Πομπήιος (106 π.Χ. – 48 π.Χ.) Στρατιωτικός και πολιτικός ηγέτης της ύστερης Ρωμαϊκής Δημοκρατία

Ο Γναίος Πομπήιος ο Μέγας (Gnaeus Pompeius Magnus, 29 Σεπτεμβρίου 106 π.Χ. – 28 Σεπτεμβρίου 48 π.Χ.), γνωστός συνήθως ως Πομπήιος ή Μέγας Πομπήιος, ήταν στρατιωτικός και πολιτικός ηγέτης της ύστερης Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. Καταγόταν από πλούσια ιταλική επαρχιακή οικογένεια και ο πατέρας του ήταν ο πρώτος που την ενέταξε στις τάξεις της ρωμαϊκής αριστοκρατίας. Η μεγάλη επιτυχία του Πομπήιου ως στρατηγός, ενώ ήταν πολύ νέος ακόμα, του επέτρεψε να γίνει γρήγορα ύπατος αν και δεν πληρούσε τις συνήθεις απαιτήσεις για τη θέση.

Εντυπωσιασμένος από τις νίκες του κατά τους εμφυλίους πολέμους, ο Σύλλας τον επονόμασε Magnus (Μεγάλο). Διετέλεσε τρεις φορές ύπατος και τέλεσε τρεις θριάμβους.

Τα μεγαλύτερα κατορθώματα του Πομπήιου ήταν οι νίκες του κατά των οπαδών του Μαρίου το 82-81, η επικράτησή του στην αναστατωμένη από τον Σερτώριο Ισπανία, η εξάλειψη της πειρατείας από τη Μεσόγειο σε εφαρμογή του Γαβινείου Νόμου και η νίκη στο Γ΄ Μιθριδατικό Πόλεμο.

Στα μέσα της δεκαετίας του 60 π.Χ. ο Πομπήιος σχημάτισε με τον Μάρκο Λικίνιο Κράσσο και τον Ιούλιο Καίσαρα την Πρώτη Τριανδρία, μιαν ανεπίσημη πολιτικοστρατιωτική συμμαχία, και ο Πομπήιος παντρεύτηκε την κόρη του Καίσαρα Ιουλία. Μετά τον θάνατο της Ιουλίας και του Κράσσου Πομπήιος και Καίσαρ βρέθηκαν επί κεφαλής ο μεν πρώτος της συντηρητικής ο δε δεύτερος της λαϊκής παράταξης. Ακολούθησε εμφύλιος πόλεμος και ο Πομπήιος νικήθηκε στη μάχη των Φαρσάλων και κατέφυγε στην Αίγυπτο. Εκεί δολοφονήθηκε κατ’ εντολήν του Πτολεμαίου ΙΓ΄, ο οποίος πίστευε πως με αυτόν τον τρόπο θα γινόταν αρεστός στον Καίσαρα.

Η σταδιοδρομία και η πτώση του Πομπήιου ήταν καθοριστικοί παράγοντες του μετασχηματισμού της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας σε αυτοκρατορία.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε πρώτα την Αντίστια, κόρη του Πόπλιου Αντίστιου συγκλητικού.

Έπειτα νυμφεύτηκε για 2η φορά, την Αιμιλία Σκαύρα, κόρη του Μάρκου Αιμιλίου Σκαύρου υπάτου το 115 π.Χ. Η μητέρα της Αιμιλίας Σκαύρας είχε παντρευτεί σε δεύτερο γάμο τον Σύλλα.

Μετά έκανε 3ο γάμο με τη Μουκία Τέρτια, κόρη του Κουίντου Μούκιου Σκαιβόλα μεγίστου ποντίφικα και είχε τέκνα:

• Γναίος Πομπήιος π. 75 – 45 π.Χ., σκοτώθηκε στη μάχη της Μούνντα στην Ισπανία, πολεμώντας εναντίον του Καίσαρα.
• Πομπηία Μάγκνα 80/75 π.Χ.-πριν το 35 π.Χ., παντρεύτηκε πρώτα τον Φαύστο Κορνήλιο Σύλλα ταμία (quaestor) το 54 π.Χ. και μετά τον Λεύκιο Κορνήλιο Κίννα αντικαταστάτη ύπατο. Από τον πρώτο γάμο της, κόρη της ήταν η:
  • Κορνηλία Πομπηία. Κόρη της ήταν η:
    • Σκριβωνία. Ο γιος της:
      • Γναίος Πομπήιος Μάγκνος, νυμφεύτηκε την Κλαυδία Αντωνία, κόρη του Αυτοκράτορα Κλαύδιου.
• Σέξτος Πομπήιος 67 – 35 π.Χ., εξεγέρθηκε στη Σικελία εναντίον του Οκταβιανού Αυγούστου.

Έπειτα νυμφεύτηκε για 4η φορά, την Ιουλία, κόρη του Ιουλίου Καίσαρα.

Μετά έκανε 5ο γάμο, με την Κορνηλία Μέτελλα, κόρη του Κουίντου Καικιλίου Μετέλλου Πίου Σκιπίωνα Νασίκα, υπάτου και στρατηγού.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

• Robin Seager, Pompey the Great, Oxford: Blackwells, 2002. ISBN 0-631-22721-0