13
Χορός στο Moulin Rouge, 1890, Φιλαδέλφεια, Museum of Art. Έργο του Ανρί ντε Τουλούζ-Λοτρέκ [Henri Marie Raymond de Toulouse-Lautrec-Monfa, 24 Νοεμβρίου 1864 – 9 Σεπτεμβρίου 1901] ήταν Γάλλος ζωγράφος, χαράκτης, εικονογράφος και σχεδιαστής, του οποίου η εμβάθυνση στην πολύχρωμη και θεατρική παριζιάνικη ζωή στα τέλη του 19ου αιώνα, έδωσε μία συλλογή από συναρπαστικές, κομψές και προκλητικές εικόνες της σύγχρονης και μερικές φορές παρακμιακής ζωής εκείνης της εποχής.
Γεγονότα
- 9 – Η συμμαχία των έξι γερμανικών φυλών υπό τον Αρμίνιο αφανίζει τρεις ρωμαϊκές λεγεώνες του Πόπλιου Κουϊντίλιου Βάρου στη μάχη του Τευτοβούργιου Δρυμού.
- 337 – Ο Κωνσταντίνος Β΄, ο Κωνστάντιος Β´ και ο Κώνστας διαδέχονται τον πατέρα τους, Κωνσταντίνο Α’, ως συναυτοκράτορες. Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία μοιράζεται μεταξύ των τριών αυγούστων.
- 1087 – Ο Γουλιέλμος Β’ γίνεται βασιλιάς της Αγγλίας (βασίλεψε μέχρι το 1100).
- 1488 – Η Άννα γίνεται δούκισσα της Βρετάνης και το κεντρικό πρόσωπο που θα οδηγήσει στην ένωση της Βρετάνης και της Γαλλίας.
- 1493 – Μάχη της Κρμπάβα: Αποφασιστική ήττα των Κροατών στον αγώνα τους ενάντια στην εισβολή των Οθωμανών.
- 1513 – Ο Ιάκωβος Δ΄ της Σκωτίας ηττάται και σκοτώνεται στη μάχη του Φλόντεν.
- 1543 – Η Μαρία Στιούαρτ, σε ηλικία 9 μηνών, στέφεται “βασίλισσα των Σκώτων” στο Στέρλινγκ.
- 1791 – Η Ουάσινγκτον, πρωτεύουσα των Ηνωμένων Πολιτειών, παίρνει το όνομά της από τον πρόεδρο Τζορτζ Ουάσινγκτον.
- 1850 – Η Καλιφόρνια γίνεται η 31η πολιτεία των Η.Π.Α.
- 1850 – Η Αμαλία, που εκτελεί χρέη αντιβασιλέα, αφού ο Όθων βρίσκεται στο εξωτερικό, διαλύει τη Βουλή και προκηρύσσει εκλογές.
- 1855 – Κριμαϊκός Πόλεμος: Λήγει η πολιορκία της Σεβαστούπολης καθώς οι ρωσικές δυνάμεις εγκαταλείπουν την πόλη.
- 1863 – Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Ο στρατός της Ένωσης μπαίνει στην Τσαττανούγκα (Τενεσσί).
- 1892 – Ο Έντουαρντ Έμερσον Μπάρναρντ ανακαλύπτει την Αμάλθεια, το τρίτο φεγγάρι του Δία.
- 1923 – Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτής της Τουρκίας, ιδρύει το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα.
- 1941 – Ο Ναπολέων Ζέρβας ιδρύει τον Εθνικό Δημοκρατικό Ελληνικό Σύνδεσμο (ΕΔΕΣ).
- 1942 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ιαπωνικό υδροπλάνο ρίχνει εμπρηστικές βόμβες στο Όρεγκον.
- 1943 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οι συμμαχικές δυνάμεις αποβιβάζονται στο Σαλέρνο και τον Τάραντα.
- 1944 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Το Πατριωτικό Μέτωπο αναλαμβάνει την εξουσία στη Βουλγαρία μέσω στρατιωτικού πραξικοπήματος στην πρωτεύουσα και ένοπλης εξέγερσης στην επαρχία. Εγκαθιδρύεται νέα φιλο-σοβιετική κυβέρνηση.
- 1945 – Δεύτερος Σινοϊαπωνικός Πόλεμος: Η Ιαπωνία παραδίδεται επίσημα στην Κίνα.
- 1947 – Καταγράφεται η πρώτη περίπτωση software bug: Μία νυχτοπεταλούδα κάθεται σ’ έναν ηλεκτρονόμο ενός υπολογιστή στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.
- 1948 – Ο Κιμ Ιλ-σονγκ ανακηρύσσει την ίδρυση της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κορέας.
