7 Μαΐου γιορτάζουν…

Η πρώτη εμφάνιση του Τιμίου Σταυρού έγινε στο Μεγάλο Κωνσταντίνο, με το θριαμβευτικό έμβλημα της νίκης: «ἐν τούτῳ νίκα». Εδώ έχουμε μια άλλη εμφάνιση, που έγινε στην Ιερουσαλήμ, περίπου το 346 μ.Χ. Τότε αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων ήταν ο Κύριλλος (βλέπε 18 Μαρτίου) και βασιλιάς ο Κωνσταντίνος, γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Η εμφάνιση αυτή έγινε στις 7 Μαΐου, κατά μια των ημερών της Πεντηκοστής. Ήταν η ώρα (βυζαντινή) τρίτη, όταν ξαφνικά στον ουρανό φάνηκε ο Τίμιος και Ζωοποιός Σταυρός, σχηματισμένος από εκθαμβωτικό φως, πάνω από το Γολγοθά, μέχρι και το όρος των Ελαίων. Το υπερφυσικό αυτό θέαμα προκάλεσε μεγάλο θαυμασμό και συγκίνηση σε όλους τους ευρισκόμενους στην Ιερουσαλήμ. Νέοι και γέροι, γυναίκες και παιδιά, όλοι μαζί, έτρεξαν στην εκκλησία και με πολλή χαρά και θερμή κατάνυξη ευχαρίστησαν και δόξασαν το Θεό, τον Κύριο μας Ιησού Χριστό, που αγίασε το ξύλο του σταυρού και κατέστησε το σημείο αυτού ισχυρότατο όπλο των αγωνιζόμενων χριστιανών κατά του διαβόλου.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’.
Τοῦ Σταυροῦ σου ὁ τύπος νῦν ὑπὲρ ἤλιον ἔλαμψεν, ὅνπερ ἐξ ὄρους ἁγίου, τόπῳ Κρανίου ἐφήπλωσας· καὶ τὴν ἐν αὐτῷ σου Σῶτερ ἰσχὺν ἐτράνωσας, διὰ τούτου κρατύνας καὶ τοὺς πιστοὺς Βασιλεῖς ἡμῶν· οὓς καὶ περίσωζε διαπαντὸς ἐν εἰρήνῃ, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου Χριστὲ ὁ Θεός, καὶ σῶσον ἡμᾶς.

Κοντάκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος πλ. δ’.
Ὦ τρισμακάριστε Σταυρὲ καὶ Πανσεβάσμιε, σὲ ἀνυμνῶν καὶ προσκυνῶν νῦν ἁγιάζομαι, ἐν ᾧ Χριστὸς ἀνυψούμενος κόσμον ἔσωσεν, ἀλλὰ πρόφθασον καὶ σῶσον τῇ δυνάμει σου, καὶ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον, ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε Ξύλον μακάριον.

Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ὁ διανύξας οὐρανοὺς κεκλεισμένους, ἐν οὐρανῷ περιφανεῖς τὰς ἀκτίνας, ἐπὶ τῆς γῆς ἀνέτειλεν ὁ ἄχραντος Σταυρός· ὅθεν οἱ τὴν ἔλλαμψιν, τῆς αὐτοῦ ἐνεργείας, δεξάμενοι πρὸς ἄδυτον, ὁδηγούμεθα φέγγος· καὶ ἐν πολέμοις ἔχομεν αὐτόν, ὅπλον εἰρήνης ἀήττητον τρόπαιον.

Ὁ Οἶκος
Ἀνοιξόν μου τὸ στόμα, Βασιλεῦ τῶν αἰώνων, καταύγασόν μου τὸν νοῦν καὶ τὰς φρένας, καὶ ἁγίασον μου τὴν ψυχήν, ἵνα ὑμνήσω Λόγε τὸ σεπτὸν ξύλον σου, κατάπεμψον τὸ Πνεῦμά σου καὶ δίδαξον με, ἵνα πόθῳ κραυγάζω.
Χαῖρε, Σταυρὲ οἰκουμένης δόξα, χαῖρε, Σταυρὲ Ἐκκλησίας κράτος.
Χαῖρε, ἱερέων προπύργιον ἄσειστον, χαῖρε, βασιλέων διάδημα τίμιον.
Χαῖρε, σκῆπτρον τοῦ παντάνακτος Δημιουργοῦ τοῦ παντός, χαῖρε, ὅτι κατεδέξατο προσπαγῆναί σοι Χριστός.
Χαῖρε, τῶν θλιβομένων παραμύθιον μέγα, χαῖρε, τῶν ἐν πολέμοις τὸ ἀήττητον ὅπλον.
Χαῖρε, Σταυρέ, Ἀγγέλων εὐπρέπεια, χαῖρε, Σταυρέ, πιστῶν ἡ ἀντίληψις
Χαῖρε, δι’ οὗ κατεπόθη ὁ ᾍδης, χαῖρε, δι’ οὗ ἐξανέστημεν πάντες.
Χαῖρε, Ξύλον μακάριον.

Μεγαλυνάριον
Ὅλος ἡλιόμορφος ὁ Σταυρός, φέγγει ἀπροσίτῳ, ἀναλάμψας ἐν τῇ Σιών, τὴν τοῦ Σταυρωθέντος, Ἀνάστασιν κηρύττει, δι’ ἧς ἐκ τῆς κακίας, πάντες ἀνέστημεν.

Ο Άγιος Κοδράτος έζησε στα χρόνια των βασιλέων Δεκίου (249 – 251 μ.Χ.) και Ουαλεριανού (251 – 259 μ.Χ.) στη Νικομήδεια. Συνελήφθη σαν Χριστιανός, οδηγήθηκε στον ανθύπατο Περίνιο και όταν τον ανέκρινε, ο Κοδράτος, ομολόγησε με θάρρος ότι είναι χριστιανός. Τότε τον άπλωσαν κατά γης, τον μαστίγωσαν με μαστίγια από νεύρα βοδιών και αιμόφυρτο τον έριξαν στη φυλακή.

Από τη Νικομήδεια, με προσταγή του ανθύπατου, μεταφέρθηκε στη Νίκαια, όπου δι’ αυτού πολλοί πίστεψαν στον Χριστό και θανατώθηκαν άλλοι με φωτιά και άλλοι με μαχαίρια. Εκεί αφού τον κρέμασαν, έγδαραν τις σάρκες του, τον μαστίγωσαν και τον έστειλαν στην Aπάμεια, όπου και εκεί υπέστη πολλά και ποικίλα μαρτύρια.

Από εκεί ο ανθύπατος τον οδηγούσε δέσμιο στην Καισαρεία. Στο δρόμο, πολλές φορές προσπάθησε να πείσει τον Κοδράτο να προσφέρει θυσία στους θεούς, αλλά ο μάρτυρας παρέμεινε άκαμπτος στην πίστη του. Τότε κοντά στην Ερμούπολη, διέταξε να τον βάλουν επάνω σε πυρακτωμένη σχάρα και έπειτα τον αποκεφάλισαν. Γίνεται δε η σύναξη του κοντά στην Ξηροκίρκου.

Ο Όσιος Νείλος καταγόταν (σύμφωνα με την Ακολουθία του που εκδόθηκε το 1847 μ.Χ.) από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας και έζησε κατά το πρώτο ήμισυ του 17ου αιώνα μ.Χ. Από νεαρή ηλικία παρελήφθη από τον θείο του, ιερομόναχο Μακάριο, στην εκεί ιερά μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, την καλουμένη του Μαλεβή, όπου και αφού εκπαιδεύθηκε με θεοσέβεια, χειροτονήθηκε διάκονος. Ποθώντας όμως και οι δύο ακόμη πιο ασκητικό βίο, μετέβησαν στο Άγιον Όρος, όπου, αφού για λίγο χρόνο ασκήτεψαν στο σπήλαιο που είχε ασκητέψει ο Όσιος Πέτρος ο Αθωνίτης (τιμάται 12 Ιουνίου), στη συνέχεια μετέβησαν σε έρημη έκταση κοντά στη Λαύρα του Οσίου Αθανασίου, έκτισαν ναό τιμώμενο στο όνομα της Υπαπαντής και παρέμειναν εκεί ασκητεύοντας με αυστηρότητα.

Αργότερα ο Όσιος Νείλος, για μεγαλύτερη άσκηση, κατέφυγε σε σπήλαιο που βρισκόταν σε πολύ απόκρημνο βράχο, όπου, αφού ανήγειρε μικρό ναό, παρέμεινε ασκούμενος και νυχθημερόν προσευχόμενος καθ’ όλο τον υπόλοιπο βίο αυτού.

