Ο Νικόλαος Στράτος (16 Μαΐου 1872 – 15 Νοεμβρίου 1922) ήταν πολιτικός, που έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας το 1922 για έξι ημέρες. Στις 31 Οκτωβρίου δικάστηκε ως ένας από τους υπευθύνους για την Μικρασιατική καταστροφή στη δίκη των έξι, καταδικάστηκε και εκτελέστηκε στις 15 Νοεμβρίου στου Γουδή.
Καταγόταν από το Λουτρό Αιτωλοακαρνανίας και σπούδασε νομικά. Εξελέγη βουλευτής για πρώτη φορά το 1902. Μετά το Κίνημα στο Γουδί χρημάτισε υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση του Δημητρίου Ράλλη και το 1912 υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Βενιζέλου. Το 1910 προσχώρησε στο Κόμμα Φιλελευθέρων. Το 1911 εξελέγη πρόεδρος της Β’ διπλής Αναθεωρητικής Βουλής. Δύο χρόνια αργότερα εντάχθηκε στους αντιβενιζελικούς. Το 1915 διορίστηκε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Γούναρη.
Το 1916 ίδρυσε το «Εθνικόν Συντηρητικόν Κόμμα» και υποστήριξε πολιτική ουδετερότητας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1922 διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη. Τον Μάιο του 1922 σχημάτισε κυβέρνηση (Κυβέρνηση Νικολάου Στράτου 1922) όπου ανέλαβε και το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Εξωτερικών αλλά παραιτήθηκε λίγες μέρες αργότερα.
Τέλος συνελήφθη από τους κινηματίες στρατιωτικούς της Μικρασιατικής εκστρατείας και προσήχθη σε δίκη, γνωστή και ως δίκη των έξι. Το στρατοδικείο τον έκρινε ένοχο για έσχατη προδοσία και τον καταδίκασε σε θάνατο. Τουφεκίστηκε στου Γουδή.
Το 2010, κρίθηκε ότι πρέπει να γίνει επανάληψη της δίκης λόγω νέων στοιχείων και αθωώθηκαν όλοι οι κατηγορούμενοι λόγω παραγραφής.
Ήταν παντρεμένος με τη Μαρία Κορομηλά, κόρη του συγγραφέα Δημητρίου Κορομηλά, και είχε δύο παιδιά, την Δόρα, χορεύτρια και τιμημένη με το “παγκόσμιο βραβείο Θεάτρου” και τον Ανδρέα, βουλευτή.
