«Δεν θέλει τ’ άδικο ανοχή και σφραγισμένα στόματα / βγάλε κραυγή για ν’ ακουστεί στα ματωμένα χώματα…»
Συνέντευξη στη Σμαράγδα Μιχαλιτσιάνου
Η συγγραφέας, στιχουργός και ποιήτρια Βέρα Βασιλείου – Πέτσα άφησε διαμάντια στην δισκογραφία, αρχικά προτρέποντάς μας να δούμε τη θέα από το «Βορεινό παράθυρο» και στη συνέχεια να κάνουμε συντροφιά με «Έναν αντάρτη καιρό», στον οποίο συμπαραστάτες της είναι ο «Μετρονόμος» και μια πληθώρα αξιόλογων ερμηνευτών και συνθετών, όπως ο Χρήστος Λεοντής, καθώς και οι νεότεροι Μανόλης Ανδρουλιδάκης, Νεοκλής Νεοφυτίδης και Αντώνης Παπαγγελής, οι οποίοι προσθέτοντας ένα μουσικό πλαίσιο στο έργο της ανέδειξαν τα συναισθήματα, τις εικόνες και τις ιδέες που περιέχει η ποίησή της και ενίσχυσαν το νόημά της.
«Αντλώ τα θέματά μου μέσα από κοινωνικά ή πολιτικά γεγονότα, οπωσδήποτε από την πανανθρώπινη αξία τού έρωτα, από την μνήμη-ανάμνηση του πανδαμάτορα Χρόνου, από το Θάνατο-σηματωρό και πεπρωμένο της ανθρώπινης Μοίρας.»
Και μας κάλεσε να γίνουμε «αντάρτες» μήπως και μπορέσουμε να βγούμε από τα σοβαρά προβλήματα, που βασανίζουν τη χώρα μας και ολόκληρο τον κόσμο.
«Δε θα μπορούσα να μείνω αμέτοχη με όλα αυτά που συμβαίνουν, πιστεύω ότι ο κάθε δημιουργός πρέπει να αγγίζεται από αυτά τα προβλήματα. Έτσι κι’ εμένα με άγγιξαν βαθιά και τα μετέφερα στο χαρτί» υπογραμμίζει η Βέρα Βασιλείου Πέτσα.
Στο θέατρο μας άφησε το βραβευμένο έργο της «Μην
περάσεις το ποτάμι», που παίχτηκε με πολύ μεγάλη
επιτυχία τη χειμερινή σαιζόν στο θέατρο Αλκμήνη.
«Έγραφα από παιδί» , εξομολογείται η ίδια, «ποίηση και διηγήματα, αλλά αυτό που ανέκαθεν αγαπούσα ήταν το τραγούδι».
Με μεγάλη χαρά φιλοξενούμε σήμερα την Βέρα Βασιλείου – Πέτσα, που έχει εμβαπτιστεί στην κολυμβήθρα της τέχνης . Μια εκλεκτή δημιουργό ,που έχει την ευλογία να επικοινωνεί με τους συνανθρώπους της μέσω της λογοτεχνικής δημιουργίας σε στίχους.
- Μπορεί να έπεσε η αυλαία του έργου σας «Μην περάσεις το ποτάμι», αλλά πολύ συζητούν ακόμη στις παρέες με θέμα : «Για να περάσουμε το ποτάμι, δεν αρκεί μόνο να βρέξουμε τα πόδια, αλλά να μάθουμε να κολυμπάμε στην ορμή του!» και βάζουν σε πειρασμό αυτούς που δεν το είδαν.
Πράγματι, η παράστασή μας παίχτηκε με μεγάλη επιτυχία, γι’ αυτό η παραγωγή της προγραμματίζει και δεύτερη σεζόν φθινόπωρο-χειμώνα, καλώς εχόντων των πραγμάτων.
Περιμένουμε τους θεατές που δεν πρόλαβαν να ‘’περάσουν το ποτάμι’’, αρκεί να είναι έτοιμοι να κολυμπήσουν στην ορμή του.
