Ο Σερ Τζον Χάρντινγκ, Βαρόνος Χάρτινγκ του Πέθερτον (10 Φεβρουαρίου 1896 – 20 Ιανουαρίου 1989) ήταν Βρετανός στρατιωτικός ο οποίος έφτασε μέχρι στον βαθμό του Στρατάρχη. Υπηρέτησε κατά τον Πρώτο και Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Μέση Ανατολή και αργότερα έγινε ο Βρετανός κυβερνήτης υπεύθυνος για την καταστολή της εξέγερσης των Μάο-Μάο στην Κένυα, όπου σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Η τελευταία του θέση ήταν κυβερνήτης της Κύπρου κατά την διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ, στην οποία απέτυχε πλήρως παρόλα τα σκληρά μέτρα που πήρε. Αυτό του έδωσε τον χαρακτηρισμό ο “Δήμιος της Κύπρου” και “Γκαουλάιτερ της Μεγαλονήσου” καθώς επί της διακυβέρνησής του έγιναν από πλευράς Άγγλων θηριωδίες ενάντια στους Κυπρίους αλλά και οι 9 απαγχονισμοί των Αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α. Ο Χάρντινγκ απολογήθηκε στη χώρα του για τους απαγχονισμούς 2 αιχμαλώτων Άγγλων στρατιωτών με εντολή του Γρίβα που έγιναν σε αντίποινα των εκτελέσεων του Καραολή και Δημητρίου.
Πρώτα Χρόνια, πρώτος και δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Λονδίνο. Σαν παιδί, ξεκίνησε να δουλεύει ως βοηθός γραφείου το 1911. Το 1914 έγινε στρατιώτης. Κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, συμμετείχε στην Εκστρατεία της Καλλίπολης. και αργότερα στη Μέση Ανατολή. Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, ανελίχθηκε στη στρατιωτική ιεραρχία. Στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, έγινε διοικητής της 7ης Μεραρχίας Τεθωρακισμένων. Το 1943 έγινε αρχηγός του επιτελείου που διοικούσε τα βρετανικά στρατεύματα στη Μεσόγειο.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Βρετανικά στρατεύματα στην Κένυα.Ο Χάρτνιγκ έγινε στρατάρχης το 1953 και αργότερα ανέλαβε να αντιμετώπισει την εξέγερση των Μάο-Μάο στην Κένυα.
Μετά τον Β ΠΠ, ο Χάρντινγκ προήχθη σε στρατηγό στις 19 Αυγούστου 1946, και μεταξύ του 1949-51 μετατέθηκε στην άπω Ανατολή για να διοικήσει τα εκεί βρετανικά στρατεύματα που προσπαθούσαν να καταπνίξουν την εξέγερση στη Μαλαισία. Αργότερα (30 Αυγούστου 1951) έγινε διοικητής των βρετανικών στρατευμάτων στη Γερμανία. Το 1952-1955 ήταν ο αρχηγός του βρετανικού αυτοκρατορικού γενικού επιτελείου, ενώ το 1953 είχε πάρει τον ανώτατο βαθμό του Στρατάρχη. Τότε εστάλη στην Κένυα για να καταπνίξει την εξέγερση των Μάο-Μάο και Κεν-Κεν όπου σημείωσε τρομερή επιτυχία, διαπράττοντας θηριωδίες.
Ο Χάρντινγκ στην Κύπρο
Η προτομή του Χάρντινγκ στο Taunton, Somerset.Ενώ ο Χάρντινγκ ετοιμαζόταν να αποστρατευτεί, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ήντεν, του ζήτησε να αντιμετωπίσει την ΕΟΚΑ. Ο Χάρντινγκ δέχτηκε με τον όρο πως θα είχε άμεση πρόσβαση στον πρωθυπουργό. Ο συντηρητικός τύπος της Βρετανίας χαιρέτησε την απόφαση αυτή, ενώ οι φιλελεύθερες και αριστερές εφημερίδες έκαναν λόγο για κήρυξη πολέμου στον κυπριακό λαό. Στις 3 Οκτωβρίου 1955 ανέλαβε κυβερνήτης και προσπάθησε να έρθει σε επαφή με τις ελληνικές και τουρκικές κοινότητες του νησιού μέσω διαπραγματεύσεων, ενώ η Βρετανία συνομιλούσε ταυτόχρονα με την Ελλάδα και Τουρκία. Ο Χάρντιγκ έλαβε αυστηρά μέτρα ασφαλείας κατά της ΕΟΚΑ και του πληθυσμού, όπως απαγορεύσεις κυκλοφορίας, κλείσιμο σχολείων, δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης, αύξησης του χρόνου κράτησης φυλακισμένων και υπόπτων χωρίς δίκη, επιβολή θανατικής ποινής για μια σειρά από παραβάσεις, όπως οπλοφορία. Επιπλέον, προσπάθησε να διαπραγματευτεί με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, όμως καθώς οι διαπραγματεύσεις αυτές απέτυχαν, εξόρισε τον Μακάριο στις Σεϋχέλλες- τότε αγγλική αποικία. Ο Χάρντινγκ κατά τύχη κατάφερε να επιβιώσει μιας δολοφονικής απόπειρας εναντίον του, από μέλος της ΕΟΚΑ που τοποθέτησε ωρολογιακή βόμβα κάτω από το κρεβάτι του.
Εξ αιτίας της κριτικής που δεχότανε λόγω της αδυναμίας του να εξοντώσει την ΕΟΚΑ και των σκληρών μέτρων που πήρε, ο Χάρντιγκ παραιτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1957. Νοσηλεύτηκε σε κλινική για ένα μήνα και μετά απεσύρθη από τον Στρατό.
Πέθανε στο Ντόρσετ, τις 20 Ιανουαρίου 1989.
Πηγές
- Ρίχτερ, Χάιντς Α. (2011). Ιστορία της Κύπρου, τόμος δεύτερος (1950-1959). Αθήνα: Εστία. ISBN 978-960-05-1502-2.
- Grivas, George (1964). The Memoirs of General Grivas edited by Charles Foley. Longmans, London. ASIN B0006DASLW.
- Heathcote, Tony (1999). The British Field Marshals 1736–1997. Barnsley (UK): Pen & Sword. ISBN 0-85052-696-5.
- Holmes, Richard (2011). Soldiers: Army Lives and Loyalties from Redcoats to Dusty Warriors. London: Harper Press. ISBN 978-0-00-722570-5.
- Mead, Richard (2007). Churchill’s Lions: A Biographical Guide to the Key British Generals of World War II. Stroud: Spellmount. ISBN 978-1-86227-431-0.
