«Ένας άνθρωπος που αισθάνεται καλά πάνω στη γη, που ξέρει πολύ καλά ότι έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο τις ευχάριστες αλλά και τις δυσάρεστες πλευρές της ζωής, που είναι πρόθυμος να συμβάλλει και να συνεργαστεί, δε θα παρουσιάσει υπερευαισθησίες. Η υπερευαισθησία είναι έκφραση του αισθήματος κατωτερότητας. Έτσι, προκύπτουν εύκολα άλλα γνωρίσματα του χαρακτήρα του νευρικού, όπως π.χ. η ανυπομονησία, που δεν την έχει αυτός που αισθάνεται σίγουρος, που έχει αυτοπεποίθηση, που δε δειλιάζει μπρος στα προβλήματα της ζωής.
Όταν προσθέσουμε ότι αυτό το αίσθημα της ανασφάλειας αναζητά επίμονα την ήσυχη κατάσταση, την ασφάλεια, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί είναι ερεθισμένη η τάση του νευρικού για υπεροχή, για τελειότητα, και ότι αυτό το γνώρισμα που τείνει προς το ύψος το βρίσκουμε σαν φιλοδοξία που την έχει αυτός που λαμβάνει υπόψη του μόνο τον εαυτό του. Αυτό είναι ευνόητο για έναν άνθρωπο που βρίσκεται σε ανάγκη. Μερικές φορές αυτή η τάση προς το ύψος παίρνει μορφές όπως απληστία, φιλαργυρία, ζηλοτυπία, που απορρίπτονται προκαταβολικά από την κοινωνία, πρόκειται για ανθρώπους που τείνουν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες βίαια, γιατί δεν έχουν εμπιστοσύνη στην ομαλή λύση τους. εδώ προστίθεται ότι το αυξημένο αίσθημα κατωτερότητας συμβαδίζει με ελλιπή ανάπτυξη του θάρρους, στη θέση του οποίου μπαίνει ένας σωρός από τεχνάσματα για την παράκαμψη των προβλημάτων της ζωής και το φόρτωμά τους σε άλλους, αυτό συνδέεται με έλλειψη ενδιαφέροντος απέναντι στους άλλους. Απέχουμε πολύ από το να ασκήσουμε κριτική ή να καταδικάσουμε αυτούς τους ανθρώπους που παρουσιάζουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό αυτή τη συμπεριφορά, επειδή γνωρίζουμε ότι και τα μεγαλύτερα ελαττώματα δεν έχουν προέλθει από συνειδητή ευθύνη, αλλά ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι θύματα της κακής στάσης τους απέναντι στη ζωή. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν ένα σκοπό στο μυαλό τους, στην επιδίωξη του οποίου έρχονται σε αντίφαση με τη λογική. Ακόμη δεν έχουμε πει τίποτε για τη φύση της νευρικότητας, για τη δημιουργία της και τη δομή της. Προχωρήσαμε ένα βήμα παραπέρα και μπορέσαμε να διαπιστώσουμε με βάση το ελλιπές θάρρος του νευρικού τη διστακτική του στάση απέναντι στα προβλήματα της ζωής. Είναι σίγουρο ότι μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη μικρή ικανότητα για ενεργητικότητα πίσω ως την παιδική ηλικία. Αυτό δεν μια ξαφνιάζει, γιατί η μορφή ζωής αναπτύσσεται στα πρώτα χρόνια της ζωής, είναι αμετάβλητη και προσιτή σε αλλαγή μόνο όταν ο άνθρωπος καταλαβαίνει το λάθος στην εξέλιξη και έχει την ικανότητα να επανασυνδεθεί με την κοινότητα με σκοπό το καλό της ανθρωπότητας» (σελ. 66-67).
