Ο Γουίλιαμ Γουάιλερ (William Wyler, πραγματικό όνομα: Wilhelm Weiller, 1 Ιουλίου 1902 – 27 Ιουλίου 1981) ήταν Γερμανός, πολιτογραφημένος Αμερικανός, σκηνοθέτης, κάτοχος τριών Όσκαρ Σκηνοθεσίας, 12 συνολικών υποψηφιοτήτων για το βραβείο καθώς κι ενός τιμητικού Όσκαρ. Ο Γουάιλερ που πολιτογραφήθηκε Αμερικανός το 1928 ήταν επίσης παραγωγός ταινιών και σεναριογράφος.
Ο Γουάιλερ έφτασε σε ηλικία 19 χρονών στην Αμερική, όπου δούλεψε αρχικά στη Universal, εταιρία της οποίας διευθυντής ήταν ο Καρλ Λεμλέ με τον οποίον συνδεόταν με μακρινή συγγένεια. Ξεκίνησε ως εργάτης, μέχρι σιγά σιγά να καταφέρει να γίνει σκηνοθέτης της Universal.
Στις αρχές της δεκαετίας του 30 ήταν ένας από τους πιο περιζήτητους σκηνοθέτες του Χόλυγουντ, γνωστός για τις πολλαπλές λήψεις μιας σκηνής και για το γεγονός ότι οι περισσότεροι απ’ τους ηθοποιούς που σκηνοθέτησε κέρδισαν Όσκαρ ερμηνείας. Έλαβε την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας το 1936 για την ταινία Χαμένα Νιάτα (Dodsworth) κι ακολούθησαν άλλες 11 υποψηφιότητες. Παντρεύτηκε δύο φορές, την πρώτη το 1934 με την ηθοποιό Μάργκαρετ Σάλιβαν και τη δεύτερη το 1938 με τη Μάργκαρετ Τάλισε. Στα γυρίσματα της ταινίας Ζέζεμπελ του 1938 είχε ερωτική σχέση με τη Μπέτι Ντέιβις, την οποία διέκοψε γιατί δεν ήθελε να χωρίσει τη γυναίκα του. Ο Λόρενς Ολίβιε κάποτε είπε ότι ο Γουάιλερ του δίδαξε πώς να ερμηνεύει μπροστά απ’ την κάμερα. Το 1976 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον τίμησε με βραβείο προσφοράς στην 7η τέχνη.
Γνωστός για τις ταινίες Ζέζεμπελ (Jezebel, 1938), Ανεμοδαρμένα Ύψη (Wuthering Heights, 1939), Οι μικρές αλεπούδες (The Little Foxes, 1941), Κυρία Μίνιβερ (Mrs. Miniver, 1942), Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας (The Best Years of our Lives, 1946), Διακοπές στη Ρώμη (Roman Holiday, 1953), Μπεν Χουρ (Ben Hur, 1959) κι Ένα Αστείο Κορίτσι (Funny Girl, 1968). Τελευταία του ταινία ήταν το Δεν αγοράζεται η σιωπή (The Liberation of L.B. Jones, 1970). Πέθανε το 1981 στο Λος Άντζελες από καρδιακή προσβολή. Κρατά μέχρι και σήμερα το ρεκόρ των 12 υποψηφιοτήτων για όσκαρ σκηνοθεσίας, το οποίο δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί από άλλο σκηνοθέτη.
Επιλεγμένη Φιλμογραφία
- Μέσα στη θύελλα – A House Divided, (1931)
- Ερωτικές αναποδιές – The Gay Deception, (1935)
- Σκιές που περνούν – These Three, (1936)
- Χαμένα νιάτα – Dodsworth, (1936)
- Δρόμος χωρίς διέξοδο – Dead End, (1937)
- Ζέζεμπελ – Jezebel, (1938)
- Ανεμοδαρμένα Ύψη ή Ο πύργος των καταιγίδων – Wuthering Heights, (1939)
- Ο λέων της δύσεως – The Westerner, (1940)
- Το γράμμα – The Letter, (1940)
- Οι μικρές αλεπούδες – The Little Foxes, (1941)
- Κυρία Μίνιβερ – Mrs. Miniver, (1942) – Όσκαρ σκηνοθεσίας
- Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας – The Best Years of Our Lives, (1946) – Όσκαρ σκηνοθεσίας
- Η κληρονόμος – The Heiress, (1949)
- Αστυνομική ιστορία – Detective Story, (1951)
- Συντρίμμια του Έρωτα – Carrie (1952)
- Διακοπές στη Ρώμη – Roman Holiday, (1953)
- Σκληροί άντρες – The Desperate Hours, (1955)
- Ο άνθρωπος χωρίς όπλα – Friendly Persuasion, (1956)
- Ματωμένοι Ορίζοντες – The Big Country, (1958)
- Μπεν Χουρ – Ben-Hur, (1959) – Όσκαρ σκηνοθεσίας
- Οι Ψίθυροι – The Children’s Hour, (1961)
- Ο συλλέκτης – The Collector, (1965)
- Πώς Να Κλέψετε Ένα Εκατομμύριο Δολλάρια – How to Steal a Million, (1966)
- Ένα Αστείο Κορίτσι – Funny Girl, (1968)
- Δεν αγοράζεται η σιωπή – The Liberation of L.B. Jones, (1970)