- Πώς νιώθετε που το μήνυμα του έργου σας κατέβηκε στην πλατεία;
Η αίσθηση που δημιουργήθηκε σε μένα, είναι θετικότατη, γιατί διαπίστωσα ότι η ψυχή και η ιδεολογία μου άγγιξε τους θεατές, οι οποίοι έβγαιναν από τη θεατρική αίθουσα κατασυγκινημένοι, με μια ιδιαίτερη λάμψη στο βλέμμα τους, με μια πίστη πως δεν μπορείς να περάσεις το ποτάμι αβρόχοις ποσί, πως ο φασισμός δεν θα ξαναπεράσει, πως η γυναίκα έχει και δικαιώματα και όχι μόνο υποχρεώσεις, πως η πάλη των κοινωνικών τάξεων θα σταματήσει μόνο όταν πάψει η εκμετάλλευση ανθρώπου προς άνθρωπο.
- Με ποιους στίχους από τις ποιητικές συλλογές σας θα τους συστήνατε σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε γι’ αυτές;
Είναι αδύνατο μέσα σε δύο τετράστιχα να φανερωθεί η ποιητική διάσταση ενός ποιητή. Θα παραθέσω, αφού το ζητάτε, ένα μικρό απόσπασμα από το ποίημά μου ‘’Αναίτια’’, συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή μου ‘’Μ’ ένα μπλουζ κι ένα μαχαίρι’’:
…Κι αν κλέψω τις ιδέες του Σωκράτη, του Πλάτωνα, του Μάρξ, του Γκάντι, του Τσε Γκεβάρα ή του Μεσσία, και με συλλάβετε/δεν θα παραλείψω κατά την απολογία μου, την ανάληψη ευθυνών –ό,τι έχω κατάδικό μου είναι ένα μέτωπο καθαρό– για την ακυβέρνητη δίψα μου για ζωή/ εξ ορισμού, η δικαιοσύνη δεν απονέμεται πάντα/ κι αν απονεμηθεί και φύγω αλώβητη από τις ταξικές συγκρούσεις/ με τα μάτια γυμνασμένα να ερευνούν την ομορφιά και την ασχήμια-ενώ θα έχω διανύσει τις αποτυχίες που μου αναλογούν-/τότε θα πω, πως δεν έζησα αναίτια./Ακούτε πώς σπαρταράει η ψυχή μου; Ούτε παραθυρόφυλλο στον άνεμο!
- Πώς κατανοείτε τον περίφημο στίχο του Γιώργου Σεφέρη «Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας»;
Εδώ ο στίχος του Σεφέρη είναι βαθιά πολιτικός. Ριζώνει, θρέφεται με το αίμα. Με έναν στίχο (απόσπασμα) ανάγεται σε απολογητή τής αλήθειας. Η συμβολική έννοια αυτού του στίχου, δεν είναι παρά η υπαρξιακή αγωνία τού ποιητή, η οποία κορυφώνεται με την αποδοχή της υπερβατικής αυτής πραγματικότητας.
- «Δεν θέλει τ’ άδικο ανοχή» –(Βασίλης Σκουλάς, Παντελής Θαλασσινός κα. Βέρα Βασιλείου –Πέτσα;
Το πιστεύω ακράδαντα, κυρία Μιχαλιτσιάνου, γι’ αυτό έγραψα αυτόν τον στίχο σε κάποιο τραγούδι μου: Δεν θέλει τ’ άδικο ανοχή και σφραγισμένα στόματα/βγάλε κραυγή για ν’ ακουστεί στα ματωμένα χώματα/. Αναφέρομαι στον παραλογισμό των σύγχρονων πολέμων. Θα επιθυμούσα να είναι και παγκόσμιο αίσθημα-αίτημα, για να σταματήσουν οι πόλεμοι, οι γενοκτονίες, η προσφυγιά. Η ανοχή στο άδικο είναι στάση ενάντια στον ανθρωπισμό. Είναι η ντροπή του εικοστού πρώτου αιώνα!
- Μιλήστε μου για τις δισκογραφικές σας δουλειές και για εκείνη , που μας προτρέπει να γίνουμε «αντάρτες».