Ο Όσιος Νείλος κοιμήθηκε με ειρήνη στις 12 Νοεμβρίου του 1651 μ.Χ. και ενταφιάσθηκε πλησίον του σπηλαίου του. Μετά την οσία ταφή του, μύρο ευώδες ανέβλυσε από τον τάφο του, που παρείχε την ίαση σε όσους ασθενείς προσέφευγαν εκεί με πίστη.

Αργότερα, λόγω εδαφικών μεταβολών, ο τάφος του Οσίου εξαφανίσθηκε και παρέμεινε άγνωστος για πολλά χρόνια. Το 1815 μ.Χ., ο Όσιος Νείλος παρουσιάσθηκε σε κάποιον μοναχό, που ονομαζόταν Αιχμάλωτος και αφού του προείπε πολλά μέλλοντα, στην συνέχεια τον πρόσταξε να καταστήσει βατή τον οδό προς το σπήλαιό του, για να μεταβαίνουν οι μοναχοί να προσκυνούν και να λειτουργούν το ναό που είχε ιδρύσει. Αμέσως ο μοναχός Αιχμάλωτος ανακοίνωσε στους υπόλοιπους πατέρες όσα προστάχθηκαν από τον Όσιο, αυτοί δε έσπευσαν με προθυμία όχι μόνο να διανοίξουν την οδό, αλλά και να οικοδομήσουν νέο ναό προς τιμήν του Οσίου. Κατά την εκσκαφή των θεμελίων του ναού, ανευρέθη ο τάφος του και τα σεπτά λείψανά του, τα οποία ανέδιδαν άρρητη ευωδία.

Προφητεία του Οσίου Νείλου του Νέου και Μυροβλύτου
Προφητεία τοῦ Ὁσίου Νείλου τοῦ Νέου τοῦ καὶ Μυροβλύτου, τοῦ ἐν τῷ Ἁγίῳ Ὄρει τοῦ Ἄθωνος ἀσκήσαντος, πρὸ 600 ἐτῶν, περὶ τῆς ἐλεύσεως τοῦ Ἀντιχρίστου καὶ τῶν ἐν τέλει τοῦ αἰῶνος ἀνθρώπων.

«Κατὰ τὸ 1900 ἔτος βαδίζοντες πρὸς τὸν μεσασμὸν τοῦ 8ου αἰῶνος ἄρχεται ὁ κόσμος τοῦ καιροῦ ἐκείνου, νὰ γίνεται ἀγνώριστος. Ὅταν πλησιάσῃ ὁ καιρὸς τῆς ἐλεύσεως τοῦ Ἀντιχρίστου θὰ σκοτισθῆ ἡ διάνοια τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὰ πάθη τὰ τῆς σαρκὸς καὶ θὰ πληθυνθῆ σφόδρα ἡ ἀσέβεια καὶ ἡ ἀνομία. Τότε ἔρχεται ὁ κόσμος νὰ γίνεται ἀγνώριστος, μετασχηματίζωνται αἱ μορφαὶ τῶν ἀνθρώπων καὶ δὲν θὰ γνωρίζωνται οἱ ἄνδρες ἀπὸ τὰς γυναῖκας διὰ τῆς ἀναισχύντου ἐνδυμασίας καὶ τῶν τριχῶν τῆς κεφαλῆς· οἱ τότε ἄνθρωποι θὰ ἀγριέψουν καὶ θὰ γενοῦν ὡσὰν θηρία ἀπὸ τὴν πλάνην τοῦ Ἀντιχρίστου. Δὲν θὰ ὑπάρχει σεβασμὸς εἰς τοὺς γονεῖς καὶ γεροντότερους, ἡ ἀγάπη θὰ ἐκλείψη, οἱ δὲ Ποιμένες τῶν Χριστιανῶν, Ἀρχιερεῖς καὶ ἱερεῖς, θὰ εἶναι τότε ἄνδρες κενόδοξοι, παντελῶς μὴ γνωρίζοντες τὴν δεξιὰν ὁδὸν ἀπὸ τὴν ἀριστεράν, θὰ ἀλλάξουν τὰ ἤθη, αἱ παραδόσεις τῶν Χριστιανῶν καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ σωφροσύνη θὰ ἀπολεσθῆ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ θὰ βασιλεύση ἡ ἀσωτεία. Τὸ ψεῦδος καὶ ἡ φιλαργυρία θὰ φθάσουν εἰς τὸν μέγιστον βαθμόν, καὶ οὐαὶ εἰς τοὺς θησαυρίζοντας ἀργύρια. Αἱ πορνεῖαι, μοιχείαι, ἀρσενοκοιτίαι, κλοπαὶ καὶ φόνοι, θὰ πολιτεύωνται, ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ καὶ διὰ τὴν ἐνέργειαν τῆς μεγίστης ἁμαρτίας καὶ ἀσελγείας, οἱ ἄνθρωποι θέλουν στερηθῇ τὴν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὅπου ἔλαβον εἰς τὸ Ἅγιον Βάπτισμα ὡς καὶ τὴν τύψιν τῆς συνειδήσεως.

Αἱ Ἐκκλησίαι δὲ τοῦ Θεοῦ θὰ στερηθοῦν εὐλαβῶν καὶ εὐσεβῶν Ποιμένων καὶ ἀλλοίμονον τότε εἰς τοὺς ἐν τῷ κόσμῳ εὑρισκομένους Χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι θὰ στερηθοῦν τελείως τὴν πίστιν, διότι θὰ ἀναχωροῦν ἀπὸ τὸν κόσμον εἰς τὰ ἱερὰ Καταφύγια διὰ νὰ εὕρουν ψυχικὴν ἀνακούφισιν τῶν θλίψεών των καὶ παντοῦ θὰ εὑρίσκουν ἐμπόδια καὶ στενοχώριας. Κὰ πάντα ταῦτα γεννήσονται διὰ τὸ ὅτι ὁ Ἀντίχριστος θέλει κυριεύσῃ τὰ πάντα, καὶ γεννήσεται ἐξουσιαστὴς πάσης τῆς Οἰκουμένης καὶ θὰ ποιῇ τέρατα καὶ σημεῖα κατὰ φαντασίαν, θέλῃ δὲ δώσῃ πονηρᾶν σοφίαν εἰς τὸν ταλαίπωρον ἄνθρωπον, διὰ νὰ ἐφεύρῃ, νὰ ὁμιλῇ ὁ εἷς πρὸς τὸν ἄλλον, ἀπὸ τὴν μίαν ἄκραν της γῆς, ἕως τὴν ἄλλην, τότε θὰ πέτανται στὸν ἀέρα ὡς πτηνὰ καὶ διασχίζοντες τὸν βυθὸν τῆς θαλάσσης ὡς ἰχθύες.

Καὶ ταῦτα πάντα ποιοῦντες οἱ δυστυχεῖς ἄνθρωποι, διαβιοῦντες ἐν ἀνέσει, μὴ γνωρίζοντες οἱ ταλαίπωροι ὅτι ταῦτα ἐστὶ πλάνη τοῦ Ἀντιχρίστου. Καὶ τόσον θὰ προοδεύση τὴν ἐπιστήμην κατὰ φαντασίαν ὁ πονηρός, ὥστε ἀποπλανῆσαι τοὺς ἀνθρώπους καὶ μὴ πιστεύῃ εἰς τὴν ὕπαρξιν τοῦ τρισυποστάτου Θεοῦ.

Τότε βλέπων ὁ Πανάγαθος Θεὸς τὴν ἀπώλειαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, θέλει κωλοβώσῃ τὰς ἡμέρας, διὰ τοὺς ὀλίγους σῳζόμενους, διότι θέλει πλανῆσαι εἰ δυνατὸν καὶ τοὺς ἐκλεκτούς. Τότε αἰφνιδίως θέλει ἔλθῃ ἡ δύστομος ῥομφαῖα καὶ θὰ θανατώση τὸν πλάνον καὶ τοὺς ὀπαδοὺς αὐτοῦ».

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς ἄνθη πανεύοσμα, τῆς αἰδίου ζωῆς, τὰ θεία σου λείψανα, ἐκ τῶν ταμείων τῆς γῆς, ἠμὶν ἀνεφάνησαν. Ὅθεν μνείαν τελοῦντες, τῆς εὑρέσεως τούτων, μέλπομεν Πάτερ Νεῖλε, τὴν δοθείσαν σοι χάριν, δι’ ἧς πάσι προστάτης, εὑρίσκῃ θερμότατος.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τὰ σεπτά σου λείψανα περικυκλοῦντες, ἐξ αὐτῶν λαμβάνομεν, ἁγιασμοῦ τὰς δωρεάς, Μυροβλυτῶν ἐγκαλλώπισμα, Νεῖλε θεόφρον, Ἀγγέλων ὁμόσκηνε.

