Ο Δημήτριος Ράλλης (1844 – 5 Αυγούστου 1921) ήταν πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας, επικεφαλής βραχύβιων κυβερνήσεων (1897, 1905, 1909, 1910 και 1920).
Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Γεωργίου Ράλλη, νομικού, πολιτικού και μέλους της φαναριώτικης οικογένειας Ράλλη, και της Πηνελόπης κόρης του Ζώη Πάνου. Κατά την περίοδο των σπουδών του στη Νομική Σχολή Αθηνών επί Όθωνα συμμετείχε σε αντιμοναρχικές εκδηλώσεις παρά τη συμμετοχή του πατέρα του ως Υπουργού στη φιλοβασιλική κυβέρνηση Μιαούλη. Ίσως και για να απομακρυνθεί από τα γεγονότα αυτά, συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, όπου συνέγραψε διδακτορική διατριβή με θέμα τα «Ναυτικά Δάνεια» (1866), η οποία του επέτρεψε να γίνει υφηγητής Εμπορικού Δικαίου στην Αθήνα όπου επέστρεψε το 1868. Τέσσερα χρόνια αργότερα (1872) εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Αττικής και έλαβε το παρώνυμο “ο Αττικάρχης” επειδή συνέχεια εκλεγόταν στην περιφέρεια αυτή. Πολιτεύτηκε ως αντίπαλος του Δημητρίου Βούλγαρη και προσχώρησε αμέσως μετά τον σχηματισμό του το 1875 στο Τρικουπικό Κόμμα, αναλαμβάνοντας μάλιστα το Υπουργείο Εκκλησιαστικών . Αν και ήταν καλός ρήτορας, ο ορμητικός του χαρακτήρας τον ώθησε ακόμη και στην επίλυση των διαφορών του με μονομαχία εναντίον του βουλευτή Λακωνίας Γεωργίου Πετροπουλάκη και του πρωθυπουργού Κωνσταντόπουλου.
Οι θητείες του ως υπουργού
Το 1883 ο Τρικούπης τού ανέθεσε το Υπουργείο Δικαιοσύνης, αλλά ο ίδιος προτίμησε ένα χρόνο αργότερα να ανεξαρτητοποιηθεί και να ιδρύσει το δικό του «Τρίτο Κόμμα» (“Τρίτον”), υπηρετώντας τις πολιτικές του φιλοδοξίες. Υπολόγισε όμως χωρίς τον βασιλιά, ο οποίος όταν το 1892 με την παραίτηση της κυβέρνησης Θ. Δηλιγιάννη κάλεσε το «Τρίτο Κόμμα» να σχηματίσει κυβέρνηση, παρέκαμψε τον φυσικό αρχηγό Ράλλη υπέρ του Κωνσταντόπουλου, γεγονός που οδήγησε τον ίδιο τον Ράλλη και όλους σχεδόν τους βουλευτές του σε αποχώρηση από το κόμμα του. Αντιπολιτεύτηκε τον Τρικούπη το 1892 για να αναλάβει το Υπουργείο Εσωτερικών επί κυβερνήσεως Σωτηρόπουλου μετά τη χρεοκοπία του 1893, αλλά η κυβέρνηση αυτή απέτυχε και παραιτήθηκε ήδη τον Οκτώβριο του ίδιου έτους υπέρ του Τρικούπη και πάλι.
Οι θητείες του ως Πρωθυπουργού
Έγινε πρωθυπουργός τον Απρίλιο του 1897, αλλά το κλίμα δυσαρέσκειας δεν επέτρεψε παρά μια πεντάμηνη θητεία στην κυβέρνηση αυτή (18 Απριλίου – 21 Σεπτεμβρίου 1897). Στη διάρκεια της κρίσης του Κρητικού Προβλήματος ακολούθησε ακραία φιλοπόλεμη κριτική κατά της κυβέρνησης Θ. Δηλιγιάννη. Ο Βίκτωρ Δούσμανης στα απομνημονεύματά του χαρακτηρίζει την αντιπολίτευση του 1897, που ηγούταν ο Δ. Ράλλης, ως “σπείρα πατριδοκαπήλων και εξ ατομικών συμφερόντων αυτοανακηρυττομένων πατριωτών“. Ο Κορδάτος στην “Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδος” τ. Δ΄ υποστηρίζει ότι τον Δ. Ράλλη είχαν πιθανόν την ίδια περίοδο πλησιάσει άμεσα ή έμμεσα Γερμανοί πράκτορες.
Διετέλεσε ακόμη πρωθυπουργός τις περιόδους 1903, 1905 και 1909. Την τελευταία πρωθυπουργία του από αυτές τις τρεις τη διέκοψε η στρατιωτική επανάσταση του 1909 και η εμφάνιση του Βενιζέλου στην πολιτική ζωή του τόπου, τον οποίο ο Ράλλης αντιπολιτευόταν, αν και συμφωνούσε μαζί του σχετικά με τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Μετείχε στις κυβερνήσεις Γούναρη, Ζαΐμη και Σκουλούδη και ανέλαβε για τελευταία φορά την πρωθυπουργία το 1920 για μικρό όμως και πάλι χρονικό διάστημα (04.11.1920 – 24.01.1921). Πέθανε από καρκίνο λίγο αργότερα στην Αθήνα σε ηλικία 77 ετών.
Πηγές
- Αντώνης Μακρυδημήτρης, Οι υπουργοί των εξωτερικών της Ελλάδας 1829-2000, εκδ.Καστανιώτης, Αθήνα, 2000, σελ.69-70
