- ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΒΟΥΤΣΙΝΑΚΗΣ
…Είναι άχαρη και μελαγχολική διαδικασία, σηματοδοτεί κάθε χρόνο και τυπικά το τέλος της εορταστικής περιόδου κι οριοθετεί ουσιαστικά την επιστροφή στην καθημερινότητα και τη ρουτίνα· οι χαρτόκουτες με τα Χριστουγεννιάτικα επιστρέφουν στις αποθήκες, οι πλατείες κι οι δρόμοι χάνουν την πρόσκαιρη φαντασμαγορία και λάμψη τους κι οι μαθητές επιστρέφουν στις σχολικές αίθουσες.
Μόνο οι αναμνήσεις μένουν κι οι -απαραίτητες στην εποχή μας- φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να θυμίζουν τις οικογενειακές στιγμές, τα τραπεζώματα και τις διασκεδάσεις· για τις ευχές διατηρώ κάποιες επιφυλάξεις κι αμφιβολίες, αφού τις αισθάνομαι πλέον τόσο κοινότυπες και τυποποιημένες, τόσο απόμακρες και βαριεστημένες, τολμώ να σκεφτώ.
Ο κύκλος ο οικογενειακός αισθάνομαι να έχει συρρικνωθεί και, ταυτόχρονα, να έχει χαλαρώσει η συνοχή του, εξαιτίας της ισχυρής επιρροής που ασκούν πλέον κι άλλοι φορείς κοινωνικοποίησης με πρώτα και κύρια το διαδίκτυο και την τηλεόραση. Οι σχέσεις οι διαπροσωπικές πιέζονται από την ταχύτητα και την ένταση τής καθημερινότητας κι η κοινωνικότητά μας βρίσκεται σε διαρκή επιφυλακή και δοκιμασία από διάχυτες εκδηλώσεις αυταρχισμού, αλαζονείας ή «τσαμπουκά».
‘Ετσι, οι γιορτές, παρά τους στολισμούς και τις φωταψίες, κύλησαν σε μια επιδερμική -για ν’ αποφύγω τη λέξη «επιτραπέζια»- ατμόσφαιρα, όπου οι διαδικασίες ακολούθησαν προκαθορισμένες διαδρομές και συνήθειες, που καθορίζονταν πιο πολύ απ’ τα πρότυπα ψυχαγωγίας, διασκέδασης και κατανάλωσης τής εποχής και λιγότερο από κάποια ψυχολογική ανάγκη φυγής, έστω και για λίγο, απ’ την καθημερινότητα και αναζήτησης μιας στάλας εσωτερική γαλήνη, περισυλλογή κι ουσιαστική ανθρώπινη επικοινωνία.
‘Ηδη ξεκίνησε το ξεστόλισμα των δημόσιων χώρων, ενώ το σβήσιμο των πολύχρωμων φώτων απ’ τα μπαλκόνια και τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα έγινε ακαριαία -μην γράψω με ανακούφιση-, έφτασε απλώς το γύρισμα του διακόπτη. Πριν καλά-καλά περάσει τ’ ‘Αη Γιαννιού είδα και το πρώτο ξεραμένο «φυσικό» δέντρο παραπεταμένο δίπλα σ’ έναν κάδο σκουπιδιών -η αλήθεια είναι ότι παλαιότερα συναντούσες, έτσι παρατημένα και θλιβερά, πολύ περισσότερα.
‘Ισως, το γεγονός ότι το κοινωνικό μας «ξεστόλισμα» έχει αρχίσει πολύ πριν, χρόνια πριν, να δυσκολεύει πλέον να αφεθούμε σ’ αυτό το πολύχρωμο κι ελπιδοφόρο κλίμα που αποπνέουν παραδοσιακά οι μέρες αυτές, με την ενσάρκωση του Θεανθρώπου και την έλευση του νέου χρόνου· το αισθανόμαστε για τα καλά με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, δίχως να χρειάζεται οι τηλεοράσεις και τα ρεπορτάζ από τους τόπους όπου η βία δείχνει το απάνθρωπό της πρόσωπο ή η παραβατική συμπεριφορά ποδοπατά νόμους και κοινωνικές συνθήκες.
Πιθανολογώ, ότι αυτή η εντεινόμενη στην εποχή μας απογύμνωση τής κοινωνίας από κρίσιμα και βασικά συστατικά -η λεγόμενη και «αποσάθρωση του κοινωνικού ιστού»- που τη χαρακτηρίζουν μεταξύ άλλων η ιδιώτευση, η καχυποψία, ο ατομισμός κι ο διάχυτος θυμός, θαμπώνει εκ των πραγμάτων τη λάμψη των ημερών και τονίζει, συνακόλουθα, ακόμα πιο έντονα τη μελαγχολική κι άχαρη -ούτως ή άλλως- διαδικασία του ξεστολίσματος, της δίνει μ’ άλλα λόγια, μιαν αίσθηση ματαίωσης κι απογοήτευσης.
Από την άλλη σκέφτομαι παρηγορητικά, ότι, τώρα που ξεστολίσαμε κι έπαψε η -μέχρι «γκλαμουριάς» σε κάποιες περιπτώσεις- λάμψη των στολισμών να θαμπώνει το βλέμμα, αν στραφούμε όχι κατ’ ανάγκη ψηλά στο μεσούρανο, αλλά δίπλα στον άνθρωπό μας, στον συνάνθρωπο, μήπως κατορθώσουμε να δούμε μέσα στα μάτια του τα μάτια μας και βρούμε κι εμείς τη λάμψη απ’ το «‘Αστρο των Μάγων».
Εκείνο που ακολουθώντας το, μπορεί να μην μας οδηγήσει να φτάσουμε «σε μια άλλη Βηθλεέμ» -όπως λέει χαρακτηριστικά στη «Νύχτα Χριστουγεννιάτικη» ο ποιητής-, αλλά στον άλλο μας εαυτό, εκείνον που έχουμε χάσει, αλλά -είναι βέβαιο- όλοι κάπου κρύβουμε και φυλάμε καλά μέσα μας, από τα γεννοφάσκια…
…Μήπως, έτσι, ξαναφτάσουμε στον ‘Ανθρωπο.