Μεγαλυνάριον
Μύρου ἀποπνέοντα τὴν ὀσμήν, καὶ μελλούσης δόξης, ἐκδηλοῦντα τᾶ ἀγαθά, ὤφθησαν τοῖς πᾶσι, τὰ θεῖα λείψανά σου· διό σε Μυροβλῦτα, Νεῖλε γεραίρομεν.

Ο Άγιος Ακάκιος καταγόταν από την Καππαδοκία και έζησε στα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα. Έλαμψε και αυτός μεταξύ των απειραρίθμων ηρώων της χριστιανικής πίστης, στον διωγμό κατά της Εκκλησίας επί Γαλερίου Μαξιμιανού (286-305 μ.Χ.).

Ο Άγιος Ακάκιος υπηρετούσε στις στρατιωτικές τάξεις, και είχε διοικητή τον εκατόνταρχο Φήρμο. Κάποια μέρα αυτός, με ανωτέρα διαταγή, ανέκρινε τους στρατιώτες του για να εξακριβώσει, πόσοι και ποιοι απ’ αυτούς ήταν χριστιανοί. Μεταξύ αυτών που ομολόγησαν το Χριστό, ήταν και ο Ακάκιος. Ο Φήρμος προσπάθησε να τον μεταπείσει, αλλά μάταια. Ο Φήρμος τότε, τον έστειλε στον ανθύπατο Βιβιανό. Αυτός προσπάθησε με πολλούς και διαφόρους τρόπους – καλούς και σκληρούς- να αλλαξοπιστήσει τον Ακάκιο. Μάταια όμως. Τον έστειλε τότε στην πιο σκοτεινή φυλακή του Βυζαντίου, αφού ανελέητα τον μαστίγωσε. Αλλά και πάλι δεν κατάφερε τίποτα. Κατόπιν, ανέλαβε τον Ακάκιο ο ανθύπατος Φαλακιανός (ή Φυλακιανός). Αυτός στην αρχή τον φυλάκισε, αλλά όταν είδε την άκαμπτη εμμονή του, διέταξε και τον αποκεφάλισαν. Ήταν ο Ακάκιος τότε 25 χρονών. Η Σύναξη του Αγίου Ακακίου ετελείτο στην περιοχή του Επτασκάλου, όπου είχε ανεγερθεί ναός από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό.

Οι Άγιοι Ρουφίνος και Σατορνίνος μαρτύρησαν δια ξίφους στην Καισαρεία (της Καππαδοκίας), την εποχή που ο ανθύπατος Νικομήδειας Περίνιος, οδηγούσε εκεί τον μάρτυρα Κοδράτο (βλέπε ίδια ημέρα).

Ο Όσιος Ιωάννης έλαμψε στα χρόνια της σκληρής πάλης για τις άγιες εικόνες. Ασκητικότατος στη ζωή, είχε φοβερό ψυχικό σθένος και μεγάλη τόλμη. Η εμφάνιση του κλόνιζε τους αντιπάλους και στερέωνε τους φίλους και ομόδοξους. Οι εικονομάχοι αυτοκράτορες τον καταδίωξαν. Έτσι πέρασε πολλές περιπέτειες, τις όποιες υπερνίκησε και κατέβαλε. Μετά από κάθε διωγμό επανερχόταν ορμητικότερος. Επίσης ήταν προικισμένος και με θαυματουργική χάρη. Ο θάνατος τον βρήκε όρθιο στο στάδιο των Ιερών αγώνων και τον έφερε στα αθάνατα σκηνώματα των δικαίων.

Ο Άγιος Μάξιμος έζησε στα σκληρά, αλλά ένδοξα χρόνια των διωγμών που υπέστη η Εκκλησία από τους ειδωλολάτρες. Πιστός γνήσιος, πήρε στους ώμους τον σταυρό του, κήρυττε παντού τον Χριστό και έφερε σ’ Αυτόν πολυάριθμους ειδωλολάτρες. Γι’ αυτό διώχτηκε και ταλαιπωρήθηκε. Πέρασε δε τη ζωή του μέσα σε διαρκεί κίνδυνο και μάχη. Τέλος έπεσε, αφού λιθοβολήθηκε από φανατικούς ειδωλολάτρες και έτσι φόρεσε το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου.

Η μνήμη του αναφέρεται στον Συναξαριστή Delehaye στις 8 Μαΐου και οτον Λαυρωτικό Κώδικα Ι 70 φ. 217β στις 7 Μαΐου με το ακόλουθο υπόμνημα: «Οὗτος ὁ ἅγιος πατὴρ ἡμῶν ἐκ βρέφους σκεῦος ἐκλογῆς καὶ ἀνάθημα γέγονε, σκληραγωγίᾳ, νηστείᾳ, προσευχῇ, δάκρυσι, χαμευνίᾳ ἑαυτὸν ἐκδώσας καὶ πάσῃ κακουχίᾳ καὶ ταλαιπωρίᾳ καὶ διὰ τὴν ἄκραν αὐτοῦ ἀρετὴν ἠξιώθη θαυματουργιῶν μεγίστων ἐκ Θεοῦ, δαίμονας ἀποσοβεῖν, νεκροὺς ἐγείρειν, λεπροὺς καθαίρειν, πάθη ἀνίατα θεραπεύειν καὶ ἁπλῶς πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἴωμενος· καὶ ἐν τούτοις τοῖς ἀγαθοῖς πᾶσιν ἐπαγωνιζόμενος μετὰ μικρὸν νοσήσας καὶ προεγνωκὼς τὴν αὐτοῦ πρὸς Θεὸν ἐκδημίαν πρὸς Κύριον, ἀπῆλθε χαριεντιζόμενος μετὰ τῶν ἁγίων ἀγγέλων, τῶν λαβόντων αὐτοῦ τὴν τιμίαν ψυχήν». Τα Λείψανά του Αγίου μεταφέρθηκαν από την Κωνσταντινούπολη στη Βενετία πιθανώς κατά την βασιλεία του Βασιλείου Β’ του Βουλγαροκτόνου, μεταξύ των ετών 1018 και 1025 μ.Χ., επί των ημερών του Δόγη Όθωνα Orselo, ως Λείψανο του Αγίου Ταρασίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως. Σήμερα φυλάσσεται σε σαρκοφάγο που υπέρκειται της Αγίας Τραπέζης του Ναού του Αγίου Ζαχαρίου Βενετίας.

Ο Όσιος Ιωάννης καταγόταν από τη Συρία και έζησε περί τα τέλη του 5ου αιώνα μ.Χ. Σπούδασε την κατά κόσμο σοφία στην Αντιόχεια. Η πνευματική του πρόοδος συμβάδιζε με το πέρασμα του χρόνου. Σε νεαρή ηλικία ακολούθησε τον ασκητικό βίο και έγινε μοναχός. Η ταπείνωσή του ήταν τόσο βαθιά, ώστε θεωρούσε τον εαυτό του σκώληκα και όχι άνθρωπο. Ημέρα και νύχτα παρακαλούσε τον Θεό να τον ευλογεί, για να πολεμά τα πάθη της ψυχής και του σώματος. Ο Θεός άκουσε την προσευχή του και του χάρισε την απάθεια και το χάρισμα της θαυματουργίας. Η φήμη της αγιότητάς του άρχισε να απλώνεται σε όλη τη Συρία. Ο κόσμος που συνέρρεε στον Άγιο Γέροντα ήταν πολύς και αυτό διατάρασσε τη μοναχική του ησυχία. Γι’ αυτό φεύγει από τον τόπο που ασκήτευε και κρύβεται βαθιά στην έρημο.

Ο Θεός, όμως, αλλιώς οικονόμησε τα πράγματα. Βλέπει, λοιπόν, ο Άγιος σε όνειρο την Παναγία, η οποία του έδωσε εντολή να επιλέξει δώδεκα μαθητές του και να μεταβούν στην Ιβηρία, για να εδραιώσουν την χριστιανική πίστη του λαού της. O Άγιος κάλεσε τους υποτακτικούς του και τους ανέφερε το γεγονός. Όλοι επιθυμούσαν να τον ακολουθήσουν. Τότε εκείνος έγραψε τα ονόματα όλως σε ξεχωριστά χαρτιά και τα έβαλε επάνω στην Αγία Τράπεζα. Όλοι τη νύχτα οι Πατέρες προσεύχονταν. Το πρωί, μετά την Θεία Λειτουργία, ο Όσιος τους είπε να υψώσουν τα χέρια τους στον ουρανό λέγοντας «Κύριε, ἐλέησον». Κατά την ώρα της προσευχής Άγγελος Κυρίου πήρε ενώπιον όλων δώδεκα χαρτιά από την Αγία Τράπεζα και τα έβαλε στα χέρια του Οσίου.Οι εκλεγέντες μαθητές ήταν οι Σίω, Δαβίδ, Αντώνιος, Θαδδαίος, Στέφανος, Ισήδωρος, Μιχαήλ, Πύρρος, Ζήνων, Ισέ, Ιωσήφ και Άβιβος. Στη συνέχεια εξέλεξε για ηγούμενο της σκήτης κάποιο μοναχό Ευθύμιο και ξεκίνησε με τους μαθητές του το ταξίδι. Άγγελος Κυρίου εμφανίσθηκε στον Επίσκοπο της πρωτεύουσας της Γεωργίας Ευλόγιο και του είπε για τον ερχομό του δούλου του Θεού Ιωάννου και των μαθητών του. Τότε ο μακάριος εκείνος Επίσκοπος ξεκίνησε συνοδευόμενος από τον κλήρο και τον λαό, για να τους υποδεχθεί. Ο Όσιος Ιωάννης έβαλε μετάνοια στον Επίσκοπο και πήρε την ευλογία του. Και τότε συνέβη το θαύμα που μοιάζει με εκείνο που έγινε την ημέρα της Πεντηκοστής μετά την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους. Ο Όσιος μιλούσε τη γεωργιανή γλώσσα.

