Ο Μπερνάρδο Ο’ Χίγκινς (Bernardo O’Higgins Riquelme, 20 Αυγούστου 1778 – 24 Οκτωβρίου 1842) ήταν Χιλιανός στρατιωτικός και πολιτικός ηγέτης. Ήταν από τις κύριες μορφές του αγώνα της ανεξαρτησίας της Χιλής και της αποτίναξης της ισπανικής κυριαρχίας, μαζί με τον Χοσέ ντε Σαν Μαρτίν. Ήταν ιρλανδικής και βασκικής καταγωγής.
Πριν τη χιλιανή επανάσταση
Ήταν νόθο παιδί του Αμπρόσιο Ο’ Χίγκινς, Ιρλανδού στρατιωτικού στην υπηρεσία της Ισπανικής αυτοκρατορίας, που είχε χρηματίσει διοικητής της περιοχής της Χιλής (1789-1796) και αντιβασιλιάς της επαρχίας του Περού (1796-1801). Κατά την παιδική του ηλικία έλαβε ιδιαίτερα προσεγμένη μόρφωση, ενώ αργότερα πήγε για ανώτερες σπουδές σε Αγγλία και Ισπανία (1795-1802). Στην Αγγλία μάλιστα είχε την ευκαιρία να μελετήσει τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς και τον φιλελευθερισμό, θεσμούς και πεποιθήσεις τις οποίες ασπάστηκε σε ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής του. Το 1801, με τον θάνατο του πατέρα του κληρονόμησε μεγάλες αγροτικές εκτάσεις, στο Τσιγιάν της Χιλής, όπου και αρχικά εγκαταστάθηκε.
Χιλιανή επανάσταση
Ο Ο’ Χίγκινς εικονίζεται να αγορεύει κατά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Χιλής.
Στις 18 Σεπτεμβρίου 1810, ανακηρύχθηκε η ανεξαρτησία της Χιλής, ενώ η Ισπανία είχε καταληφθεί από τη Γαλλία του Ναπολέοντα Α΄ Βοναπάρτη. Ο Ο’ Χίγκινς ξεκίνησε να αναμειγνύεται στην πολιτική από το 1811 όπου εκλέχτηκε πληρεξούσιος στο Συντακτικό Κογκρέσο, ενώ τα δύο επόμενα έτη διακρίθηκε για τη ρητορεία του και μετείχε στη σύνταξη του πρώτου Συντάγματος της Χιλής.
Το 1814, καθώς σταθεροποιήθηκε η πολιτική κατάσταση στην Ισπανία, και ο ισπανικός στρατός ξεκίνησε να εισβάλει σε Χιλή και Περού, ανατέθηκε στον Ο’ Χίγκινς η ηγεσία του στρατιωτικού αγώνα. Μετά την ήττα όμως των Χιλιανών στη Ρανκάγουα, αναγκάστηκε να καταφύγει στη γειτονική Αργεντινή, η οποία είχε καταφέρει να αποτινάξει τον ισπανικό ζυγό επιτυχώς. Το 1817, μαζί με τον Αργεντίνο Χοσέ ντε Σαν Μαρτίν, επέστρεψε στη Χιλή, επικεφαλής Χιλιανών και Αργεντίνικων στρατευμάτων, και εκδίωξαν οριστικά τους Ισπανούς από τη Χιλή στην επιτυχή για τους επαναστάτες Μάχη του Τσακαμπούκο. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους ανακηρύχτηκε ηγέτης του χιλιανού κράτους.
Ηγέτης της Χιλής
Ο Μπερνάρδο Ο’ Χίγκινς κυβέρνησε τη Χιλή για έξη έτη, όπου διακρίθηκε για την εργατικότητα και προσήλωση στις ηθικές αξίες. Την περίοδο εκείνη ψηφίστηκε νέο, πιο φιλελεύθερο Σύνταγμα, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Επίσης, οργανώθηκε τακτικός στρατός που ενίσχυσε τον επαναστατικό αγώνα στο Περού.
Προκάλεσε όμως την αντιπάθεια των Συντηρητικών κύκλων, με τη δήμευση εκκλησιαστικής εξουσίας και τον διαμοιρασμό της σε ακτήμονες, όπως και για την προστατευτική δημοσιονομική πολιτική, όπως και των ακραίων φιλελεύθερων που τον κατηγορούσαν για τάσεις εγκαθίδρυσης δικτατορίας. Τελικά, ανατράπηκε με πραξικόπημα το 1823.
Ο Ο’ Χίγκινς κατέφυγε στο Περού όπου και έζησε ως τον θάνατό του.
Πηγές
- Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό. Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1987.
