Ο Ζούμπιν Μέτα (ज़ुबिन मेहता, 29 Απριλίου 1936) είναι Ινδός διευθυντής ορχήστρας της δυτικής κλασσικής μουσικής. Ο Ζούμπιν Μέτα γεννήθηκε σε μια οικογένεια «Parsi» στη Βομβάη (τώρα Mumbai) της Ινδίας. Ο πατέρας του λεγόταν Mehli και η μητέρα του Tehmina Mehta. Ο πατέρας του Mehli Mehta ήταν βιολιστής και ιδρυτικός διευθυντής της συμφωνικής ορχήστρας της Βομβάη. Ο Zubin είναι απόφοιτος κολεγίου του γυμνασίου του St. Mary (ISC), Mazagoan της Βομβάης. Αρχικά σκόπευε να σπουδάσει ιατρική, αλλά τελικά γράφτηκε στην σχολή μουσικής στη Βιέννη όταν ήταν 18, κάτω από το διαπρεπή εκπαιδευτικό Χάνς Σβαρόφσκι. Στην ίδια ακαδημία ήταν και ο Κλαούντιο Αμπάντο που έγινε επίσης διευθυντής καθώς και ο πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ.
Το 1958 έκανε την πρώτη του εμφάνιση ως διεύθυντής ορχήστρας στην Βιέννη. Το ίδιο έτος κέρδισε τον διεθνή διαγωνισμό διευθυντών ορχήστρας στο Λίβερπουλ και διορίστηκε βοηθητικός διευθυντής ορχήστρας της βασιλικής φιλαρμονικής ορχήστρας του Λίβερπουλ.
Ο Mehta έγινε σύντομα προϊστάμενος διευθυντής ορχήστρας και μουσικός διευθυντής της συμφωνικής ορχήστρας του Μόντρεαλ το 1960, μια θέση που κράτησε μέχρι το 1967. Το 1961 έγινε αναπληρωτής διευθυντής ορχήστρας της φιλαρμονικής ορχήστρας του Λος Άντζελες, και έγινε αιτία να παραιτηθεί ο τότε διευθυντής Σερ Τζορτζ Σόλτι. Λίγο αργότερα ο Mehta έγινε διευθυντής μουσικής της ορχήστρας, και κράτησε τη θέση αυτή από το 1962 ως το 1978. Αργότερα πήγε στη φιλαρμονική της Νέας Υόρκης και έκανε ρεκόρ αφού κράτησε την θέση του διευθυντή από το 1978 ως το 1991. Τότε τον προσέλαβε η φιλαρμονική ορχήστρα του Ισραήλ και τον διόρισε ως σύμβουλο μουσικής του το 1969, διευθυντή μουσικής το 1977, και ως διευθυντή μουσικής εφ όρου ζωής το 1981. Εκτός αυτού, από το 1998 έως το 2006, ήταν διευθυντής μουσικής της βαυαρικής κρατικής όπερας στο Μόναχο. Η φιλαρμονική ορχήστρα του Μόναχου του έδωσε τον τίτλο του τιμητικού διευθυντή. Από την αρχή της σταδιοδρομίας του ο Ζούμπιν Μέτα έλαβε πολλούς έπαινους για τις δυναμικές ερμηνείες της συμφωνικής μουσικής μεγάλης κλίμακας του Άντον Μπρούκνερ, Ρίχαρντ Στράους, Γκούσταβ Μάλερ και του Φραντς Σμιτ.
Ο Mehta είναι παντρεμένος με την Νάνσυ Κόβατς, πρώην ηθοποιό του αμερικάνικου κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Έχει δύο ενήλικα παιδιά, τον γιο Μεβρόν, και την κόρη Ζαρίνα, από τον πρώτο γάμο του που χώρισε το 1964.
Βραβεία και τιμήσεις
- Ο Ζούμπιν Μέτα είναι επίτιμος πολίτης της Φλωρεντίας και του Τελ Αβίβ.
- Επίτιμο μέλος της Κρατικής Όπερας της Βιέννης
- Το 1999 έλαβε από την Λέα Ραμπίν το Βραβείο Ειρήνης και Tolerance των Ηνωμένων Εθνών
- Τον Απρίλιο του 2001 ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας, Ζακ Σιράκ, τον έκανε μέλος της Λεγεώνης της Τιμής.
- Επίτιμο μέλος της Φιλαρμονικής της Βιέννης
- Επίτιμο μέλος της Φιλαρμονικής του Μονάχου
- Επίτιμο μέλος της Μουσικής Ακαδημίας της Κρατικής Ορχήστρας της Βαυαρίας
- Το 2001, η κυβέρνηση της Ινδίας τον τίμησε με το δεύτερο υψηλότερο πολιτικό βραβείο της Ινδίας, το Padma Vibhushan.
- Τον Σεπτέμβριο του 2006, το Κέντρο Kennedy προανήγγειλε την απονομή της τιμής Kennedy Center Honors που του το απένειμε στις 2 Δεκεμβρίου του 2006.
- Στις 3 Φεβρουαρίου του 2007, ο Ζούμπιν Μέτα έλαβε το Second Annual Bridgebuilder Award του πανεπιστημίου Loyola Marymount University.
