Ο Λούντβιχ Χάινριχ φον Μίζες (Ludwig Heinrich Edler von Mises, 29 Σεπτεμβρίου 1881 – 10 Οκτωβρίου 1973) ήταν Αυστριακός οικονομολόγος με μεγάλη επιρροή στο σύγχρονο ελευθεριακό κίνημα και στην αναβίωση του κλασικού φιλελευθερισμού. Έχει ονομαστεί ο αδιαφιλονίκητος πρύτανης της Αυστριακής Σχολής Οικονομικής Σκέψης. Οι θεωρίες του επηρέασαν πολλούς μεταγενεστέρους οικονομολόγους όπως ο Φρίντριχ Χάγιεκ, ο Μάρεϊ Ρόθμπαρντ και ο Χεσούς Ουέρτα ντε Σότο.
Ο Μίζες γεννήθηκε στο Λέμπεργκ, τότε μέρος της Αυστροουγγαρίας και σημερινό Λβοφ στην Ουκρανία, όπου ο πατέρας του δούλευε ως μηχανικός κατασκευών. Ο φυσικός Ρίχαρντ φον Μίζες ήταν ο μικρός αδερφός του Λούντβιχ. Ένας άλλος αδερφός πέθανε ενώ ήταν νήπιο. Όταν ο Λούντβιχ και ο Ρίχαρντ ήταν μικρά παιδιά, η οικογένειά του μετακόμισε πάλι στο πατρικό στην Βιέννη.
Το 1900 άρχισε να σπουδάζει στο πανεπιστήμιο της Βιέννης και άρχισε να επηρεάζεται από την δουλειά του Καρλ Μένγκερ. Ο πατέρας Μίζες πέθανε το 1903 και το 1906 ο Λούντβιχ τελείωσε το διδακτορικό του.
Επαγγελματική ζωή
Από το 1904 έως το 1914, ο Μίζες πήγαινε στις διαλέξεις του γνωστού Αυστριακού οικονομολόγου Ώυγκεν φον Μπεμ-Μπάβερκ. Κατόπιν, από το 1913 έως το 1934, ο Μίζες δίδασκε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και παράλληλα ήταν οικονομικός σύμβουλος της Αυστριακής Κυβέρνησης. Για να ξεφύγει από την επιρροή των ναζί που είχαν αρχίσει να ανεβαίνουν και στην Αυστρία, ο Μίζες έφυγε το 1934 για την Γενεύη, όπου και ήταν καθηγητής στο Μεταπτυχιακό Ινστιτούτο Διεθνών Φοιτητών έως το 1940. Το 1940 μετανάστευσε στην Νέα Υόρκη, όπου και έγινε επισκέπτης καθηγητής στο NYU από το 1945 έως την σύνταξή του το 1969, αν και δεν πληρωνόταν από το πανεπιστήμιο. Αντ’ αυτού έβγαζε τα προς το ζην από χρηματοδοτήσεις από επιχειρηματίες. Ο Μίζες πέθανε, ετών 92, στο νοσοκομείο του Αγίου Βικεντίου στην Νέα Υόρκη.
Συμβολή στα οικονομικά
Ο Μίζες έγραφε και δίδαξε συστηματικά υπέρ του κλασικού φιλελευθερισμού και είναι ένας από τους ηγέτες της Αυστριακής Σχολής Οικονομικής Σκέψης. Έγραψε πολλά έργα σε δύο σχετικούς τομείς:
- Νομισματική πολιτική και πληθωρισμό
- Τις διαφορές μεταξύ κεντρικά σχεδιασμένων οικονομιών και ελεύθερης αγοράς.
Ο Μίζες έλεγε ότι το χρήμα ζητείται για την χρησιμότητά του στο να αγοράζει άλλα προϊόντα και όχι για την αξία του αφ’ εαυτού. Η υπερβολική προσφορά χρήματος δημιουργεί τον οικονομικό κύκλο.
Μια άλλη σημαντική συμβολή του ήταν το επιχείρημα ότι ο σοσιαλισμός θα αποτύχει οικονομικά λόγω του προβλήματος του οικονομικού υπολογισμού – την αδυναμία μιας σοσιαλιστικής κυβέρνησης να κάνει όλους τους υπολογισμούς που χρειάζονται σε μια πολύπλοκη οικονομία. Ο Μίζες ισχυρίστηκε ότι χωρίς μια οικονομία της αγοράς δεν θα υπήρχε το σύστημα τιμών, το οποίο είναι θεμελιώδες για την ορθή κατανομή των περιορισμένων κεφαλαιακών πόρων προς την πιο αποτελεσματική χρήση. Ο σοσιαλισμός θα αποτύγχανε γιατί η ζήτηση δεν μπορεί να γίνεται γνωστή χωρίς τιμές. Αυτό το επιχείρημα βελτιώθηκε και αναπτύχθηκε από τον φον Χάγεκ και άλλους.
Τα πιο διαδεδομένα έργα του είναι: “Human Action“, “Socialism”, “Liberalism”, “The Theory of Money and Credit”, “Bureaucracy” και “The Anti-Capitalistic Mentality”.
Επιρροές σε νεότερους οικονομολόγους
Στους νεότερους οικονομολόγους που ακολουθούν το παράδειγμα του Λούντβιχ φον Μίζες ξεχωρίζει ο Χεσούς Ουέρτα ντε Σότο, ο οποίος, μεταξύ άλλων, συνέγραψε το βιβλίο Socialism, Economic Calculation, and Entrepreneurship, όπου βασίζει την ανάλυση του στην ανάλυση του Λούντβιχ φον Μίζες στο βιβλίο του Socialism και το βιβλίο Money, Bank Credit, and Economic Cycles, το οποίο αποτελεί μια πλήρη ανάλυση της τραπεζικής λειτουργίας, από ιστορική, νομική, ηθική και οικονομική σκοπιά.
Από τους ακόμη νεότερους οικονομολόγους της σχολής αυτής, ξεχωρίζει ο Φίλιπ Μπάγκους, ο οποίος έγραψε το βιβλίο Η Τραγωδία του Ευρώ, ένα βιβλίο που αναλύει την πρόσφατη οικονομική ιστορία της Ευρώπης (από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και εντεύθεν) και τις συνέπειες της υιοθέτησης ενός κοινού νομίσματος από τις χώρες της ευρωζώνης βάσει των θεωριών του Λούντβιχ φον Μίζες, ο Χουάν Ραμόν Ράγιο, ο οποίος έχει γράψει, μεταξύ άλλων, τα βιβλία Crónicas de la Gran Recesión και Los errores de la vieja economía και ο Ντέιβιντ Χάουντεν, ο οποίος έχει γράψει (μαζί με τον Φίλιππ Μπάγκους) το βιβλίο Deep Freeze: Iceland’s Economic Collapse.