Ο Όσιος και οι μαθητές του κήρυξαν σε όλη την Γεωργία και προσκύνησαν όλους τους ευλογημένους τόπους από τους οποίους είχε περάσει η Αγία Νίνα (βλέπε 14 Ιανουαρίου). Μετά το πέρας του ιεραποστολικού τους έργου ζήτησαν από τον Θεό να τους υποδείξει μόνιμο τόπο ασκήσεως και διαμονής. Ο τόπος αυτός ήταν το όρος Ζάντεν. Ο Άγιος εγκαταστάθηκε σε ένα σπήλαιο και άρχισε να μιμείται την ισάγγελη πολιτεία του Ιωάννου του Βαπτιστού. Από εκεί πολλοί από τους μοναχούς, αφού στερεώθηκαν στην πίστη και στην ανδρεία, ξεκίνησαν να κηρύξουν τον Χριστό σε όλη την χώρα. Ο Όσιος είχε μαζί του και ιερά λείψανα Αγίων, τα οποία τους προσέφερε ως ευλογία, για να εμπνέονται από την μνήμη των Αγίων και να ακολουθούν το παράδειγμά τους. Εκείνος συνέχισε την άσκηση και το μονήρη ησυχαστικό βίο. Ακόμη και τα άγρια θηρία του όρους έκαναν υπακοή στον Όσιο. Έφθασε, όμως, ο καιρός για να αναπαυθεί στην αγκαλιά του Θεού. Ο Κύριος του αποκάλυψε την ώρα του θανάτου του. Κάλεσε τους μαθητές του, τους νουθέτησε πατρικά, τους ευλόγησε, μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων και παρέδωσε το πνεύμα.

Ο Όσιος Νείλος του Σόρκιυ καταγόταν από την ευγενή οικογένεια των Μάικωφ και γεννήθηκε στη Μόσχα το 1433 μ.Χ. από ευσεβείς γονείς. Όταν ήταν νέος, εργάσθηκε ως ταχυγράφος στην υπηρεσία του μεγάλου ηγεμόνος της Μόσχας. Η αγάπη του προς τον μοναχικό βίο οδήγησε τα βήματά του στη μονή της Λευκής Λίμνης, που είχε ιδρύσει ο ασκητής Κύριλλος. Λίγο αργότερα μεταβαίνει στο Άγιον Όρος, με το συμμοναστή του μοναχό Ιννοκέντιο και ασκητεύει στη «Σκήτη του Ξυλουργού». Υπάρχει βέβαια η πληροφορία ότι έμεινε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στη μονή του Αγίου Διονυσίου του Αγίου Όρους, η οποία εκείνη την εποχή βρισκόταν σε μεγάλη ακμή.

Ο Όσιος Νείλος και ο μοναχός Ιννοκέντιος επιστρέφουν στη Ρωσία περί το 1480 μ.Χ. Η αναζήτηση της ησυχίας τον κάνει να αποσυρθεί σε ένα μικρό ερημικό μέρος, λίγο μακρύτερα από τη μονή Λευκής Λίμνης, στον ποταμό Σόρα. Εκεί κτίζει και ένα μικρό ναό προς τιμήν της Δεσποτικής εορτής της Υπαπαντής του Κυρίου και επιδίδεται στο θεωρητικό βίο και την αδιάλειπτη προσευχή. Αλλά και εδώ ο Όσιος Νείλος συνιστά προσοχή και διάκριση. Γνωρίζει ότι δεν πρέπει να μπει κάποιος πρόωρα σε ανώτερες πνευματικά περιοχές. Γνωρίζει ότι κάθε μύηση στην πνευματική ζωή πρέπει να είναι προσεγμένη και να γίνεται προοδευτικά. Το κύριο χαρακτηριστικό της πνευματικότητας του Οσίου Νείλου είναι το «μέτρο» στην ασκητική ζωή και η διάκριση στη συμπεριφορά και στη σχέση μας με τους άλλους ανθρώπους.

Ο βίος του Οσίου χαρακτηρίζεται από την ταπείνωση. Είναι ο κατ’ εξοχήν Όσιος της κενώσεως, δηλαδή της ταπεινής ασκητικής ζωής και στάσεως. Ένα άλλο χάρισμά του ήταν η αγάπη. Για να είναι χρήσιμος στους αδελφούς δεχόταν να γίνει σαλός, αποκαλύπτοντας σε αυτούς τα μυστικά της πνευματικής ζωής. Όμως η αγιότητα και η θεολογική κατάρτιση του Οσίου Νείλου ελκύουν την προσοχή των εκκλησιαστικών αρχών και των κρατικών παραγόντων. Την εποχή αυτή στην πόλη Νόβγκοροντ ξεσπά η αίρεση των Ιουδαϊζόντων, οι οποίοι μεταξύ των άλλων έλεγαν ότι το 7000 από τη δημιουργία του κόσμου, δηλαδή το 1492 μ.Χ., θα γίνει η συντέλεια του κόσμου. Ο Όσιος βοήθησε την Εκκλησία και την Πολιτεία να μορφώσουν ορθή αντίληψη για την αίρεση και να την καταδικάσουν.

Ένα άλλο θέμα που αντιμετώπισε ο Όσιος ήταν αυτό της περιουσίας των μονών. Ο Άγιος γνώριζε καλά τον μεγάλο κίνδυνο που απειλούσε τους μοναχούς από τη συσσώρευση πλούτου στις μονές, έστω και αν ο πλούτος αυτός δεν ανήκε στους μοναχούς αλλά στη μονή. Το θέμα συζητήθηκε σε Σύνοδο που συγκλήθηκε το 1503 μ.Χ. στη Μόσχα, αλλά φαίνεται ότι για ποιμαντικούς λόγους η Σύνοδος δεν υιοθέτησε το πνεύμα του Οσίου Νείλου. Παρ’ όλα αυτά το πνεύμα αυτό του Οσίου επηρέασε θετικά το Ρωσικό μοναχικό βίο. Το συγγραφικό έργο του Οσίου Νείλου είναι πολύ πλούσιο. Τα κυριότερα έργα του είναι ασκητικά και αφορούν τον ασκητικό βίο και την ερημική ζωή. Ο Όσιος Νείλος κοιμήθηκε με ειρήνη την Κυριακή των Μυροφόρων του 1508 μ.Χ.

Ο Άγιος Αλέξιος, ο Υπερασπιστής της Ορθοδόξου πίστεως, γεννήθηκε στην Αυστροουγγαρία στις 18 Μαρτίου του 1854 μ.Χ. από μία φτωχή οικογένεια Καρπαθορώσων. Όπως πολλές άλλες οικογένειες στην Αυστροουγγρική αυτοκρατορία, η οικογένεια του Αλεξίου Τοθ ήταν αρχικά συνδεδεμένη με τους Ουνίτες. Ο πατέρας και ο αδελφός του Αλεξίου ήταν «ιερείς» και ο θείος του ήταν «Επίσκοπος» των Ουνιτών. Έλαβε εξαιρετική μόρφωση και έμαθε πολλές γλώσσες (καρπαθορωσικά, ουγγρικά, ρωσικά, γερμανικά, λατινικά και ελληνικά μόνο για ανάγνωση). Νυμφεύθηκε τη Ροζαλί Μιχάλιτς, την θυγατέρα ενός «ιερέως» και χειροτονήθηκε «πρεσβύτερος» στις 18 Απριλίου 1878 μ.Χ. Η γυναίκα του πέθανε σύντομα και μετά από λίγο και το μονάκριβο παιδί του. Ο Αλέξιος άντεξε τις δοκιμασίες αυτές με την υπομονή του Ιώβ.

