13 Μαΐου γιορτάζουν…

Η Αγία Γλυκερία γεννήθηκε στην Τραϊανούπολη το 2ον μ.Χ. αι., όταν αυτοκράτορας ήταν ο Αντωνίνος ο Ευσεβής (138 – 161 μ.Χ.). Ο πατέρας της ονομαζόταν Μακάριος και είχε διατελέσει ύπατος. Σε μικρή ηλικία, ασπάσθηκε το Χριστιανισμό και ανέπτυξε έντονη χριστιανική και κατηχητική δράση.

Όταν πληροφορήθηκε το γεγονός ο ηγεμόνας Σαββίνος, την κάλεσε να παρουσιασθεί μπροστά του. Με μεγάλη προθυμία η Αγία εμφανίσθηκε σ’ εκείνον, έχοντας σημειώσει στο μέτωπό της τον Τίμιο Σταυρό και δεν δίστασε να ομολογήσει με παρρησία και σθένος την πίστη της στο Σωτήρα και Λυτρωτή Ιησού Χριστό. Εκείνος έξαλλος την οδήγησε με τη βία στον ειδωλολατρικό ναό για να προσευχηθεί και να θυσιάσει στο είδωλα. Εκεί η Γλυκερία αφού προσευχήθηκε θερμά, συνέτριψε το άγαλμα του Δία. Εξοργισμένοι οι ειδωλολάτρες, την έσυραν έξω και τη λιθοβόλησαν με μανία. Όμως ούτε μία πέτρα δεν άγγιξε την Αγία, με αποτέλεσμα πολλοί να πιστεύσουν στο Χριστό. Στη συνέχεια, αφού υπέστη διάφορα βασανιστήρια ρίχθηκε στη φυλακή, όπου κατήχησε και έφερε στη χριστιανική πίστη το δεσμοφύλακά της Λαοδίκιο, ο οποίος εν συνεχεία ομολόγησε με θάρρος την πίστη του και μαρτύρησε για το Χριστό. Αμετάπειστος ο τύραννος, διέταξε να βασανίσουν εκ νέου τη Γλυκερία και έπειτα να τη ρίξουν στο άγρια θηρία. Όμως και εκείνα την σεβάστηκαν, αν και ένα εξ’ αυτών τη δάγκωσε με αποτέλεσμα η Αγία να παραδώσει σε ολίγες ημέρες το πνεύμα της στον αθλοθέτη Κύριο. Το ιερό λείψανό της παρέλαβε ο Επίσκοπος της Ηρακλείας Δομίτιος και το τοποθέτησε σε ευπρεπή τόπο κοντά στην πόλη. Μαρτυρώνται δε πολλά θαύματα, ιάσεων και θεραπείες δαιμονισμένων, τα οποία επιτελούσε η Αγία σε όσους με πίστη κατέφευγαν να προσκυνήσουν το Ιερό λείψανό της.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Τὴν καλλιπάρθενον, Χριστοῦ τιμήσωμεν, τὴν ἀριστεύσασαν πόνοις ἀθλήσεως, καὶ ἀσθενείᾳ τῆς σαρκός, τὸν ὄφιν καταβαλοῦσαν· πόθω γὰρ τοῦ Κτίσαντος, τῶν βασάνων τὴν ἔφοδον, παρ’ οὐδὲν ἡγήσατο, καὶ θεόθεν δεδόξασται· πρὸς ἣν ἀναβοήσωμεν πάντες, χαίροις θεόφρον Γλυκερία.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ἡ ἀμνάς σου Ἰησοῦ, κράζει μεγάλη τῇ φωνῇ Σὲ Νυμφίε μου ποθῶ, καὶ σὲ ζητοῦσα ἀθλῶ, καὶ συσταυροῦμαι καὶ συνθάπτομαι τῷ βαπτισμῷ σου· καί πάσχω διά σέ, ὡς βασιλεύσω σὺν σοί, καὶ θνήσκω ὑπὲρ σοῦ, ἵνα καὶ ζήσω ἐν σοί· ἀλλ᾽ ὡς θυσίαν ἄμωμον προσδέχου τὴν μετὰ πόθου τυθεῖσάν σοι. Αὐτῆς πρεσβείαις, ὡς ἐλεήμων, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ο Όσιος Σέργιος καταγόταν από επίσημη και ευσεβή οικογένεια και ήταν πατέρας του ιερού Φωτίου (τιμάται 6 Φεβρουαρίου) και αδελφός του Πατριάρχου Ταρασίου (784-806 μ.Χ.). Ο τότε εικονομάχος αυτοκράτορας Θεόφιλος (829 – 842 μ.Χ.), δεν δίστασε να τον συμπεριλάβει στους διωγμούς που έκανε, μαζί με τους μοναχούς, και οικογενειάρχες. Έτσι και ο Σέργιος, καταγγέλθηκε σαν ένθερμος υποστηρικτής των αγίων εικόνων. Τον έφεραν λοιπόν μπροστά στον αυτοκράτορα, και αυτός προσπάθησε με κάθε τρόπο να αλλάξει το φρόνημα του Σεργίου. Μάταια όμως. Ο Σέργιος με σταθερότητα είπε, ότι δεν μπορεί να ευχαριστήσει τον βασιλιά του, προδίδοντας τον μεγάλο Βασιλιά όλης της δημιουργίας, Ιησού Χριστό. Τότε ο Θεόφιλος, δήμευσε όλα τα υπάρχοντα του Σεργίου και τον φυλάκισε. Κατόπιν εξορίστηκε μαζί με τη γυναίκα του Ειρήνη και τα παιδιά του. Όλοι τους φτωχοί πλέον, υπέφεραν πολλές ταλαιπωρίες. Δεν μετάνοιωσαν όμως, αλλά ήταν ευχαριστημένοι διότι δοκιμάζονταν και υπέφεραν χάρη της Ορθοδοξίας. Τον Σέργιο βρήκε ο θάνατος, μακριά από τη γυναίκα και τα παιδιά του. Και πέθανε με την πεποίθηση, ότι αυτός έπρεπε να πεθάνει και ότι η οικογένεια του ήταν ευτυχισμένη, διότι είχε να επιδείξει παθήματα χάρη της αγάπης προς τον Σωτήρα Χριστό.