«Όταν ένα παιδί αποτύχει διαθέτει μεγαλύτερη ενεργητικότητα σε κακή έννοια, μπορούμε να προϋποθέσουμε ότι αυτό το παιδί, αν αργότερα αποτύχει, δε γίνεται νευρικός, αλλά παρουσιάζεται με άλλη μορφή της αποτυχίας, εγκληματίας, αυτόχειρας, πότης, κλπ. Ο νευρικός έχει μικρή ακτίνα δράσης σε σύγκριση με αυτή περισσότερο φυσιολογικών ανθρώπων. Το ερώτημα από πού προέρχεται η μεγαλύτερη ενεργητικότητα, είναι σημαντικό. Όταν διαπιστώνουμε ότι είναι δυνατό να αναπτύσσουμε και να καταπιέζουμε την ακτίνα δράσης του παιδιού, καταλαβαίνουμε ότι το ζήτημα της κληρονομικότητας δε μιας ενδιαφέρει, αλλά αυτό που βλέπουμε ένα προϊόν των δημιουργικών ικανοτήτων του παιδιού. Το σώμα και η επίδραση του περιβάλλοντος είναι θεμέλια που χρησιμοποιεί το παιδί για την οικοδόμηση της προσωπικότητάς του. Παρατηρούμε στα συμπτώματα της νευρικότητας, που τα κατανέμουμε σε σωματικές διαταραχές ορισμένων οργάνων και σε ψυχικές διαταραχές, ότι είναι μόνιμα συμπτώματα. Διαρκούν πολύ χρόνο και αν δεν θέλουμε να πέσουμε στο σκοτάδι σκοτεινών θεωριών και να παραδεχτούμε ότι έχουν εξελιχθεί χωρίς νόημα, αλλά αναζητήσουμε τη συσχέτιση, θα βρούμε ότι το πρόβλημα που έχει το παιδί μπροστά του είναι πολύ βαρύ για το παιδί και το απασχολεί διαρκώς. Έτσι διαπιστώνεται και εξηγείται η σταθερότητα των νευρικών συμπτωμάτων. Τα νευρικά συμπτώματα εμφανίζονται εν όψει ορισμένου προβλήματος. Έχουμε κάνει εκτεταμένες έρευνες για να ανακαλύψουμε που βρίσκεται η δυσκολία στη λύση προβλημάτων και η ατομική ψυχολογία έχει διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι έχουν πάντα προβλήματα μπροστά τους, για τα οποία χρειάζεται κοινωνική προετοιμασία. Τα προβλήματα είναι διαφόρων ειδών. Μια φορά είναι το πρόβλημα της κοινωνίας. Μια άλλη φορά απογοήτευση στη φιλία. Ποιος δεν την έχει ζήσει, ποιος δε συγκλονίστηκε από αυτή; Ο κλονισμός δεν είναι ακόμη σημάδι νευρικότητας. Είναι σημάδι νευρικότητας και γίνεται νευρικότητα μόνο όταν συνεχίζεται, όταν αποτελεί μόνιμη κατάσταση, όταν ο άνθρωπο αποστρέφεται τους άλλους ανθρώπους, όταν με δειλία, διστακτικότητα, σωματικά συμπτώματα, καρδιοχτύπι, ίδρωμα, στομαχικές ανωμαλίες δείχνει καθαρά πως εμποδίζεται να πλησιάσει τους άλλους, μια κατάσταση που από την άποψη της ατομικής ψυχολογίας μιλάει καθαρά ότι αυτός ο άνθρωπος δεν έχει αναπτύξει αρκετά το αίσθημα επαφής, πράγμα που προκύπτει και από το ότι η απογοήτευσή του τον έσπρωξε στην απομόνωση. Τώρα έχουμε πλησιάσει το πρόβλημα πιο κοντά και μπορούμε να σχηματίσουμε γνώμη για τη νευρικότητα» (σελ. 67-68).
«Ο νευρωτικός στρέφει ολόκληρο το ενδιαφέρον του στην υποχώρηση. Κάθε βήμα προς τα μπρος θεωρείται από αυτόν σαν πτώση στον γκρεμό. Για αυτό προσπαθεί με όλη του τη δύναμη, με όλα του τα αισθήματα, με όλα του τα δοκιμασμένα μέσα της υποχώρησης να κρατηθεί στα μετόπισθεν. Η εκμετάλλευση των βιωμάτων των σοκ για την προστασία του απειλημένου γοήτρου, αυτό είναι η νεύρωση. Η ψυχική κατάσταση του νευρωτικού παίρνει τη μορφή ενός ναι αλλά. Στο ναι βρίσκεται η αναγνώριση του αισθήματος κοινωνικότητας, στο αλλά η υποχώρηση και οι διασφαλίσεις της» (σελ. 71-72).
- Πηγή: Άντλερ, Α. (1974. Το νόημα της ζωής. Επίκουρος.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