Τον Μάιο του 1897 μ.Χ. ο Αλέξιος ανεδείχθη γραμματέας του Επισκόπου Πρέσωβ και υπεύθυνος του διοικητικού τομέα της Επισκοπής. Επίσης, του ανατέθηκε η διεύθυνση ενός ορφανοτροφείου. Στο σεμινάριο του Πρέσωβ ο Αλέξιος Τοθ δίδαξε εκκλησιαστική ιστορία και κανονικό δίκαιο, γνώσεις που τον βοήθησαν πάρα πολύ στην μετέπειτα ζωή του στην Αμερική.

Τον Οκτώβριο του 1889 μ.Χ. ανέλαβε ιερατικά καθήκοντα σε μία ουνιτική ενορία στη Μινεάπολη της Μινεσότας. Όμως, μέσα από διάφορες εκκλησιαστικές περιπέτειες, αποφάσισε να απευθυνθεί στον Ρώσο Ορθόδοξο Επίσκοπο Βλαδίμηρο. Στις 25 Μαρτίου του 1891 μ.Χ., ο ιερέας Αλέξιος Τοθ και 3.614 ενορίτες του προσήλθαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία και την πίστη των προγόνων τους. Οι ενορίτες, θεωρώντας αυτό το γεγονός ως ένα νέο θρίαμβο της Ορθοδοξίας, αναφώνησαν με χαρά: «Δόξα Σοι, ο Θεός, για το μεγάλο Του έλεος».

Το παράδειγμα του Αγίου Αλεξίου και της ενορίας του, που επέστρεψαν στην Ορθοδοξία, ήταν ενθαρρυντικό για εκατοντάδες άλλους Ουνίτες. Ο πατήρ Αλέξιος ήταν φως επί τη λυχνία και αποτελούσε φωτεινό παράδειγμα για τους πιστούς. Με το τολμηρό κήρυγμά του εξέθεσε την κακόπιστη διδασκαλία που είχε παραπλανήσει τους ανθρώπους, αλλά ήταν πολύ διακριτικός, για να μην καλλιεργήσει στο ποίμνιό του τη μισαλλοδοξία. Αναδείχθηκε κήρυκας της θεοσεβούς θεολογίας και του ορθού δόγματος και συνέγραψε αρκετά συγγράμματα για την ορθόδοξη πίστη και τον ορθόδοξο βίο.

Ο ενάρετος ιερέας, για να ανταπεξέλθει στις βιοτικές ανάγκες, ήταν αναγκασμένος να εργάζεται σε ένα φούρνο. Αν και τα χρήματά του ήταν λίγα, δεν παράλειπε να δίνει ελεημοσύνη στους φτωχούς και τους ενδεείς. Μοιραζόταν τα χρήματα με άλλους κληρικούς που ήταν σε χειρότερη κατάσταση από αυτόν και συνέφερε στην ανοικοδόμηση εκκλησιών και στην εκπαίδευση των φοιτητών Θεολογίας. Δεν ήταν ανήσυχος σχετικά με την ζωή του, για το τι θα έτρωγε και τι θα ενδυόταν. Έχοντας εμπιστοσύνη στον Κύριο ακολουθούσε την προτροπή του Ευαγγελίου: «ζητεῖτε δὲ πρώτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμίν». Με αυτό τον τρόπο υπέφερε τη θλίψη, τη συκοφαντία και τις φυσικές επιθέσεις με υπομονή και πνευματική χαρά, υπενθυμίζοντάς μας ότι «παντὸς δυνατοτέρα ἐστὶν ἡ εὐσέβεια» και όπως και ο Ιωσίας «κατευθυνόταν ἐν ἐπιστροφῇ λαοῦ».

Ο Άγιος Αλέξιος συνέβαλε στη δημιουργία και στην επιστροφή πολλών ουνιτικών κοινοτήτων στην Ορθοδοξία. Από το 1909 μ.Χ., την περίοδο της μακαρίας κοιμήσεώς του, χιλιάδες Καρπαθορώσοι και Γαλισιανοί Ουνίτες είχαν επιστρέψει στην Ορθοδοξία. Αυτό ήταν ένα σημαντικό γεγονός στην ιστορία της ιεραποστολής στην Αμερικής, το οποίο συνέβαλε καθοριστικά στην εκεί εδραίωση της Ορθοδοξίας. Το 1907 μ.Χ. ο Άγιος αρνήθηκε την υποψηφιότητά του για τον επισκοπικό βαθμό προτείνοντας κάποιον νεότερο για τη θέση αυτή. Ο Άγιος Αλέξιος κοιμήθηκε με ειρήνη την Παρασκευή 7 Μαΐου 1909 μ.Χ. Τα ιερά λείψανά του φυλάσσονται στη μονή του Αγίου Τύχωνος στη νότια Καναάν της Πενσυλβανίας.

Η ιερή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου του Λιούμπεχ έλαβε το όνομά της από την πόλη του Λιούμπεχ στα περίχωρα του Τσέρνιγκωφ. Η εικόνα χρονολογείται από τον 11ο αιώνα μ.Χ. Τα θαύματα αυτά αυτής γράφηκαν από τον Άγιο Δημήτριο, Επίσκοπο Ροστώβ (τιμάται 21 Σεπτεμβρίου). Το 1653 μ.Χ., όταν οι Πολωνοί επρόκειτο να επιτεθούν κατά του Λιούμπεχ, οι Χριστιανοί φοβούμενοι έστειλαν την εικόνα στο Κίεβο. Το 1701 μ.Χ., μετά την απελευθέρωση της πόλεως, η εικόνα της Θεοτόκου επεστράφη στην πόλη του Λιούμπεχ και τοποθετήθηκε στο ναό της Αναστάσεως του Κυρίου. Ένα ακριβές αντίγραφό της έμεινε στον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας Κιέβου.

Η ιερή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου του Ζίροβιτς βρέθηκε με θαυματουργικό τρόπο το 1470 μ.Χ. στην περιοχή Ζίροβιτς, στα σύνορα του Γκρούνεγκ. Μέσα στο δάσος, το οποίο ανήκε στον Ορθόδοξο Λιθουανό τιτλούχο Αλέξανδρο Σόλτον, οι βοσκοί αντίκρισαν ένα υπερφυσικό λαμπρό φως και όταν πλησίασαν είδαν την ακτινοβόλο εικόνα της Θεοτόκου επάνω σε ένα δένδρο. Με σεβασμό οι βοσκοί έδωσαν την εικόνα στον Αλέξανδρο Σόλτον, ο οποίος, χωρίς να δώσει ιδιαίτερη σημασία, την τοποθέτησε σε ένα προσκυνητάρι. Την επόμενη ημέρα ο Σόλτον είχε επισκέπτες και ήθελε να τους δείξει τι είχε βρεθεί. Προς μεγάλη έκπληξή του δεν βρήκε την εικόνα στο προσκυνητάρι, αν και την είχε δει εκεί πριν από λίγο. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα οι βοσκοί πάλι βρήκαν την εικόνα στο ίδιο μέρος και την πήγαν πάλι στον Αλέξανδρο Σόλτον. Αυτή τη φορά, όμως, παρέλαβε την εικόνα με μεγάλο σεβασμό και υποσχέθηκε να χτίσει μία εκκλησία προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου στο μέρος που βρέθηκε η εικόνα. Γύρω από την ξύλινη εκκλησία, σύντομα δημιουργήθηκε ένας οικισμός και αργότερα δημιουργήθηκε μία ενορία.

Περί το 1520 μ.Χ. η εκκλησία καταστράφηκε από φωτιά, παρά τις προσπάθειες των κατοίκων να σβήσουν την πυρκαγιά και να σώσουν την εικόνα. Όλοι νόμιζαν ότι η εικόνα είχε καταστραφεί. Όμως, μερικά παιδιά από το χωριό, γυρνώντας από το σχολείο, είδαν ένα θαυμαστό όραμα. Η Παρθένος Μαρία, εξαιρετικά όμορφη και ακτινοβόλος, καθόταν πάνω σε μία πέτρα στην καμένη εκκλησία και στα χέρια της κρατούσε την εικόνα της. Τα παιδιά δεν τόλμησαν να την πλησιάσουν, αλλά έτρεξαν για να αναφέρουν το γεγονός σε συγγενείς και φίλους.

Όλοι μαζί οι πιστοί μαζί με τον ιερέα πήγαν στο λόφο και βρήκαν την εικόνα της Παναγίας τελείως ανέπαφη από τη φωτιά, τοποθετημένη επάνω σε μία πέτρα με ένα αναμμένο καντήλι μπροστά της. Έκτισαν μία πέτρινη εκκλησία και τοποθέτησαν εντός αυτής τη θαυματουργή εικόνα. Αργότερα, εκεί, αναπτύχθηκε ένα ανδρικό μοναστήρι που κατηύθυνε τον αγώνα της Ορθοδοξίας κατά της Ουνίας και των Λατίνων. Το 1609 μ.Χ. η μονή κατελήφθη από Ουνίτες και παρέμεινε υπό την κατοχή τους μέχρι το 1839 μ.Χ. Το ίδιο έτος η μονή περιήλθε και πάλι στους Ορθοδόξους. Κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου η εικόνα της Παναγίας του Ζίροβιτς μεταφέρθηκε, προς πνευματική ενίσχυση του λαού, στην Μόσχα και στις αρχές του 1920 μ.Χ. επεστράφη στη μονή.