Ο Όσιος Ευθύμιος καταγόταν από την πόλη Τάω της Ιβηρίας και έζησε στο δεύτερο μισό του 10ου αιώνα και αρκετά χρόνια του 11ου αιώνα μ.Χ. Το 965 μ.Χ. ήλθε και κατοίκησε κοντά στον Άγιο Αθανάσιο της Μονής Λαύρας, ο σύμβουλος του βασιλιά της Γεωργίας (Ιβηρίας) Δαυίδ Κουροπαλάτη, Ιωάννης Βαρασβατσέ. Μετά από λίγο έφερε και τον γιο του Ευθύμιο, καθώς και άλλους επίσημους Γεωργιανούς και έγιναν όλοι μοναχοί. Επειδή όμως τους είχε παραχωρηθεί μικρός χώρος, ο πνευματικός τους προϊστάμενος Ιωάννης Βαρασβατσέ ανέλαβε την πρωτοβουλία να Ιδρύσουν ανεξάρτητο μοναστήρι. Πράγμα που έγινε με την αρωγή του βασιλιά Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου, και ονομάστηκε Μονή Ιβήρων, διότι οι κτήτορές της ήταν Ίβηρες (Γεωργιανοί). Το 998 μ.Χ. (κατ’ άλλους το 1003 μ.Χ.), που πέθανε ο Ιωάννης ο Ίβηρας, τον διαδέχθηκε ο γιος και συνεργάτης του Ευθύμιος. Ο όσιος αυτός ασχολήθηκε με επιτυχία στη διοίκηση της Μονής, επίσης με πολύ ζήλο καλλιέργησε την πνευματική ζωή των αδελφών της Μονής, δίνοντας αυτός πρώτος τον εαυτό του τέλειο υπόδειγμα σε κάθε αρετή. Τόση ήταν η φήμη της αγιότητας του, ώστε ο αυτοκράτορας Βασίλειος του πρότεινε την Αρχιεπισκοπή της Κύπρου, αλλά ο Ευθύμιος προτίμησε το αγαπημένο του Μοναστήρι και έτσι δεν δέχθηκε την πρόταση του αυτοκράτορα. Το 1028 μ.Χ. πήγε στην Κωνσταντινούπολη για Αγιορείτικες υποθέσεις, όπου και πέθανε στις 13 Μαΐου, ο ενάρετος και ευσεβής αυτός άνδρας.