Μέχρι σήμερα, έχουν δισκογραφηθεί και κυκλοφορούν σε cd δύο ενότητες τραγουδιών με μελοποιημένη ποίηση και στίχους μου, από καταξιωμένους συνθέτες και τραγουδήθηκαν από σπουδαίους ερμηνευτές. Επειδή δεν με αφήνει αδιάφορη αυτή η κατάσταση που ταλανίζει τη χώρα μας και ολόκληρο τον κόσμο, οι περισσότεροι στίχοι μου έχουν κοινωνικοπολιτικά μηνύματα, στίχοι που ξυπνούν συνειδήσεις, προβληματίζουν και φανερώνουν και τις πολιτικές μου ανησυχίες και πεποιθήσεις. Ίσως να είναι η προβολή ενός ονείρου, που αδυνατεί να συλλάβει το μέγεθος του ταραγμένου κόσμου. Οπωσδήποτε, οι στίχοι μου αυτοί( και στις δυο ενότητες) διασταυρώνονται και με την πανανθρώπινη αξία τού έρωτα, που ρέει κι εκείνος μ’ ένα πλήθος μεταβαλλόμενων αισθημάτων(όπως, δηλαδή, είναι η ζωή) προσπαθώντας να ανασύρω μέσα από τους δύο αυτούς άξονες το βαθύτερο νόημα της ζωής, αυτό που, ίσως, να αμβλύνει τη ζοφερή εποχή που ζούμε.
- Γράφετε συνέχεια; Ποια έκπληξη μας επιφυλάσσετε;
‘Όχι, δεν γράφω συνέχεια. Δεν είμαι από εκείνους που ονομάζουν πολυγραφότατους λογοτέχνες. Γράφω όταν το επιτάσσουν οι εσωτερικές μου ανάγκες να εκφραστώ για όσα με αγγίζουν. Πεζό, ποίημα, στίχος, θέατρο, είναι μια Τέχνη Λόγου που με κατακλύζει διαρκώς και επιθυμώ να την υπηρετώ. Ετοιμάζω για το προσεχές διάστημα και στίχους για τραγούδια και κείμενο για θεατρική παράσταση.
- Ποια είναι η σχέση της τέχνης με το όνειρο;
Όλες οι Τέχνες πλάθονται μέσα από τα όνειρα των δημιουργών τους. Το όνειρο, ή το όραμα, αν θέλετε, δίνει την ενέργεια για τη δημιουργία ενός έργου. Θεωρώ ότι είναι αλληλένδετα Τέχνη και όνειρο και λειτουργούν ενιαία σε μια καλλιτεχνική έκφραση. Ποτέ δεν είναι στείρα η Τέχνη, συνοδεύεται από όνειρα και φαντασιώσεις που πλουτίζουν και γονιμοποιούν την έμπνευση των δημιουργών. Προσωπικά, ποτέ δεν έχω δημιουργήσει δίχως όνειρο, όραμα, ενόραση και φαντασία.
«Ο δημιουργός της Τέχνης του Λόγου πρέπει να αφυπνίζει, να προβληματίζει, να καταδικάζει τον σύγχρονο εκφασισμό της ανθρωπότητας, τις ρατσιστικές αντιλήψεις και συμπεριφορές, τον ερωτικό εκχυδαϊσμό, την αδιαφορία αυτού του κόσμου για ένα καλύτερο αύριο, και βέβαια, να προσπαθεί να αμβλύνει τις υπαρξιακές αιχμές της σύγχρονης κοινωνίας μας.»
- Ποιες καταστάσεις σας εμπνέουν και σας δίνουν κίνητρο για να γράψετε ένα ποίημα;
Αντλώ τα θέματά μου μέσα από κοινωνικά ή πολιτικά γεγονότα, οπωσδήποτε από την πανανθρώπινη αξία τού έρωτα, από την μνήμη-ανάμνηση του πανδαμάτορα Χρόνου, από το Θάνατο-σηματωρό και πεπρωμένο της ανθρώπινης Μοίρας- και κάποια από τα ποιήματά μου αναδύουν προσωπικά μου βιώματα.
- Στους δύσκολους καιρούς που βιώνουμε, ποιος είναι ο ρόλος και η δυναμική του σύγχρονου συγγραφέα και ποιητή;
Ο δημιουργός της Τέχνης του Λόγου πρέπει να αφυπνίζει, να προβληματίζει, να καταδικάζει τον σύγχρονο εκφασισμό της ανθρωπότητας, τις ρατσιστικές αντιλήψεις και συμπεριφορές, τον ερωτικό εκχυδαϊσμό, την αδιαφορία αυτού του κόσμου για ένα καλύτερο αύριο, και βέβαια, να προσπαθεί να αμβλύνει τις υπαρξιακές αιχμές της σύγχρονης κοινωνίας μας. Είναι παρατηρητές οι ποιητές και οι συγγραφείς, και αυτό γίνεται η δυναμική τους να περιγράψουν με προσωπική ικανότητα Τέχνης Λόγου, τα όσα προανέφερα.