• Άγιες Έξι Παρθενομάρτυρες του Γεροπλατάνου Χαλκιδικής

Τον Απρίλιο του 1854 μ.Χ. εκδηλώθηκε στη Χαλκιδική Επανάσταση με επικεφαλής τον καπετάν-Τσάμη Καρατάσο. Η Επανάσταση απέτυχε και στις 22 Απριλίου σφαγιάσθηκαν οι 30 πρόκριτοι του Πολυγύρου. Οι καταστροφές και οι σφαγές επεκτάθηκαν και στην υπόλοιπη Χαλκιδική.
Στο Γεροπλάτανο 7 κοπέλες κλείσθηκαν στο μύλο του Τσάμη. Οι Τούρκοι τις περικύκλωσαν και ζήτησαν απ’ αυτές να αλλαξοπιστήσουν. Οι 6 παρέμειναν ακλόνητες και ομολόγησαν την πίστη τους στο Χριστό. Οι Τούρκοι έβαλαν φωτιά και τις έκαψαν ζωντανές. Σήμφωνα με τις πηγές η 7η κοπέλα, αν και παντρεύτηκε Τούρκο, έζησε και πέθανε χριστιανή.
Το «διά πυρός» μαρτύριό τους τις κατατάσσει στο νέφος των Νεομαρτύρων και αποτελεί παράδειγμα πίστεως και ομολογίας. Όπως το κερί φωτίζει λιώνοντας, έτσι έλιωσαν μέσα στο καμίνι της φωτιάς και μας φωτίζουν. Εξάφωτη λυχνία, η εξάδα των μαρτύρων. Φωτιά, φως και χρυσάφι. Που κάηκαν, που φωτίζουν, που μας πλουτίζουν.
Τιμώνται ιδιαίτερα από την Ενορία του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Γεροπλατάνου Χαλκιδικής την πρώτη Κυριακή του Μαΐου.

Ἀπολυτίκιον
Ήχος πλ. α΄. Τον συνάναρχον Λόγον.
Νεομάρτυρες Κόραι Χριστού της πίστεως, Γεροπλατάνου Παρθένοι υπέρ Χριστού του Θεού αι καυθείσαι εν τω μύλω και αγνότητος άρτι οφθείσαι καλλοναί, δυσωπείτε εκτενώς, Νεανίδες εξ, Νυμφίον υμών ουράνιον πέμψαι υμάς τιμώσι μέγα έλεος.

(Ποιηθέν υπό Χαραλάμπους Μπούσια).

Κοντάκιον
Ήχος πλ. δ΄. Τη Υπερμάχω.
Γεροπλατάνου ευκλεείς Παρθενομάρτυρας, τας εξαρίθμους του Χριστού αμνάδας μέλψωμεν την ατίμωσιν φυγούσας και εν τω μύλω τας κλεισθείσας και καυθείσας ώσπερ φρύγανα και καλάμη ευσχημόνως μελωδήσωμεν πόθω κράζοντες· Χαίροις, σέλας αγνότητος.

(Ποιηθέν υπό Χαραλάμπους Μπούσια).

Μεγαλυνάριον
Χαίροις, Νεανίδων εξάς κλεινή του Γεροπλατάνου, η καυθείσα ανηλεώς εν τω μύλω κώμης διά Χριστού την πίστην και σου της παρθενίας πάλλευκον ένδυμα.

(Ποιηθέν υπό Χαραλάμπους Μπούσια).

• Σύναξη πάντων των Ευβοέων Αγίων

Η Εορτή των Ευβοέων Αγίων καθιερώθηκε το 1971 μ.Χ. από τον μακαριστό Μητροπολίτη Χαλκίδος Νικόλαο (Σελέντη) να εορτάζεται την Κυριακή του Παραλύτου. Οι Άγιοι που συνδέθηκαν με την Εύβοια, αλλά και τα Νησιά των Βορείων Σποράδων και συγκαταλέγονται στους Ευβοείς Αγίους είναι:

1) Απόστολος Παύλος, ο οποίος κατά την 2η Αποστολική Περιοδεία διήλθε από τον Πορθμό του Ευρίπου (βλέπε 29 Ιουνίου).

2) Άγιος Μεθόδιος Ολύμπου, ο οποίος μαρτύρησε το έτος 311 μ.Χ. στη Χαλκίδα (βλέπε 20 Ιουνίου).

3) Άγιος Ρηγίνος, Επίσκοπος Σκοπέλου, ο οποίος μαρτύρησε κατά τον 4ον αι. μ.Χ (βλέπε 25 Φεβρουαρίου).

4) Όσιος Νίκων ο «Μετανοείτε» (βλέπε 26 Νοεμβρίου).

5) Όσιος Χριστόδουλος της Πάτμου, ο οποίος έζησε κατά τον 11ο αι. μ.Χ. (βλέπε 16 Μαρτίου).

6) Όσιος Νικόλαος ο Σικελιώτης (βλέπε 23 Αυγούστου).

7) Όσιος Γρηγόριος ο εν Στρογγύλη των Λιχάδων, ο οποίος έζησε κατά τον 11ο αι. μ.Χ.

8) Όσιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας ο Χαλκιδεύς, ο οποίος έζησε κατά τον 11ο αι. μ.Χ. (βλέπε 31 Δεκεμβρίου).

9) Όσιος Ευθύμιος ο ασκητής, ο οποίος έζησε κατά τον 12ο αι. μ.Χ.

10) Όσιος Δανιήλ ο «Στυλίτης», ο οποίος έζησε κατά τον 12ο αι. μ.Χ.

11) Άγιος Άνθιμος Αθηνών και Ευρίπου και Πρόεδρος Κρήτης ο Ομολογητής, ο οποίος κοιμήθηκε κατά το έτος 1371 μ.Χ.

12) Όσιος Γεράσιμος Σιναΐτης ο Ευβοεύς, ο οποίος έζησε κατά τον 14ο αι. μ.Χ. (βλέπε 7 Δεκεμβρίου).

13) Όσιος Ιωσήφ ο Ευβοεύς, ο οποίος έζησε κατά τον 14ο αι. μ.Χ.

14) Όσιος Σάββας ο νέος ο εν τω Άθω, του οποίου η μνήμη τελείται στο Άγιο Όρος, την Β΄ Κυριακή του Ματθαίου.

15) Τιμόθεος Μητροπολίτης Ευρίπου, ο ιδρυτής της Μονής Πεντέλης, ο οποίος έζησε κατά τον 16ο αι. μ.Χ. (βλέπε 16 Αυγούστου).

16) Οσιομάρτυς Θεοφάνης, ο οποίος μαρτύρησε στην Κωνσταντινούπολη το 1588 μ.Χ. (βλέπε 8 Ιουνίου).

17) Όσιος Συμεών ο ανυπόδητος και μονοχίτων, ο οποίος κοιμήθηκε κατά το έτος 1594 μ.Χ. (βλέπε 19 Απριλίου).

18) Όσιος Δαβίδ ο εν Ευβοία, ο οποίος έζησε κατά τον 16ο αι. μ.Χ. (βλέπε 1 Νοεμβρίου).

19) Οσιομάρτυς Γεράσιμος ο Μεγαλοχωρίτης, ο οποίος έζησε κατά τον 18ο αι. μ.Χ. (βλέπε 3 Ιουλίου).

20) Όσιος Ιωάννης ο Ρώσσος, ο οποίος κοιμήθηκε κατά το 1730 μ.Χ. (βλέπε 27 Μαΐου).

21) Όσιος Ιερόθεος ο εκ Καλαμών, ο οποίος κοιμήθηκε κατά το έτος 1745 μ.Χ. (βλέπε 13 Σεπτεμβρίου).

22) Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο οποίος κοιμήθηκε κατά το έτος 1809 μ.Χ. (βλέπε 14 Ιουλίου).

23) Όσιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Διδάσκαλος του Γένους και Εθνοϊερομάρτυς, ο οποίος κήρυξε το θείο λόγο και στη νήσο Σκόπελο (βλέπε 24 Αυγούστου).

24) Όσιος Νήφων, ο νέος Κοινοβιάρχης, ιδρυτής της Ι.Μ. Ευαγγελιστρίας Σκιάθου, ο οποίος εκοιμήθη το 1809 μ.Χ. (βλέπε 28 Δεκεμβρίου).

