- Του Νίκου Τσούλια
Έγραψα αυτή τη μαγευτική λέξη στην απλή καθαρεύουσα, έτσι όπως την πήρε η διεθνής βιβλιογραφία, για να αποδώσει ένα από τα πιο φωτεινά και πιο δημιουργικά συμβαίνοντα στον γαλάζιο πλανήτη μας.
Φωτοσύνθεσις, λοιπόν, μια πανέμορφη και γλυκο-εύηχη λέξη, που συλλαμβάνει με τον πιο γοητευτικό τρόπο το σημασιολογικό της περιεχόμενο, μια λέξη κοινή στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα αλλά και στις περισσότερες γλώσσες του Κόσμου, συνυφαίνει τον Ήλιο μας, τη Φύση, τη Ζωή, τον Άνθρωπο, τον Πολιτισμό με ένα λεπτό μα πανίσχυρο νήμα διαμορφώνοντας αυτό το τόσο ξεχωριστό σύμπαν των γεγονότων της Εξέλιξης και της συνεχούς αύξησης της Πολυπλοκότητας στον «τρίτο βράχο» με τη δράση του «αστεριού της ημέρας».
Και ναι, είναι ο Ήλιος μας, ένα άστρο, μια τεράστια “φωτιά”, ένα σκηνικό ανήσυχου Πλάσματος (της τέταρτης κατάστασης της ύλης), που μέσα από τον συνεχή μετασχηματισμό του υδρογόνου σε ήλιο απελευθερώνει τεράστια ποσά ενέργειας, βομβαρδίζει με τον πιο γλυκό τρόπο, με τα άυλα σωματίδια των φωτονίων, όλη τη γειτονιά του, την ακολουθία των πλανητών του και των άλλων σωμάτων του, το δικό του Σύστημα και πέραν τούτου…
Φωτοσύνθεσις (Photosynthesis), μια πανέμορφη λέξη
Και είναι στη συνέχεια η Φωτοσύνθεσις, που παγιδεύει τόσο αποτελεσματικά την ηλιακή ενέργεια ενάντια στην εντροπία (αταξία) των πραγμάτων, για να υπηρετήσει το παιχνίδι της διαρκούς αύξησης της πολυπλοκότητας, για να δημιουργήσει το Φαινόμενο της ζωής στο δικό μας πλανήτη, για να σμιλέψει τις άπειρες μορφές των έμβιων όντων, για να εξελιχθεί ένας κλάδος από το Δέντρο της ζωής στα Πρωτεύοντα…, στο Homo…, στον Homo Sapiens…, στον πολιτισμό…
Ναι, αυτό το απαλό άγγιγμα των ηλιαχτίδων ανοίγει τα άπειρα παράθυρα των βιοχημικών εργαστηρίων, των φυτών και των φωτοσυνθετικών πρωτόγονων βακτηρίων, για να γίνει η ηλιακή ενέργεια χημική ενέργεια, κρυμμένη σε δεσμούς μορίων και στη συνέχεια αυτή η ενέργεια να διαποτίζει, να συντηρεί, να εξελίσσει σχεδόν κάθε μορφή ζωής δημιουργώντας το άγνωστο και τόσο όμορφο παιχνίδι του άγνωστου ταξιδιού της ζωής.
Ναι, είναι οι Χλωροπλάστες, οι μικροί Προμηθείς, που συλλέγουν – όχι δεν το κλέβουν – το ηλιακό φως για να γεννήσουν τα σάκχαρα και στη συνέχεια να ακολουθήσει το έτερο φαινόμενο της φωτοσυνθέσεως, η Κυτταρική Αναπνοή, και να έχουμε έκρηξη στην πολυπλοκότητα της ζωής και των όντων.
Και είναι τόσο όμορφος, τόσο συμβολικός, τόσο συμπεριληπτικός ο μύθος του Προμηθέα μας. Το φως του Ήλιου και το φως της Γνώσης πλέκουν μαζί τα φαινόμενα της ζωής και του πολιτισμού. Δεν είναι τυχαίο που σχεδόν όλοι οι πρώτοι άνθρωποι (και λαοί) πάνω στη Γη λάτρεψαν τον ήλιο ως θεό…
Ένα εκπληκτικό βιολογικό φαινόμενο, η ηλιακή πνοή της ζωής στη Γη…
Ναι, ο Ήλιος μας είναι ο δημιουργός της ζωής και του ανθρώπου, όπως τόσο πειστικά τονίζει το BBC Earth σε σχετικό επιστημονικό του βίντεο. Οι ήλιοι του σύμπαντος είναι οι θεοί – θνητοί θεοί. Γιατί και αυτοί έχουν την ίδια σχέση που έχει καθετί με τον Χρόνο. Θα πεθάνει ο ήλιος μας, θα πάρει ακόμα πολύ καιρό, μη φοβόμαστε, είναι “μεσήλικας”, θέλει άλλα τόσα χρόνια όσα χρόνια έχει υπάρξει μέχρι τώρα, 5 δισεκατομμύρια χρόνια, για να σβήσει.
Και το πιο πιθανό θα υπάρχουν κάπου αλλού, όχι στη Γη, παρατηρητές επιστήμονες που θα βλέπουν κάπου πολύ μακριά το θάνατο του ήλιου μας, όπως βλέπουμε και εμείς κάθε τόσο το θάνατο άλλων άστρων / ήλιων και αναρωτιόμαστε πόσα και πόσα φαινόμενα ζωής και πόσους και πόσους πολιτισμούς θα έχουν γεννήσει και αν πρόλαβαν να μεταναστεύσουν σε άλλα ηλιακά συστήματα τα νοήμονα όντα αυτής της ζωής. Και ο τελευταίος ήλιος, ένας ερυθρός νάνος θα σβήσει σε 10 τρισεκατομμύρια χρόνια και θα πέσει βαθύ σκοτάδι στο σύμπαν.
Ας μην ανησυχούμε… Σκιρτήματα ζωής άπειρα είναι μέσα στο ψυχρό και σκοτεινό σύμπαν. Οι τρισεκατομμύρια ήλιοι σκορπίζουν παντού το φως. Φωτοσύνθεσις θα γίνεται κι αλλού. Ζωή υπάρχει κι αλλού. Δεν έχουμε κανένα προνόμιο, καμιά μοναδικότητα στην απεραντοσύνη του σύμπαντος, στο αέναο παιχνίδι της ύλης.
Και αν η ζωή και η ύπαρξή μας είναι δώρα του Ήλιου μας, του πραγματικού δημιουργού μας, η δική μας ομορφιά βρίσκεται στη δυνατότητα παρατήρησης και στοχασμού του γεννήτορά μας και του σύμπαντος ολόκληρου αλλά κυρίως στο να δίνουμε νόημα στην ύπαρξή μας, που κρύβεται στο παιχνίδι της αγάπης και της γνώσης, του ορθολογισμού και της ελευθερίας.
