Αλληγορικό πορτρέτο του Dante Alighieri, από τον Agnolo Bronzino [1530]. Το βιβλίο που κρατάει είναι ένα αντίγραφο της Θείας Κωμωδίας, ανοικτό στο Canto XXV του Παραδείσου.
- ΝΙΚΟΣ ΛΑΓΚΑΔΙΝΟΣ
- [email protected]
Che fece per viltade il gran rifiuto[*]
«Πού ήσουν φιλαράκι; Δεν φαντάζομαι με τις διακοπές να… αλλαξοπίστησες;»… Αυτό μου έγραψε μια αγαπητή φίλη κι εγώ της λέω ότι ΔΕΝ αλλαξοπίστησα και στο κάτω της γραφής γιατί ν’ αλλάξω πίστη – μήπως υπάρχει καλύτερη από εκείνη που με ζέστανε σε όλη μου τη ζωή; Δεν έχω περιθώρια για τέτοιου είδους αλλαγές. Η πίστη μου, τα ιδανικά μου, οι αρχές μου, δεν παλιώσανε. Απλώς, οι άνθρωποι που υποτίθεται ότι ήθελαν να τα υπηρετήσουν, αποδείχτηκαν σκάρτοι. Τα ιδανικά δεν είναι βιβλία/μπεστ σέλερ, που σε μια εβδομάδα, το πολύ δυο, θα είναι παλιωμένα!
Είναι αλήθεια ότι κι εμείς οι νηφάλιοι, οι πιο δύσπιστοι απέναντι στην επικαιρότητα, αναγκαζόμαστε πολλές φορές να συντονίζουμε το βήμα μας με τον λαχανιαστό ρυθμό του καιρού μας κι αν όχι για τίποτε άλλο, τουλάχιστον για να προλαβαίνουμε την άπιστη ακοή του. Πριν από χρόνια είχα διαβάσει ότι στον πίνακα επιτυχιών των Times της Νέας Υόρκης, η κατάταξη ενός βιβλίου ως best-seller βαστάει όλο και λιγότερο. Οπότε επειδή αυτή η ασθένεια είναι καλπάζουσα και μεταδοτική, ισχύει πλέον και στη δική μας χώρα και για όλες τις περιπτώσεις. Όχι μονάχα για τα βιβλία ή για τις κινηματογραφικές ταινίες ή την τέχνη γενικότερα, αλλά και για την πολιτική. Τα ιδανικά δεν παλιώνουν. Οι άνθρωποι, ναι, παλιώνουν.
Ακούω αυτές τις μέρες κάποιους πολιτικούς να λένε ψέματα ξεδιάντροπα κι ανησυχώ για την εξάπλωση αυτής της τακτικής αλλά και για την κοινή γνώμη που δέχεται αδιαμαρτύρητα το ψέμα και τη λεηλασία της. Κάποιοι πολιτικοί κακομεταχειρίζονται την κοινή γνώμη, απλώς για ν’ αποδείξουν στον ίδιο τους τον εαυτό τις ικανότητές τους. Δεν μπορώ να ξέρω, δηλαδή δεν με βοηθάει η σοφία μου να συμπεράνω αν η αυτή η περιβόητη Κοινή Γνώμη, για χάρη της οποίας κινητοποιούνται πολιτικοί και μέσα μαζικής ενημέρωσης, κάποια στιγμή θ’ αναζητήσει άλλες παράδοξες, καταφυγές και λύσεις.
[*] Είναι ο 60ός στίχος του ΙΙΙ Canto της Κόλασης του Δάντη. Βέβαια, μη ξεχνάμε και το ποίημα του Κ.Π.Καβάφη Che fece… il gran rifiuto:
Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα
που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχι
να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει
έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα
πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του.
Ο αρνηθείς δε μετανοιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι,
όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει
εκείνο τ’ όχι – το σωστό- εις όλην την ζωή του