25) Άγιος Νεκτάριος ο Πενταπόλεως, ο οποίος υπηρέτησε σαν Ιεροκήρυκας στην Εύβοια (1891 – 1893 μ.Χ.) (βλέπε 9 Νοεμβρίου).

26) Όσιος Νεόφυτος ο Προσμονάριος της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου Αγίου Όρους, ο οποίος ασκήθηκε στη Λίμνη (βλέπε 21 Ιανουαρίου).

• Ανάμνηση Θαύματος Αγίου Θεοδώρου του Βυζαντίου

Το 1832 μ.Χ. μάστιζε φοβερή θανατηφόρος αρρώστια, η πανώλης, τον πληθυσμό της Μυτιλήνης. Οι θάνατοι κάθε μέρα γινότανε και περισσότεροι. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να σκορπιστούν στους γύρω λόφους ελπίζοντας ότι έτσι θα αποφύγουν τη μετάδοση της αρρώστιας. Και οι αρχές της πόλεως αφήκαν τα γραφεία τους στην πόλη και κατέφυγαν και αυτές στα βουνά. Όλα τα μέτρα όμως που έπαιρναν, ήταν ανίσχυρα να σταματήσουν την αρρώστια και το θάνατο. Η κυβέρνηση έστειλε συνεργεία γιατρών από την Κωνσταντινούπολη και φάρμακα, που πάλι δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα.

Αλλά ό,τι δεν κατόρθωσαν οι ανθρώπινες προσπάθειες, το έκαμε η χάρη του Θεού με τις προσευχές του Αγίου Θεοδώρου.

Σ’ αυτές τις κρίσιμες μέρες και μάλιστα τη νύχτα της Παρασκευής της α΄ εβδομάδας των Νηστειών, φανερώθηκε ο Άγιος στον τότε Πρωτοσύγκελλο Καλλίνικο, τον μετέπειτα Μητροπολίτη Μυτιλήνης και αργότερα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, και του παρήγγελε να ειπεί στο Μητροπολίτη να μαζέψει τους χριστιανούς από τις εξοχές, όπου είχαν καταφύγει, να κάνουν αγρυπνία στο Μητροπολιτικό ναό και να βγάλουν και το λείψανο του από την κρύπτη του ναού. Ο Πρωτοσύγκελλος δεν έδωσε σημασία στο όνειρο, αλλά μετά από μια εβδομάδα, και πάλι νύκτα της Παρασκευής, βλέπει το ίδιο όνειρο ζωηρότερα, και αυστηρότερον τον Άγιο. Αμέσως αυτή τη φορά έτρεξε και ανακοίνωσε στο Μητροπολίτη την εντολή του αγίου. Ο Μητροπολίτης αμέσως συνάντησε τον Τούρκο Διοικητή και του ζήτησε την αδεία να επιτρέψει να ειδοποιήσει με κάθε μέσο τους χριστιανούς, να έλθουν στο ναό και να παρακαλέσουν όλοι τον Θεό να σωθούν απ’ την αρρώστια. Οι Τούρκοι γιατροί, που ήρθαν απ’ την Κωνσταντινούπολη, αντέδρασαν. Δεν ήθελαν να γίνει συγκέντρωση από φόβο να μη μεταδοθεί η αρρώστια περισσότερο. Όμως ο Διοικητής βλέποντας ότι ο κόσμος πέθαινε, παρ’ όλα τα μέτρα που είχαν πάρει οι γιατροί, έστω και αν είχαν απομακρυνθεί από τα σπίτια τους οι κάτοικοι, έδωκε την άδεια για συγκέντρωση και αγρυπνία.

Όλοι οι χριστιανοί με πίστη και ελπίδα έτρεξαν στο ναό, που γέμισε μέσα, έξω και τους γύρω δρόμους. Έκλαψαν, παρακάλεσαν το Θεό, και ζήτησαν και τη βοήθεια του Αγίου, που έμαθαν ότι φανερώθηκε με όνειρο στον Πρωτοσύγκελλο. Ξημέρωσε και προσευχότανε. Τις πρωινές ώρες ο Μητροπολίτης και ο Πρωτοσύγκελλος κατέβηκαν στην κρύπτη του ναού, έβγαλαν με ευλάβεια το λείψανο του Αγίου Θεοδώρου και έκαμαν μια σύντομη λιτανεία γύρω στο ναό.

Από εκείνη την ώρα δεν πέθανε κανείς Χριστιανός ή Τούρκος από την πανώλη. Η πόλη ονόμασε τον Άγιο Θεόδωρο «Πολιούχο», δηλαδή προστάτη της πόλεως και του νησιού της Λέσβου. Τούρκοι και Έλληνες με κάθε τρόπο ομολογούσαν το θαύμα και φανέρωναν την ευγνωμοσύνη τους στο Θεό και τον προστάτη Άγιο.

Από τότε το σεπτό λείψανο του αγίου δεν το ξανάβαλαν στην κρύπτη του ναού, αλλά το τοποθέτησαν φανερά και για τους Τούρκους στη θέση του Μητροπολιτικού ναού, που βρίσκεται σήμερα και αποτελεί, όπως λέγει και το απολυτίκιο του αγίου, «θησαυρόν τιμαλφή» για την Λέσβο.

Σαν πολιούχος ο Άγιος Θεόδωρος προστάτεψε την Λέσβο και κατά τον τελευταίο πόλεμο του 1940 μ.Χ., που ενώ οι Ιταλοί βομβάρδιζαν διαφόρους στόχους, όπως τον ασύρματο της πόλεως, που ήταν στη Νεάπολη, τα εργοστάσια Σουρλάγκα στον κόλπο της Γέρας, στο λιμάνι το πλοίο «Αρντένα», καμιά βόμβα δεν πέτυχε το στόχο της και πολλές απ’ αυτές βυθίστηκαν στο έδαφος χωρίς να εκραγούν.

Σε ανάμνηση του θαύματος της διασώσεως του πληθυσμού της πόλεως από την πανώλη, από το έτος 1936 μ.Χ., με πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιακώβου του από Δυρραχίου, καθιερώθηκε νέα γιορτή στη Μυτιλήνη την Δ’ Κυριακή από το Πάσχα, κατά την οποία γίνεται με μεγάλη λαμπρότητα και με συμμετοχή χιλιάδων λαού η λιτάνευση του σεπτού λειψάνου του Αγίου.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ´. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τὸ πάντιμον Λείψανον τοῦ Θεοδώρου πιστοί, ἐνδόξως τιμήσωμεν ὡς θησαυρὸν τιμαλφῆ, καὶ πάντες βοήσωμεν· Σῶσον ἐκ τῶν κινδύνων τοὺς πιστῶς σε ὑμνοῦντας, ὡς πότε σὺ ἐῤῥύσω ἐκ πανώλους τὴν πόλιν, καὶ πάντας περιφρούρησον ταῖς ἱκεσίαις σου.

• Σύναξη Πάντων των εν Γορτύνη και Αρκαδία της Κρήτης διαλαμψάντων Αγίων

Σύμφωνα με το περιοδικό «Ἐν Ἐσόπτρῳ», της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας:

«Η Α΄ Κυριακή κάθε Μαΐου, καθορίστηκε ως ημέρα εορτῆς Πάντων τῶν ἐν Γορτύνῃ καί Ἀρκαδίᾳ διαλαμψάντων Ἁγίων. Το μικρό παρεκκλήσιο, προς τιμήν όλων των Αγίων της Μητροπόλεώς μας, ανεγέρθηκε στην αυλή του Ι. Μ. Ναού Αγ. Γεωργίου Μοιρών. Το θεμέλιο λίθο έθεσε ο Σεβ. Ποιμενάρχης μας κ. Μακάριος, το 2009 και στίς 3/5/2015, ημέρα της μνήμης τους, τέλεσε τα Ι. Εγκαίνια του. Το χαριτωμένο αυτό παρεκκλησάκι ανεγέρθηκε και εγκαινιάσθηκε με δωρεές και συνδρομή χριστιανών, με τη φροντίδα του π. Ιωάννου Φραγκάκη, των συνεφημερίων του, του Εκκλησ. Συμβουλίου, συνεργατών του Ι. Μητροπολιτικού Ναού και του κ. Μιχαήλ Χατζηγιάννη, Πολιτικού Μηχανικού, Δρ. Βυζ. Αρχιτεκτονικής και υπευθύνου της τεχνικής υπηρεσίας της Ι. Μητροπόλεως. Ο χώρος του εν λόγω παρεκκλησίου είναι πολύ χρήσιμος για την τέλεση των καθημερινώς τελούμενων ιερών ακολουθιών του Ι. Μ. Ν. Αγ. Γεωργίου Μοιρών».