Ο Άγιος Μάρτυς Λαοδίκιος ήταν δεσμοφύλακας στην Τραϊανούπολη της Θράκης, κατά τον χρόνο τον οποίο η Μάρτυς Γλυκερία ήταν κλεισμένη στη φυλακή. Αφού κατηχήθηκε από αυτήν στον Χριστιανισμό και ομολόγησε τον Χριστό ως Θεό Αληθινό, συνελήφθη και αποκεφαλίσθηκε.

Ο Όσιος Παυσίκακος καταγόταν από την Απάμεια της Βιθυνίας και έζησε στα χρόνια του βασιλιά Μαυρικίου (582 – 602 μ.Χ.). Είχε γονείς ευσεβείς και επίσημους στο γένος. Από μικρός στο δρόμο του Θεού με την ειλικρινή πίστη του και την άμεμπτη ζωή του, σπούδασε όχι μόνο Θεολογία, αλλά και ιατρική για να την εξασκήσει δωρεάν υπέρ των φτωχών. Όταν Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης ήταν ο Κυριάκος (595 – 606 μ.Χ.), εκτιμώντας τις μεγάλες αρετές του Παυσίκακου, τον έπεισε να καταταχθεί στον Ιερό κλήρο και έπειτα τον ανέδειξε επίσκοπο Συνάδων. Από τη νέα του θέση ο Παυσίκακος εργάστηκε για την καλύτερη στερέωση των πιστών και την εξαφάνιση των αιρέσεων από την επαρχία του, χρησιμοποιώντας την ευεργετική και θαυμάσια μάχαιρα της διδασκαλίας του θείου λόγου. Ο βασιλιάς Μαυρίκιος τον είχε περί πολλού, επειδή τον θεράπευσε από σοβαρότατη ασθένεια, και από ευγνωμοσύνη καθιέρωσε για την επισκοπή του ετήσιο χρηματικό βοήθημα. Απεβίωσε ειρηνικά, μοχθώντας για την επισκοπή του μέχρι τελευταίας του πνοής.

Εδώ γίνεται κάποια σύγχυση σχετικά με τα βιογραφικά στοιχεία του Αγίου αυτού. Στους Συναξαριστές είναι καταχωρημένος χωρίς υπόμνημα. Αλλά μάλλον πρόκειται περί του Αλεξάνδρου, για τον όποιο ο Λαυριωτικός Κώδικας 1170 φ. 238β λέει, ότι έζησε στα χρόνια του βασιλιά Ρώμης Μαξιμιανού (285 – 305 μ.Χ.) και ήταν στρατιώτης στο στράτευμα του κόμη Τιβεριανού, που βρισκόταν στην επισκοπή Κεντουλλες ή Κεντουλίνες ή Κέλλες, από την οποία και καταγόταν. Με το πέρασμα των χρόνων, οι διάφοροι συγγραφείς βιογραφιών αγίων, τον μεταμόρφωσαν σε επίσκοπο και από το τάγμα των Τιβεριανών, που ήταν καταταγμένος, πήρε και τον τίτλο της ανύπαρκτης επισκοπής (βλέπε 14 Μαΐου).