- 1951 – Ελληνικές βουλετικές εκλογές: Πρώτο κόμμα αναδεικνύεται ο Ελληνικός Συναγερμός του Αλέξανδρου Παπάγου χωρίς, όμως, να αποκτήσει αυτοδυναμία. Κυβέρνηση θα σχηματίσει τελικά ο Νικόλαος Πλαστήρας (ΕΠΕΚ) με την υποστήριξη των Φιλελευθέρων (Σοφοκλής Βενιζέλος).
- 1954 – Σεισμός μεγέθους 6,8 Ρίχτερ κλονίζει τη βόρεια Αλγερία με απολογισμό 1.400 νεκρούς.
- 1963 – Ομόφωνα απορρίπτει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος την αποστολή παρατηρητών στην Δεύτερη Σύνοδο του Βατικανού. Επιπλέον, η Ιερά Σύνοδος ζητεί από την κυβέρνηση ματαίωση της Πανορθοδόξου Συνόδου της Ρόδου, που συγκαλεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας, με κύριο θέμα την αποστολή παρατηρητών στο Βατικανό.
- 1964 – Η εξ ανωτάτων δικαστικών επιτροπή ελέγχου για το σκάνδαλο Δ.Ε.Η.-ΠΕΣΙΝΕ καταλογίζει δόλιες πράξεις και παραλείψεις στον πρώην γενικό διευθυντή της εταιρίας Γεώργιο Πεζόπουλο, υπολογίζοντας ότι, λόγω της εξαιρετικά χαμηλής τιμής του ρεύματος που χρεώνεται στη γαλλική εταιρία αλουμινίου, η Δ.Ε.Η. θα ζημιώνεται κατά 100-300 εκατομμύρια δραχμές ετησίως επί 50 χρόνια. Για πολιτικές ευθύνες της τότε κυβέρνησης Καραμανλή μιλάει ο υπουργός Βιομηχανίας Ιωάννης Ζίγδης.
- 1965 – Ο τυφώνας Μπέτσι χτυπά τη Νέα Ορλεάνη αφήνοντας πίσω του 76 νεκρούς και προκαλώντας καταστροφές άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων.
- 1967 – Συνάντηση των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Τουρκίας, Κωνσταντίνου Κόλλια και Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, στην Αλεξανδρούπολη. Στο επίκεντρο των συνομιλιών το Κυπριακό.
- 1969 – Μικρή φάλαινα, μήκους 5,5 μέτρων και βάρους 2 τόννων, αλιεύεται στον όρμο του Τολού στην Αργολίδα. Εικάζεται ότι παρασύρθηκε ακολουθώντας τη θαλαμηγό Χριστίνα του Αριστοτέλη Ωνάση.
- 1970 – Το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης πραγματοποιεί αεροπειρατία σε βρετανικό αεροσκάφος, το οποίο και κατευθύνει στην Ιορδανία.
- 1974 – Ο δικηγόρος Αλέξανδρος Λυκουρέζος καταθέτει μήνυση κατά των πρωτεργατών της Απριλιανής Χούντας, παρέχοντας έτσι τη νομική αφορμή για την ποινική δίωξή τους.
- 1982 – Η Άννα Βερούλη κατακτά την πρώτη θέση στους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες Στίβου της Αθήνας, με βολή στα 70,02 μ. Είναι το πρώτο χρυσό μετάλλιο της Ελλάδας στην ιστορία του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος, που ξεκίνησε το 1934. Στο ίδιο αγώνισμα, η Σοφία Σακοράφα κατατάσσεται τρίτη.
- 1984 – Ενοποιούνται η Χωροφυλακή και η Αστυνομία Πόλεων και δημιουργείται η ΕΛΑΣ.
- 1991 – Το Τατζικιστάν κηρύσσει την ανεξαρτησία του από τη Σοβιετική Ένωση.
- 2009 – Εγκαινιάζεται το μετρό του Ντουμπάι, το πρώτο αστικό δίκτυο τρένων στην Αραβία.
