Η Τόνι Μόρισον (Toni Morrison 18 Φεβρουαρίου 1931-6 Αυγούστου 2019) ήταν αμερικανίδα λογοτέχνιδα, βραβευμένη με τα βραβεία Νόμπελ το 1993 και Πούλιτζερ.
Γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου το 1931 στο Λορέιν του Οχάιο και βαφτίστηκε Chloe Anthony Wofford. Ήταν το δεύτερο απο τα τέσσερα παιδια της οικογένειας της. Οι γονείς της, Ράμα Γούφορντ και Τζωρτζ Γούφορντ, ήταν μετανάστες από τον αγροτικό νότο (Αλαμπάμα). Έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον απο νωρίς για την λογοτεχνία, και σπούδασε ανθρωπολογία στα πανεπιστήμια Howard και Cornell από το οποίο έλαβε το μεταπτυχιακό της με θέμα την αυτοκτονία στα έργα των Γουίλιαμ Φώκνερ και Βιρτζίνια Γουλφ, τα οποία ακολούθησε μια ακαδημαϊκή καριέρα στα Texas Southern University ως καθηγήτριας αγγλικών, στο Howard University διδάσκουσα αγγλική γλώσσα και λογοτεχνία, Yale, και απο το 1989 στο Princeton University, όπου διδάσκει Αφροαμερικανικές σπουδές και δημιουργική γραφή.
Έχει δουλέψει σαν κριτικός, έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις με ειδικότητα στην Αφρο-αμερικάνικη κουλτούρα. Ξεκίνησε την καριέρα της ως συγγραφέας το 1970 όπου κέρδισε πολύ καλές κριτικές και την αγάπη του κοινού για την επική της δύναμη, τους διαλόγους και την ποιητική και εκφραστική της απεικόνιση της Μαύρης Αμερικής. Για πολλά χρόνια δούλεψε σαν στέλεχος του εκδοτικού οίκου Random House. Είναι μέλος απο το 1981 του American Academy of Arts and Letters, και έχει πάρει πολλές διακρίσεις μεταξύ των οποίων το βραβείο Πούλιτζερ το 1988 για το αριστούργημά της Η αγαπημένη (Beloved) και το Νόμπελ το 1993.
Έφυγε από τη ζωή στις 5 Αυγούστου 2019. Σε ανακοίνωση τους, η οικογένεια και ο εκδότης της (Knopf) επιβεβαίωσαν ότι απεβίωσε, το βράδυ της Δευτέρας 4 Αυγούστου 2019, ενώ νοσηλευόταν στο Montefiore Medical Center της Νέας Υόρκης μετά από μια σύντομη ασθένεια.
Μυθιστορήματα
- Love (2005)
- Paradise (1999)
- Jazz (1992)
- Beloved (Αγαπημένη) (1987)
- Tar Baby (1981)
- Song of Solomon (1977)
- Sula (1973)
- The Bluest Eye (1970)
Διηγήματα
- Recitatif (1983)
Παιδική λογοτεχνία (μαζί με τον γιό της Slade Morrison)
- Who’s Got Game?: The Mirror or the Glass? (αναμένεται να κυκλογορήσει το 2007)
- Who’s Got Game?: Poppy or the Snake?, (2004)
- Who’s Got Game?: The Ant or the Grasshopper, (2003)
- Who’s Got Game?: The Lion or the Mouse?, (2003)
- The Book of Mean People, (2002)
- The Big Box, (2002)
Θεατρικά
- Dreaming Emmet (ανέβηκε το 1987)
Ελληνικές μεταφράσεις
- Το τραγούδι του Σόλομον, μετάφραση Αθηνά Δημητριάδου. Αθήνα : Οδυσσέας 1982
- Αγαπημένη, μετάφραση Ἔφη Καλλιφατίδη. Ἀθήνα : Νεφέλη 1989
- Τζαζ, μετάφραση Κατερίνα Σχινά. Αθήνα : Νεφέλη 1994
- Γαλάζια μάτια, μετάφραση Κατερίνα Σχινά. Αθήνα : Νεφέλη 1995
- Sula, μετάφραση Κατερίνα Σχινά. Αθήνα : Νεφέλη 1997
- Παράδεισος, μετάφραση – σημειώσεις – επίμετρο Κατερίνα Σχινά. Αθήνα : Νεφέλη 1998
Πηγές
- Τόνι Μόρισον– Ντόρα Τσιμπούκη (επίμ), Αφιέρωμα Διαβάζω, τ/χ,406, (Απρίλιος 2000), σελ.92-124
