποχής μας. Συγκινητικά γράμματα των θεατών… Μνήμες… πολλές μνήμες… δεν θα έφταναν χιλιάδες σελίδες για να περιγράψω τι σημαίνει να είσαι στη σκηνή με τον Ηλία!
- Πιστεύετε ότι στο μέλλον θα μπορέσετε να ξανανεβάσετε την παράσταση με τον μονάκριβό σας, τον Αλέξανδρο Λογοθέτη, που είναι ένας πολύ καλός ηθοποιός;
Ο Αλέξανδρος όντως είναι πολύ καλός ηθοποιός και συχνά συζητούσαμε με τον Ηλία να κάνουμε μια παράσταση όλοι μαζί (ωραία που θα ήταν!) αλλά ήρθε ο κορωνοϊός και μετά μας πρόλαβαν τα γεγονότα. Τώρα για το “Αμάρτημα της μητρός μου”, πολλοί μου το έχουν πει να κάνουμε την παράσταση και να την αφιερώσουμε στον Ηλία. Δεν έχουμε συζητήσει κάτι τέτοιο με τον Αλέξανδρο, αλλά όχι. Νομίζω ότι αυτός ο κύκλος έκλεισε.
- «Ο μεγάλος πόνος είναι σαν σιωπηλή κραυγή», έχετε πει για το έργο τού Βιζυηνού. Κι εσείς βιώσατε μεγάλο πόνο με τον θάνατο του συζύγου σας…
Ναι, έχω πει τη φράση “ο μεγάλος πόνος είναι σαν σιωπηλή κραυγή που ξεσχίζει τα σπλάχνα…” Έτσι είναι… Ο μεγάλος πόνος δεν περιγράφεται…
- «Η Μαρία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ζωή μου. Τη γνώρισα όταν ήταν πρωτοετής στο Πολυτεχνείο, ήταν 17,5 χρονών. Έπαιξε το ρόλο της προστασίας της αξιοπρέπειάς μου», είχε πει για εσάς, τη γυναίκα της ζωής του ο Ηλίας Λογοθέτης. Για τη Μαρία Ζαχαρή τι ήταν;
Ένα σύμπαν…
- Τα στάδια του πένθους, μας ρίχνουν ψυχολογικά και με το πέρασμα του χρόνου η απουσία γίνεται εντονότερη. Πώς το βιώνετε;
Σαν σιωπηλή κραυγή…
- Είσθε μια σπουδαία ηθοποιός, αλλά πάντα πολύ χαμηλών τόνων. Προτιμάτε να μιλάτε μόνο από σκηνής;
Ε… καμιά φορά μιλάω και εκτός… αλλά δεν το βρίσκω και απαραίτητο όλοι να μιλάμε για όλα…
- Είσθε και ζωγράφος. Πώς θα αποτυπώνατε με τον χρωστήρα σας την κρίση που διανύουμε στην κοινωνικοπολιτική μας ζωή;
Υπάρχει ένας χώρος στο σπίτι γεμάτος χρώματα και πινέλα και όλο το σπίτι είναι γεμάτο πίνακες. Μόνο από τα ταβάνια δεν κρέμονται… αλλά δεν κάνω τέτοιου είδους ζωγραφική. Η ζωγραφική μου είναι ανθρωποκεντρική. Ξέρετε, συχνά μου έκανε το μοντέλο ο Ηλίας. Κάθονταν ακίνητος, σαν επαγγελματίας μοντέλο. Ήταν τόσο καλός που του έλεγα: έπρεπε να σε είχαμε στη Σχολή… Μιλάμε τώρα για τον Ηλία που ήταν αεικίνητος. Ό,τι έκανε, το έκανε τέλεια!
«Ναι στον καλλιτέχνη που είναι ενεργός πολίτης και συμμετέχει και δεν είναι βυθισμένος στη ματαιοδοξία του…»
- Η Αθήνα έχει ξεπεράσει τις 150 σκηνές. Λέτε να επιβιώσουν όλες στο μέλλον;
Ναι, μπορεί… δεν αποκλείεται να γίνουν κι άλλες… Βγαίνουν πολλοί ηθοποιοί, και ταλαντούχοι, θα έλεγα, κάθε χρόνο και κάπως πρέπει κι αυτοί να εκφραστούν.
- Θεωρείτε, ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να παίρνει θέση στα σοβαρά προβλήματα της εποχής μας;
Θεωρώ ότι είμαστε ηθικά πλάσματα που ζουν σ’ έναν ανήθικο κόσμο. Έτσι η φυσική επιλογή είναι η αναγκαιότητα να σηκώνουμε τη γροθιά μας και να φωνάζουμε “ντροπή” σε καθετί που μας εξαπατά. Χώρια, είμαστε καταδικασμένοι σε ατέρμονους κύκλους ατομικής καταστροφικότητας. Ναι στον καλλιτέχνη που είναι ενεργός πολίτης και συμμετέχει και δεν είναι βυθισμένος στη ματαιοδοξία του.
- Ποια συμβουλή θα δίνατε σε ένα νέο που κάνει τώρα τα πρώτα του βήματα στο θεατρικό σανίδι;
Να διαβάζει… Να διαβάζει πολύ! Ποίηση, λογοτεχνία, φιλοσοφία, θεατρικά έργα, τα πάντα… και όχι μόνο για αυτό που καλείται να παίξει, μα και για τον συγγραφέα, την εποχή του, όλα… Αλλά νομίζω ότι τα ξέρουν αυτά οι περισσότεροι. Σήμερα οι νέοι ηθοποιοί είναι αρκετά καταρτισμένοι.
- Σχολιάστε μου τον παρακάτω στίχο της Λένας Πλάτωνος: «Πες με τρεις λέξεις το πολύ / Τι έκανες όταν σε αδικήσανε;»
Αν εννοείτε επί προσωπικού, πληγώθηκα, το προσπέρασα, πείσμωσα. Η Λένα Πλάτωνος έγραψε τους πιο πολιτικούς στίχους και όχι μόνο. “…κι ούτε ο δολοφόνος προβλέπω να πεθάνει / κι ούτε το χελιδονάκι μου γρήγορα φτάνει / στις προβλήτες των αγρίων θαλασσών… / Εκεί που λίγοι άνθρωποι από χιόνια/ κρατάν σφιχτά στα χέρια τους / θαμπά φωτιστικά μπαλόνια/ σήματα πορειών ειδικών…”
- Τι πιστεύετε για την έννοια του φόβου στην ανθρώπινη ζωή και σκέψη;
“Ο φόβος φυλάει τα έρμα”, έλεγε η γιαγιά μου. Αλλά αυτή είναι μια μεγάλη συζήτηση, με προεκτάσεις πολιτικές και ψυχολογικές. Υπάρχει ο πραγματικός και ο φανταστικός φόβος. Όπως και να έχει, ο φόβος διαρρηγνύει τον ψυχικό μας κόσμο και είναι τροχοπέδη και στη ζωή μας και τη σκέψη μας.
- Τα επαγγελματικά σας σχέδια ποια είναι;
Εν αναμονή…
