Ο Στάνλεϊ Χόφμαν (Stanley Hoffmann, 27 Νοεμβρίου 1928 – 13 Σεπτεμβρίου 2015) ήταν Γάλλος ιστορικός, πολιτικός επιστήμονας και διανοούμενος, ομότιμος καθηγητής “Paul and Catherine Buttenwieser University Professor” στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, όπου δίδαξε για περισσότερα από 50 χρόνια. Ο Γάλλος ιστορικός Φρανσουά Φυρέ (François Furet, 1927 – 1997) είχε πει για τον Χόφμαν ότι είναι «ένας από τους σπουδαιότερους καθηγητές του εικοστού αιώνα». Υπήρξε μαθητής του φιλοσόφου Ρεϊμόν Αρόν και αφιέρωσε την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία μελετώντας τις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική.
Ο Χόφμαν γεννήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1928 στη Βιέννη από πατέρα Αμερικανό και μητέρα Αυστριακή εβραϊκής καταγωγής. Το 1929 μετακόμισε με τη μητέρα του στη Γαλλία, διαμένοντας την επόμενη δεκαετία αρχικά στο Παρίσι και στη συνέχεια στη Νίκαια, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένεια με την κατάληψη του Παρισιού από τα χιτλερικά στρατεύματα (1940). Με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Χόφμαν ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1947 έλαβε τη γαλλική υπηκοότητα και το 1948, αποφοίτησε από το Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών του Παρισιού (Sciences Po).
Το ίδιο έτος έλαβε άδεια άσκησης δικηγορικού επαγγέλματος, ενώ το 1950 έλαβε δίπλωμα από το École des hautes études en sciences sociales και το 1953 έλαβε διδακτορικό στη νομική επιστήμη. Επιπλέον, έλαβε Μ.Α. από το τμήμα Διακυβέρνησης (“Government”) στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1952. Έγινε βοηθός γραμματέας στο “French Association of Political Science” κατά την περίοδο 1952-53 και ξανά το 1955. Το ίδιο έτος ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία στο Χάρβαρντ ως “εκπαιδευτής” (instructor). Ήταν η απαρχή μιας λαμπρής καθηγητικής σταδιοδρομίας: Το 1963 έγινε καθηγητής στο τμήμα Διακυβέρνησης και το 1969 δημιούργησε, στο ίδιο πανεπιστήμιο, το Κέντρο Ευρωπαϊκών μελετών, στο οποίο διετέλεσε πρόεδρος από ιδρύσεώς του ως το 1995. Το 1980 έλαβε επίσης την έδρα “Douglas Dillon” για τον γαλλικό πολιτισμό, ενώ έλαβε πρόσκληση για την ανάληψη της έδρας του αμερικανικού πολιτισμού στο École des hautes études en sciences sociales του Παρισιού (1983-1984).
Στο Χάρβαρντ δίδαξε ιστορία της γαλλικής διανόησης και πολιτική ιστορία, αμερικανική εξωτερική πολιτική, μεταπολεμική ευρωπαϊκή ιστορία, κοινωνιολογία του πολέμου, διεθνή πολιτική, ηθική στις διακρατικές σχέσεις, σύγχρονες πολιτικές ιδεολογίες και εξέλιξη του σύγχρονου κράτους.
Ο Χόφμαν απεβίωσε ύστερα από μακρά ασθένεια στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης, όπου διέμενε.
Εργογραφία
Ως αποκλειστικός δημιουργός
- The State of War: Essays on the Theory and Practice of International Politics, (Praeger, 1965).
- Gulliver’s Troubles: or, the Setting of American Foreign Policy, (McGraw-Hill, 1968).
- International Organization and the International System, (International Organization, Vol. 24 No. 3 Summer, 1970).
- Decline or Renewal? France since the 1930s, (Viking Press, 1974).
- Primacy or World Order: American Foreign Policy since the Cold War, (McGraw-Hill, 1978).
- Duties beyond Borders: On the Limits and Possibilities of Ethical International Politics, (Syracuse University Press, 1981).
- Dead Ends: American Foreign Policy in the New Cold War, (Ballinger Publishing, 1983).
- Janus and Minerva: Essays in the Theory and Practice of International Politics, (Westview Press, 1987).
- The European Sisyphus: Essays on Europe, 1964-1994, (Westview Press, 1995).
- World Disorders: Troubled Peace in the Post-Cold War Era, (Rowman & Littlefield, 1998).
- World Disorders: Troubled Peace in the Post-Cold War Era, Updated ed.,(Rowman & Littlefield, 2000).
Συλλογικά έργα
- The Ethics and Politics of Humanitarian Intervention, with Robert C. Johansen, James P. Sterba, and Raimo Vayrynen, (University of Notre Dame Press, 1996).
- Gulliver Unbound: America’s Imperial Temptation and the War in Iraq, with Frédéric Bozo, (Rowman & Littlefield), 2004).
Ως επιμελητής, ατομικά
- Contemporary Theory in International Relations, (Prentice-Hall, 1960).
Ως επιμελητής (σε συνεργασία)
- The Relevance of International Law: Essays in honor of Leo Gross, co-edited with Karl W. Deutsch, (Schenkman Publishing, 1968).
- Culture and Society in Contemporary Europe: A Casebook, co-edited with Paschalis Kitromilides, (Allen & Unwin, 1981).
- The Impact of the Fifth Republic on France, co-edited with William G. Andrews, (State University of New York Press, 1981).
- The Marshall Plan: A Retrospective, co-edited with Charles Maier, (Westview Press, 1984).
- The Rise of the Nazi Regime: Historical Reassessments, co-edited with Charles S. Maier and Andrew Gould, (Westview Press, 1986).
- The Mitterrand Experiment: Continuity and Change in Modern France, co-edited with George Ross and Sylvia Malzacher, (Polity, 1987).
- Rousseau on International Relations, co-edited with David P. Fidler, (Oxford University Press, 1991).
- The New European Community: Decisionmaking and Institutional Change, co-edited with Robert O. Keohane, (Westview Press, 1991).
- After the Cold War: International Institutions and State Strategies in Europe, 1989-1991, co-edited with Robert O. Keohane and Joseph S. Nye, (Harvard University Press, 1993).
Μετάφραση στα ελληνικά
«Χάος και βία: Η παγκοσμιοποίηση, τα καταρρέοντα κράτη, η τρομοκρατία και η αμερικανική εξωτερική πολιτική», 2006. Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2011
