Ο Ιωσήφ Σπυρίδων Δεβιάζης (αναφέρεται και ως Δε Βιάζης ή Δε – Βιάζης, 13 Μαΐου 1849 – 10 Μαρτίου 1927) ήταν λόγιος και ιστοριοδίφης του 19ου και του 20ού αιώνα.
Γεννήθηκε στις 13 Μαΐου 1849 στην Κέρκυρα και ήταν καθολικού δόγματος. Ήταν κατά κύριο λόγο ιταλικής καταγωγής: παππούς του ήταν ο Βικέντιος Ντε Μπιάζι, λοχίας του βρετανικού στρατού στην Κεφαλλονιά μέχρι το 1812 και γιαγιά του η Άννα Αγγ. Κονόμου από τη Ζάκυνθο. Γονείς του ήταν ο Βενεράνδος Ντε Μπιάζι (γιος του Βικέντιου και της Άννας) και η Φραγκίσκα Ντε Μπλάζιο από την Λίσση της Δαλματίας.
Ο Δεβιάζης ήταν άνθρωπος ευρύτατης μόρφωσης και γνώστης αρκετών ξένων γλωσσών. Πέρασε τα μαθητικά του χρόνια στο Λύκειο Κέρκυρας χωρίς όμως να είναι βέβαιο πως ολοκλήρωσε τη φοίτησή του και παράλληλα φέρεται να υπήρξε μαθητής του συνθέτη Μάντζαρου από τον οποίο διδάχτηκε πιάνο, αρμονία και αντίστιξη (κοντραπούντο). Αναφέρεται ως πιστός και φανατικός καθολικός. Μάλιστα το 1878 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την γενέτειρά του εξαιτίας της αντίδρασης που προκάλεσε ένα φυλλάδιό του γραμμένο στα ιταλικά, με το οποίο ζητούσε να επαναλειτουργήσει το καθολικό παρεκκλήσι που στεγαζόταν εντός του ναού του Αγίου Σπυρίδωνα, παραλείποντας να αναφερθεί στη λαϊκή δοξασία που ήθελε την πολύνεκρη έκρηξη του 1718 στην αποθήκη πυρομαχικών του παλιού φρουρίου της Κέρκυρας ως αποτέλεσμα της οργής του άγιου Σπυρίδωνα για την ίδρυση του καθολικού αλταρίου εντός του ορθόδοξου ναού έπειτα από απόφαση του Βενετού γενικού διοικητή Πιζάνι, ο οποίος συγκαταλεγόταν μεταξύ των θυμάτων της έκρηξης.
Μετά τη φυγή του από την Κέρκυρα εγκαταστάθηκε στην Ζάκυνθο όπου πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Εργάστηκε ως δάσκαλος ιταλικών ενώ το 1888 διορίστηκε διευθυντής στη νεοσύστατη δημοτική Φωσκολιανή Βιβλιοθήκη του νησιού, συνεισφέροντας σημαντικά στον εμπλουτισμό της. Ήταν συνεργάτης πολλών περιοδικών, ημερολογίων και εφημερίδων γράφοντας και δημοσιεύοντας μεγάλο αριθμό μελετών και βιογραφιών. Ήταν μέλος της Βασιλικής Γενεαλογικής Ακαδημίας της Πίζας, του Καλλιτεχνικού Συλλόγου «Βελλήνης» της Κατάνης, της Βυζαντιολ. Εταιρείας, της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών κλπ.
Για την προσφορά του τιμήθηκε από το ελληνικό κράτος πρώτα με τον Αργυρό (1894) και αργότερα (1919) με το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος. Τον Φεβρουάριο του 1927 προσβλήθηκε από γριπώδη βρογχοπνευμονία και απεβίωσε στις 10 Μαρτίου του ίδιου έτους στο δημοτικό νοσοκομείο της Ζακύνθου όπου νοσηλευόταν.
Εργογραφία (ενδεικτική)
Παρακάτω ακολουθεί κατάλογος ορισμένων από τα έργα του:
- Σπυρίδων Δεβιάζης (1878). Alcuni Documenti intorno l’ accidentale catastrofe avvenuta nell’ isola di Corfú nell’ anno 1718. Tip. G. Nacamulli Edit.: Corfu.
- Σπυρίδων Δεβιάζης (1890). Ο Ούγος Φώσκολος και η Ελληνική Επανάστασις. Εν Ζακύνθω: Τυπογραφείον ο “Φώσκολος”.
- Σπυρίδων Δεβιάζης (1904). Ιταλοί περιηγητές εν Ελλάδι, 1200-1899. Περιέχεται στο «Γεωγραφικόν Δελτίον» Έτος 1, τχ. 1-4.
- Σπυρίδων Δεβιάζης (1904). Η εκπαίδευσις εν Επτανήσω : (1386-1864). Εθνική Αγωγή.
- Σπυρίδων Δεβιάζης (1919). Αναγραφή εκδόσεων, διατριβών και σημειωμάτων, 1876-1919. Εν Ζακύνθω: Τυπογραφείον Δ. Κοντόγιωργα.
- Σπυρίδων Δεβιάζης (1968). Η ζωγραφική εν Ελλάδι. Ζάκυνθος: Βιβλιοθήκη Ζακυνθινών Μελετών.
- Σπυρίδων Δεβιάζης (1904). Η χρυσοχοϊκή τέχνη εν Ζακύνθω. Ζάκυνθος: Πινακοθήκη έτος Δ, τεύχ. 39. σελίδες 54–55.