Το μικρό αυτό παρεκκλήσιο εκτός από την ιερή εικόνα της Σύναξης των Αγίων της Ι. Μητρόπολης Γορτύνης και Αρκαδίας, κοσμείται και με άλλες τρείς ωραίες εικόνες, ανά ομάδες, Αγίων, δηλαδή τη Σύναξη των Αγίων Επισκόπων Γορτύνης και Αρκαδίας, τη Σύναξη των Αγίων Μαρτύρων Γορτύνης και Αρκαδίας και τη Σύναξη των Οσίων Γορτύνης και Αρκαδίας. Οι τρείς αυτές ιερές εικόνες είναι δωρεά του Σεβ. κ. Μακαρίου ο οποίος τις δώρησε με το εξής γράμμα:

«Παραχωρητήριον, Σήμερον, τῇ 3ῃ Μαΐου 2015, ἡμέρα ἑορτῆς Πάντων τῶν ἐν Γορτύνῃ καί Ἀρκαδίᾳ διαλαμψάντων Ἁγίων καί ἡμέρα τελέσεως τῶν Ἱερῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ἱεροῦ Παρεκκλησίου αὐτῶν, τό ἀνῆκον εἰς τόν καθ᾽ ἡμᾶς Ἱερόν Μητροπολιτικόν Ναόν Ἁγίου Γεωργίου Μοιρῶν, παραχωροῦμεν εἰς αὐτόν τάς ἑξῆς Ἱερᾶς Εἰκόνας: 1. Τῆς Συνάξεως τῶν Ἁγίων Ἐπισκόπων Γορτύνης καί Ἀρκαδίας, 2. Τῆς Συνάξεως τῶν ἐν Γορτύνῃ καί Ἀρκαδίᾳ διαλαψάντων Ἁγίων Μαρτύρων καί 3. Τῆς Συνάξεως πάντων τῶν ἐν Γορτύνῃ καί Ἀρκαδίᾳ διαλαψάντων Ὁσίων. Ἃπασαι αἱ ἀνωτέρω Ἱ. Εἰκόνες εἶναι δέησις καί δωρεά τῆς ταπεινότητος ἡμῶν ὑπέρ τοῦ Ἱεροῦ Παρεκκλησίου Πάντων τῶν ἐν Γορτύνῃ καί Ἀρκαδίᾳ διαλαμψάντων Ἁγίων, Μοιρῶν, ἡ δέ ἱστόρησις αὐτῶν ἐγένετο ὑπό τοῦ ἁγιογράφου κ. Στεφάνου Ἀλμπαντάκη. † Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος».

Μεταξύ των Αγίων που εορτάζουν είναι:

Ἅγιοι Ἀπόστολοι
Κάρπος (βλέπε 26 Μαΐου)
Παύλος (βλέπε 29 Ιουνίου)
Τίτος (βλέπε 25 Αυγούστου)
Αρίσταρχος (βλέπε 27 Σεπτεμβρίου)
Ζηνάς (βλέπε 27 Σεπτεμβρίου)
Λουκάς Ευαγγελιστής (βλέπε 18 Οκτωβρίου)
Αρτεμάς (βλέπε 30 Οκτωβρίου)
Απολλώς (βλέπε 8 Δεκεμβρίου)

Άγιοι Επίσκοποι
Ανδρέας Γορτύνης Αρχιεπ. Κρήτης υμνογράφος (βλέπε 4 Ιουλίου)
Πέτρος Γορτύνης νέος Ιερομάρτυς (βλέπε 14 Ιουλίου)
Θεόδωρος Γορτύνης μετά των Αγ. Πατέρων της Ε΄ Οικουμενικής Συνόδου, (βλέπε 25 Ἰουλίου)
Μύρων Γορτύνης (βλέπε 8 Αυγούστου)
Ευμένιος Γορτύνης (βλέπε 18 Σεπτεμβρίου)
Παῦλος Γορτύνης α΄ Κυριακή Ὀκτωβρίου
Φίλιππος Γορτύνης (βλέπε 8 Οκτωβρίου)
Ευτύχιος Γορτύνης (βλέπε 17 Αυγούστου)
Βασίλειος Γορτύνης (βλέπε 16 Σεπτεμβρίου)
Μαρτύριος Γορτύνης μετά τῶν Ἁγ. Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικής Συνόδου, τήν Κυριακή μετά τήν 13η Ἰουλίου
Ικόνιος Γορτύνης μετά των Αγ. Πατέρων της Γ΄ Οἰκουμενικής Συνόδου (βλέπε 9 Σεπτεμβρίου)
Ηλίας Γορτύνης μετά των Αγ. Πατέρων της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, κατά μήνα Οκτώβριο
Ιωάννης Αρκαδίας μετά των Αγ. Πατέρων της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, κατά μήνα Ὀκτώβριο
Μελέτιος Πηγάς Πατριάρχης Αλεξανδρείας (βλέπε 13 Σεπτεμβρίου)
Κύριλλος Γορτύνης Ιερομάρτυς (βλέπε 14 Ιουνίου)

Άγιοι Μάρτυρες και Νεομάρτυρες
Άγιοι Δέκα (βλέπε 23 Δεκεμβρίου)
Ἰωάννης «Ἀρναουτογιάννης» 19 Μαΐου)
Ισίδωρος Ιερομάρτυς και τέκνα αυτού Γεώργιος και Ειρήνη Βαλή Μεσαράς 18 Οκτωβρίου)
Γεώργιος Πρεσβύτερος και οι συν αυτώ Δώδεκα Νεομάρτυρες Γέργερης
Τρεῖς Νεομάρτυρες Ἀπόστολος, Ζαχαρίας καί Δημήτριος ἐξ Ἄ. Μουλίων Κυριακή μετά τήν 15ην Αὐγούστου

Όσιοι και Οσιομάρτυρες
Μάξιμος ομολογητής 21 Ιανουαρίου)
Μεθόδιος Νυβρίτου 25 Ιουνίου)
Παρθένιος και Ευμένιος Κουδουμά 10 Ιουλίου)
Ὁσιομ. και Ὁσίων Καλυβιανῆς (βλέπε 28 Σεπτεμβρίου)
Νίκων «Μετανοείτε» (βλέπε 26 Νοεμβρίου)
Εὐτυχιανός (βλέπε 17 Αυγούστου)
Κασσιανή (βλέπε 17 Αυγούστου)
Ιωάννης Ξένος εκ Σίβα Πυργιωτίσσης (βλέπε 20 Σεπτεμβρίου)
Αρσένιος Αγιοφαραγγίτης (βλέπε 14 Ιουλίου)
Χαράλαμπος Καλυβιανής (βλέπε 23 Αὐγούστου)
Γρηγόριος Σιναΐτης (βλέπε 6 Απριλίου) και ο μαθητής αυτού Γεράσιμος Ευβοεύς (βλέπε 7 Δεκεμβρίου)
Άγιος Κοσμάς ερημίτης και ομολογητής (βλέπε 2 Σεπτεμβρίου)

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τῶν Ἁγίων ὁμήγυριν θεοσύλλεκτον Γορτύνης καὶ Ἀρκαδίας μελισταγέσιν ᾠδαῖς εὐλαβῶς ἀνευφημήσωμεν κραυγάζοντες· Μάρτυρες ἔνδοξοι, χορὲ πανοσίων Ἀσκητῶν, θειότατοι Ἱεράρχαι σὺν Ἀποστόλων χορείαις, θεόθεν πάντας ἁγιάζετε.

Μεγαλυνάριον
Γορτύνης τιμήσωμεν οἱ πιστοί, θείους ποιμενάρχας τους ἐκλάμψαντας ἀρεταῖς, πλήθει τε θαυμάτων και ἔργοις φιλοθέοις, αὐτῶν θείαν εἰκόνα κατασπαζόμενοι.
(Σύναξις τῶν Ἁγίων Ἐπισκόπων Γορτύνης καί Ἀρκαδίας)

Έτερον Μεγαλυνάριον
Ὑμνήσωμεν μάρτυρας τοῦ Χριστοῦ, τούς γῆν τῆς Γορτύνης ἁγιάσαντας ἀληθῶς, ῥήθροις τῶν αἱμάτων καί πλήθει τῶν θαυμάτων, πᾶσαν δέ Ἐκκλησίαν κατακοσμήσαντας.
(Σύναξις τῶν ἐν Γορτύνῃ καί Ἀρκαδίᾳ διαλαψάντων Ἁγίων Μαρτύρων)

Έτερον Μεγαλυνάριον
Δεῦτε εὐφημήσωμεν οἱ πιστοί, Ὁσίους Πατέρας, τῆς Γορτύνης θείους φρουρούς, πάντας ἐπωνύμους ὁμοῦ καί ἀνωνύμους, θαύμασι καί ἀσκήσει τούς διαλάμψαντας.
(Σύναξις πάντων τῶν ἐν Γορτύνῃ καί Ἀρκαδίᾳ διαλαψάντων Ὁσίων)

• ΠΗΓΗ: http://www.saint.gr