Είναι άγνωστο σε ποια εποχή έζησε ο Όσιος Νικηφόρος. Το εις αυτόν σύντομο υπόμνημα του Λαυριωτικού Κώδικος Ι 70 (φ. 239) αναφέρει απλώς ότι αυτός, λόγω της ενάρετης και θεάρεστης πολιτείας του αναδείχθηκε ηγούμενος της πολυάνθρωπης μονής της Εφάψεως και κοιμήθηκε με ειρήνη. (Ορισμένοι Συναξαριστές μαζί του, αναφέρουν και τη μνήμη κάποιου Οσίου Αγαπίου).

Η μικρή νήσος της Αγίας Γλυκερίας κείται προ του Νικητιάτου, δηλαδή προ της σημερινής πόλεως των Τούζλων. Η μονή σωζόταν το 1158 μ.Χ. και υπέρ αυτής εξέδωσε χρυσόβουλλο ο αυτοκράτορας Μανουήλ ο Κομνηνός.

Ο Όσιος Ιωάννης (Βαρασβατσέ) καταγόταν από την Ιβηρία και έζησε τον 10ο αιώνα μ.Χ. Ήταν σύμβουλος του διοικητή της Ιβηρίας Δαβίδ του Κουροπαλάτου, τοπάρχης της Ιβηρικής Μεσχίας και τιτλούχος του Βυζαντίου. Απογοητευμένος από τα εγκόσμια αποσύρθηκε, για να μονάσει στον Όλυμπο της Μυσίας, αργότερα δε, αφού παρέλαβε από την Κωνσταντινούπολη τον νεαρό υιό του, Ευθύμιο, που είχε παραδοθεί από τον ηγεμόνα της Ιβηρίας Δαβίδ ως όμηρος, πήγε στο Άγιον Όρος, όπου ασκήτευε στην Λαύρα του Αγίου Αθανασίου μαζί με μερικούς μαθητές. Κοιμήθηκε με ειρήνη μεταξύ των ετών 998-1003 μ.Χ.

Ο Όσιος Γεώργιος εξελέγη ηγούμενος της μονής των Ιβήρων του Αγίου Όρους μετά την παραίτηση του Οσίου Ευθυμίου και κοιμήθηκε με ειρήνη.

Ο Όσιος Γαβριήλ καταγόταν από την Ιβηρία και έζησε κατά τον 9ο αιώνα μ.Χ. Αυτός, ενώ ασκήτευε μέσα σε σπήλαιο, επάνω από τη μεθόριο των μονών Ξηροποτάμου και Αγίου Παντελεήμονος του Αγίου Όρους, την Τρίτη της Διακαινησίμου του 829 μ.Χ., με την υπόδειξη θεϊκής φωνής, κατήλθε στην παραλία, όπου βρήκε και ανέσυρε από τη θάλασσα την εικόνα της Παναγίας, την αποκαλούμενη «της Πορταϊτίσσης», η οποία σήμερα βρίσκεται στο ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, κοντά στη μονή και ανατολικά αυτής. Την ιερή εικόνα είχε εμπιστευθεί στη θάλασσα, ευσεβής Χριστιανός από τη Νίκαια, για να τη σώσει από την μανία των εικονομάχων

Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος (1259 – 1282 μ.Χ.), για να επιτύχει την παρέμβαση του Πάπα Γρηγορίου Ι’ (1271 – 1276 μ.Χ.) και αργότερα του Ιωάννου Κ’ (1276 – 1277 μ.Χ.) προς τον Κάρολο τον Ανδεγαβικό προκειμένου να σταματήσει τις επιθέσεις του κατά του Βυζαντίου, προσχώρησε στην ένωση των δύο Εκκλησιών, που διακηρύχθηκε στις 6 Ιουνίου του 1274 μ.Χ. στη Σύνοδο της Λυών της Γαλλίας. Η πράξη όμως αυτή του αυτοκράτορα εξήγειρε εσωτερικό πόλεμο που κράτησε μέχρι το 1281 μ.Χ., διότι τόσο ο κλήρος, όσο και ο λαός, αντετάχθησαν σθεναρά κατά της ενωτικής αυτής πολιτικής. Ο αυτοκράτορας μεταχειρίσθηκε εναντίον των αντιφρονούντων αυστηρά μέτρα: βαριές φορολογίες και κατασχέσεις, δημόσιες τιμωρίες και περιυβρίσεις. Βοηθούμενος δε και από τον λατινόφρονα Πατριάρχη Ιωάννη ΙΑ’ Βέκκο (1275 – 1282 μ.Χ.), επιχείρησε να επιβάλει την ένωση βίαια. Θύματα της βίας αυτής υπήρξαν οι Ιβηρίτες μοναχοί, οι οποίοι, δεν υπάκουσαν στις πατριαρχικές και αυτοκρατορικές διαταγές περί αποδοχής της ενώσεως, αλλά με πνευματική ανδρεία έλεγξαν αυτούς για την ανορθόδοξη πολιτική τους, συνελήφθησαν και ρίχθηκαν στη θάλασσα, όπου βρήκαν μαρτυρικό θάνατο.

Τα ιερά λείψανα του Αγίου Ιερομάρτυρα Μακαρίου μετακομίσθηκαν από το Κάνεφ στην πόλη του Περεσλάβλ το 1688 μ.Χ. Η μνήμη του Αγίου τιμάται από την Εκκλησία στις 7 Σεπτεμβρίου.

Ο Άγιος Αββανός καταγόταν από την Ιρλανδία και έζησε στην Αγγλία κατά το 2ο αιώνα μ.Χ. Βαπτίσθηκε το 165 μ.Χ. και κήρυξε το λόγο του Θεού στην περιοχή Άμπινγκντον της Αγγλίας. Κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη.

Ο Άγιος Ουαλεριανός ήταν Επίσκοπος της Ωξέρρης της Γαλλίας και αγωνίσθηκε υπέρ της Ορθοδόξου πίστεως κατά των δυσσεβών αιρετικών Αρειανών. Κοιμήθηκε με ειρήνη το 350 μ.Χ.

Ο Άγιος Ονήσιμος έζησε κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. και εξελέγη το 350 μ.Χ. Επίσκοπος της πόλεως Σουασσώ της Γαλλίας. Κοιμήθηκε με ειρήνη το 361 μ.Χ.

Ο Άγιος Σαρβάτος έζησε τον 4ο αιώνα μ.Χ. και ήταν Επίσκοπος της πόλεως Τονγκρέ του Βελγίου. Φιλοξένησε τον Μέγα Αθανάσιο, όταν εκείνος ήταν εξόριστος στη Δύση λόγω των διώξεων των οπαδών του αιρετικού Αρείου. Υπεράσπισε τον Άγιο Αθανάσιο και την Ορθόδοξη πίστη ιδιαίτερα κατά την Σύνοδο της Σαρδικής στη Σόφια το 343 μ.Χ. Κοιμήθηκε με ειρήνη το 384 μ.Χ.

Η Αγία Γλυκερία του Νόβγκοροντ έζησε κατά τον 15ο και 16ο αιώνα μ.Χ. και ήταν θυγατέρα του Παντελεήμονος, δημοτικού άρχοντα του Νόβγκορντ. Η Αγία κοιμήθηκε με ειρήνη το 1522 μ.Χ. Τα άφθαρτα λείψανά της, σύμφωνα με το δεύτερο Χρονικό του Νόβγκοροντ, βρέθηκαν στις 14 Ιουλίου 1572 μ.Χ. κοντά στην πέτρινη εκκλησία των Αγίων Φλώρου και Λαύρου, όπου και ενταφιάσθηκαν από το Αρχιεπίσκοπο Νόβγκοροντ Λεωνίδη. Κατά την διάρκεια του ενταφιασμού του ιερού λειψάνου αυτής, επιτελέσθηκαν θεραπείες ασθενών και θαύματα. Μετά την Επανάσταση του 1917 μ.Χ., δεν υπάρχουν πληροφορίες για την τύχη του Λειψάνου της.