Ο Τσέζαρε Παβέζε (Cesare Pavese, 9 Σεπτεμβρίου 1908 – 27 Αυγούστου 1950) ήταν Ιταλός ποιητής, μυθιστοριογράφος, κριτικός λογοτεχνίας και μεταφραστής που συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ού αιώνα στη χώρα του.
Γεννήθηκε στο Santo Stefano Belbo, στην επαρχία Κούνεο, στις 9 Σεπτεμβρίου 1908. Ήταν το χωριό που γεννήθηκε κι ο πατέρας του και που η οικογένεια επέστρεφε για καλοκαιρινές διακοπές καθ´έτος. Ξεκίνησε τη στοιχειώδη εκπαίδευση στο San Stefano Belbo, αλλά το υπόλοιπο της εκπαίδευσής του ήταν στο Τορίνο. Νεαρός έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αγγλική λογοτεχνία κι ανάλαβε στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, διατριβή για τη ποίηση του Ουόλτ Ουίτμαν και μετέφρασε Αμερικανούς και Βρετανούς συγγραφείς, που ήταν νεοεμφανιζόμενοι στο ιταλικό κοινό.
Πολιτική στράτευση
Φανατικός αντιφασίστας, συνελήφθη το 1935 και καταδικάστηκε για κατοχή επιστολών από πολιτικό κρατούμενο. Μετά από μερικούς μήνες στη φυλακή, εστάλη εξόριστος στο Confino, στη Nότια Ιταλία (μια συνήθης καταδίκη για ενόχους μικρών πολιτικών εγκλημάτων). Ο Κάρλο Λέβι, επίσης από το Τορίνο -συγγραφέας του “Ο Χριστός Σταμάτησε Στο Έμπολι”-, εστάλη ομοίως στο Confino. Ένα χρόνο μετά επέστρεψε στο Τορίνο κι εργάστηκε για τον αριστερό εκδότη Einaudi, ως συντάκτης και μεταφραστής. Ήταν στη Ρώμη όταν κλήθηκε από το φασιστικό στρατό, αλλά λόγω του άσθματός του πέρασε έξι μήνες σε στρατιωτικό νοσοκομείο.
Όταν επέστρεψε στο Τορίνο, τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν τις οδούς κι οι περισσότεροι από τους φίλους του είχαν φύγει για να αντισταθούν ως αντάρτες. Φυγαδεύτηκε στους λόφους γύρω από το Serralunga Di Crea, κοντά στο Casale Monferrato και δεν πήρε μέρος σε καμία ένοπλη προσπάθεια που έγινε σε εκείνη τη περιοχή. Μετά τον πόλεμο προσχώρησε στο ΚΚΙ κι εργάστηκε στην εφημερίδα L’Unita. Προς το τέλος της ζωής του, επισκεπτόταν συχνά το Le Langhe, περιοχή που γεννήθηκε, όπου έβρισκε μεγάλη παρηγοριά. Εντούτοις, ερωτική απογοήτευση (από την Constance Dowling) και πολιτική απομυθοποίηση, τον οδήγησαν στην αυτοκτονία, από υπερβολική δόση βαρβιτουρικών, στις 27 Αυγούστου 1950, έτος που κέρδισε το Βραβείο Strega για το La Bella Estate (Όμορφο Καλοκαίρι), που περιλάμβανε τρεις νουβέλες: La Tenda (1940), Il Diavolo Sulle Colline (1948) και Tra Donne Sole (1949).
Τα βιώματα του στην τέχνη του
Το περιστατικό της αυτοκτονίας του, που έγινε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, περιγράφεται στη τελευταία σκηνή του Tra donne sole, το προτελευταίο βιβλίο του. Τελευταίο ήταν το La Luna Ε Ι Falο, που δημοσίευσε στην Ιταλία το 1950 και μετέφρασε στα αγγλικά ως Φεγγάρι & Φωτιά.