- Στη χώρα μας υπάρχουν πολλοί νέοι άνθρωποι που θα ήθελαν να ασχοληθούν με τη γραφή, σε οποιαδήποτε μορφή της, όμως διστάζουν λόγω της επαγγελματικής αβεβαιότητας. Τι συμβουλή θα τους δίνατε;
Είναι παρήγορο το ότι υπάρχουν πολλοί νέοι που ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με την Τέχνη του Λόγου, αλλά αυτό το ενδιαφέρον έρχεται σε σύγκρουση με την αδιαφορία της Πολιτείας, η οποία δεν υποστηρίζει τον Πολιτισμό (Τέχνες και Γράμματα) όπως θα έπρεπε, κι αυτό σημαίνει ότι κανένας δημιουργός (πλην ελαχίστων) δεν μπορεί να βιοποριστεί από την Τέχνη του. Η συμβουλή μου είναι να ασχολείται με τη γραφή-γιατί αυτό είναι αδήριτη ανάγκη, η Τέχνη είναι για τον κόσμο, πρέπει να μοιράζεται- αλλά να μην στηρίζει τον βιοπορισμό του σε αυτήν.
Βιογραφικό
Η Βέρα Βασιλείου-Πέτσα γεννήθηκε στην Αγία Τριάδα, ένα μικρό χωριό δέκα χιλιόμετρα από τα Μετέωρα, όπου μεγάλωσε μέχρι την εφηβεία της . Μαθήτρια Λυκείου ήρθε στην Αθήνα. Δέχτηκε επιρροές από την περιρρέουσα καλλιτεχνική ατμόσφαιρα των Τρικάλων ιδίως μετά τα δέκα της χρόνια. «…έζησα στο ίδιο σπίτι που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Δημήτρης Μητροπάνος. Όταν ήρθαμε από την Αγία Τριάδα, οι γονείς μου δεν είχαν δικό τους σπίτι στην πόλη και νοίκιασαν αυτό του Μητροπάνου, στο οποίο έμεναν ακόμη η μητέρα του κι η αδερφή του, ενώ εκείνος ήταν πια μόνιμος κάτοικος Αθηνών». Η κυρία Τασία, η μητέρα του Μητροπάνου, έγινε φίλη με τη μητέρα της Βέρας και συνήθιζαν να ακούν μαζί τα τραγούδια του γιου της, στην εκπομπή «Η Ελλαδίσκ παρουσιάζει». Η Βέρα, παιδούλα τότε, έβλεπε με δέος τον μεγάλο λαϊκό ερμηνευτή να επισκέπτεται τη μάνα του και πολλά χρόνια μετά, λίγο πριν «φύγει», είχαν ξαναβρεθεί με το ενδεχόμενο να συνεργαστούν. «Είχαμε πάει οικογενειακώς να τον δούμε στο κέντρο που τραγουδούσε. Του είπα ποια είμαι, αυτή που έμενε στο πατρικό του κι αυτός είχε συγκινηθεί πάρα πολύ. Είπαμε να κάναμε κάτι, μα δεν προλάβαμε»…
Το 2006 η Βέρα Βασιλείου Πέτσα εμφανίστηκε πρώτη φορά με το μυθιστόρημα της ‘’Μην περάσεις το ποτάμι’’ εκδ. ΚΨΜ, για το οποίο έλαβε βραβείο πρωτοεμφανιζόμενης μυθιστοριογράφου από τον Διεθνή Πολιτιστικό οργανισμό ‘’Το καφενείο των Ιδεών’’ υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού.
Το 2011 κυκλοφορήθηκε από τις εκδ. Ιωλκός η ποιητική της συλλογή ‘’Σαράντα μίλια σιωπή’’.
Το 2015 οι εκδ. Μετρονόμος κυκλοφορούν την ποιητική της συλλογή ‘’Βορεινό παράθυρο’’ με ένθετο έναν δίσκο (cd) μελοποιημένης ποίησης και στίχων της από σπουδαίους Έλληνες συνθέτες και ερμηνευτές (Λίνος Κόκοτος, Μιχ.Τερζής, Παντελής Θαλασσινός, Νένα Βενετσάνου, Λιζέτα Καλημέρη, Νεοκλής Νεοφυτίδης, Πάνος Μπούσαλης).
Τον Ιούνιο του 2018 απέσπασε το δεύτερο βραβείο στους Πανελλήνιους Δελφικούς Ποιητικούς Αγώνες.