Γεννήσεις
- 214 – Κωνστάντιος Β´, Ρωμαίος αυτοκράτορας
- 384 – Φλάβιος Ονώριος, Ρωμαίος αυτοκράτορας
- 1585 – Αρμάν Ζαν ντι Πλεσί ντε Ρισελιέ, Γάλλος καρδινάλιος
- 1737 – Λουίτζι Γκαλβάνι, Ιταλός ιατρός και φυσικός
- 1828 – Λέων Τολστόι, Ρώσος συγγραφέας
- 1850 – Τζέιν Έλεν Χάρισον, Αγγλίδα λόγια και γλωσσολόγος
- 1855 – Χιούστον Στιούαρτ Τσάμπερλεν, Άγγλος συγγραφέας
- 1873 – Μαξ Ράινχαρντ, Αυστριακός σκηνοθέτης και ηθοποιός
- 1882 – Μίλτος Μανάκης, από τους πρωτοπόρους του ελληνικού κινηματογράφου, μαζί με τον αδελφό του Γιαννάκη
- 1900 – Τζέιμς Χίλτον, Άγγλος συγγραφέας
- 1903 – Φίλις Γουίτνεϊ, Αμερικανίδα συγγραφέας
- 1908 – Τσέζαρε Παβέζε, Ιταλός συγγραφέας
- 1919 – Τζίμι «Δε Γκρικ» Σνάιντερ, (Δημήτριος Συνοδινός), ελληνοαμερικανός αθλητικός σχολιαστής και «γκουρού» του στοιχήματος. (Θαν. 21/4/1996)
- 1922 – Μανώλης Γλέζος, πολιτικός
- 1923 – Ροζίτα Σώκου, δημοσιογράφος, συγγραφέας και μεταφράστρια
- 1925 – Βάσω Δεβετζή, πιανίστρια
- 1934 – Νίκολας Λίβερπουλ, πρόεδρος της Δομινίκας
- 1935 – Μίλτος Παπαποστόλου, ποδοσφαιριστής και προπονητής
- 1941 – Ντένις Ρίτσι, Αμερικανός επιστήμονας υπολογιστών
- 1941 – Στανισλάβ Στρατίεβ, Βούλγαρος συγγραφέας
- 1949 – Σουσίλο Μπάμπανγκ Γιουντχογιόνο, Ινδονήσιος στρατηγός και πολιτικός
- 1960 – Χιου Γκραντ, Άγγλος ηθοποιός
- 1966 – Άνταμ Σάντλερ, Αμερικανός ηθοποιός
- 1967 – Αξέι Κουμάρ, Ινδός ηθοποιός
- 1972 – Τσάβι Πασκουάλ, Ισπανός προπονητής
- 1980 – Μισέλ Ουίλιαμς, Αμερικανίδα ηθοποιός
- 1981 – Σάνι Κίνγκσλεϊ, Νιγηριανός ποδοσφαιριστής
- 1983 – Βίκτορ Βιτόλο, Ισπανός ποδοσφαιριστής
- 1984 – Μιχάλης Σηφάκης, ποδοσφαιριστής
- 1985 – Λούκα Μόντριτς, Κροάτης ποδοσφαιριστής
- 1985 – Τζέι Αρ Σμιθ, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής
- 1991 – Οσκάρ ντος Σάντος Εμποάμπα Ζούνιορ, Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής
Θάνατοι
- 1087 – Γουλιέλμος Α’, βασιλιάς της Αγγλίας
- 1398 – Ιάκωβος Α’, βασιλιάς της Κύπρου
- 1438 – Εδουάρδος, βασιλιάς της Πορτογαλίας
- 1488 – Φραγκίσκος Β’, δούκας της Βρετάνης
- 1513 – Ιάκωβος Δ’, βασιλιάς της Σκωτίας
- 1569 – Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος, Φλαμανδός ζωγράφος
- 1625 – Γκασπάρε Αζέλι, Ιταλός ιατρός
- 1901 – Ανρί ντε Τουλούζ-Λοτρέκ, Γάλλος ζωγράφος
- 1942 – Ρώμος Φιλύρας, ποιητής
- 1971 – Παύλος Κούπερ, Ολλανδός γεωπόνος
- 1976 – Μάο Τσετούνγκ, Κινέζος πολιτικός
- 1978 – Τζακ Γουόρνερ, Καναδός κινηματογραφικός παραγωγός
- 1981 – Ζακ Λακάν, Γάλλος ψυχαναλυτής και ψυχίατρος
- 1984 – Γιλμάζ Γκιουνέι, Κούρδος ηθοποιός και σκηνοθέτης
- 1990 – Σάμιουελ Ντόε, Λιβεριανός πολιτικός
- 1997 – Μπέρτζες Μέρεντιθ, Αμερικανός ηθοποιός
- 2003 – Έντουαρτ Τέλερ, ουγγροαμερικανός φυσικός, πρωτοπόρος επιστήμονας της μοριακής φυσικής, που θεωρείται «πατέρας» της βόμβας υδρογόνου.
- 2019 – Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, τραγουδιστής
Επέτειοι και εορτές
Ορθόδοξη Εκκλησία
- Μνήμη των Δικαίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης
- Άγιος Σεβηριανός ο Μεγαλομάρτυρας
- Μνήμη της Γ’ Αγίας Οικουμενικής Συνόδου
- Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής
- Άγιος Ρούφος Επίσκοπος Θεσσαλονίκης
- Άγιος Χαρίτων