Χαρακτηριστικός πρωταγωνιστής στο έργο του είναι ο μοναχικός άντρας, είτε εξ επιλογής, είτε λόγω περιστάσεων. Οι σχέσεις του με τους άντρες και τις γυναίκες τείνουν να είναι προσωρινές και επιφανειακές. Μπορεί να επιθυμήσει να έχει περισσότερη αλληλεγγύη με τους άλλους ανθρώπους, αλλά καταλήγει συχνά προδομένος από ιδανικά κι από φίλους.
Το Langhe, η περιοχή που περνούσε τις καλοκαιρινές διακοπές του ως αγόρι, είχε μεγάλη επίδραση πάνω του. Είναι χωριό γεμάτο λόφους κι αμπελώνες, μια περιοχή που αισθάνθηκε κυριολεκτικά σαν σπίτι του, και αναγνώριζε τις σκληρές και βασανιστικές συνθήκες διαβίωσης των φτωχών αγροτών της περιοχής. Πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις έλαβαν χώρα στη περιοχή, μεταξύ Γερμανών και παρτιζάνων. Αυτό ο τόπος είχε γίνει μέρος της προσωπικής μυθολογίας του.
Ελληνικές μεταφράσεις
- Ο διάβολος στους λόφους (Il diavolo sulle colline): μετάφραση Αλέξανδρος Κοτζιάς (Κέδρος, 1969)
- Κοπέλες μόνες (Tra donne sole): μετάφραση Στρατής Τσίρκας (Κέδρος, 1969)
- Ο σύντροφος (Il compagno): μετάφραση Λία Αλεξιάδου (Οδυσσέας, 1979)
- Ένα ωραίο καλοκαίρι (La bella estate): μετάφραση Μυρσίνη Ζορμπά (Οδυσσέας, 1979)
- Το φεγγάρι και οι φωτιές (La luna e i falò): μετάφραση Τασούλα Καραϊσκάκη (Οδυσσέας, 1980)
- Ο θάνατος θα ’ρθει και θα ’χει τα μάτια σου (Verrà la morte e avrà i tuoi occhi): μετάφραση Αλέξης Τραϊανός («Τα δέκα τελευταία ποιήματα», περιοδικό «Το Δέντρο», τεύχος 26, Μάρτιος 1982) και μετά σε βιβλίο με εισαγωγή και μετάφραση -των υπόλοιπων- από τον Ευριπίδη Γαραντούδη (Υπόστεγο, 1988)
- Στην παραλία (La spiaggia): μετάφραση Γιώργος Κεντρωτής (Ρόπτρον, 1990)
- Πριν αλέκτορα φωνήσαι (Prima che il gallo canti): μετάφραση Βασίλης Τριανταφύλλου (Σύγχρονη Εποχή, 1992)
- Επιλογή από το “Il mestiere di vivere”: μετάφραση Παναγιώτης Κονδύλης (Στιγμή, 1993)
- Ο κύριος Πέτρος και άλλα διηγήματα (Il signor Pietro): μετάφραση Θανάσης Κουτλής (Νεφέλη, 1996)
- Νύχτα γιορτής (Notte di festa); μετάφραση Δημήτρης Καζάκος (Πατάκης, 1996)
- Αγροίκοι (Paesi tuoi): μετάφραση Γιώργος Κεντρωτής (Αλεξάνδρεια, 1996)
- Ο θάνατος θα ’ρθει και θα ’χει τα μάτια σου (Verrà la morte e avrà i tuoi occhi): μετάφραση Σωτήρης Τριβιζάς (Καστανιώτης, 1997)
- Το σπίτι στο λόφο (La casa in collina): μετάφραση Θανάσης Κουτλής (Οδός Πανός, 1999)
- Το ωραίο καλοκαίρι (La bella estate): μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου (Πατάκης, 2000)
- Τα ποιήματα: μετάφραση Γιάννης Η. Παππάς (Printa, 2004)
- Το φεγγάρι και οι φωτιές (La luna e i falò): μετάφραση Άννα Παπασταύρου (Μεταίχμιο, 2005)
