10 Οκτωβρίου γιορτάζουν…

Τα αδέλφια Ευλάμπιος και Ευλαμπία έζησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Μαξιμιανού (296 μ.Χ.). Ο διωγμός κατά των χριστιανών ήταν σκληρός και ανελέητος. Γι’ αυτό, ο Ευλάμπιος και η αδελφή του Ευλαμπία κρύβονταν μαζί με άλλους χριστιανούς στο βουνό. Εκεί, ζούσαν καλλιεργώντας την προσευχή και τη μελέτη των Ιερών Γραφών. Κάποια μέρα, ο Ευλάμπιος πήγε στη Νικομήδεια να προμηθευθεί τροφές. Αλλά οι ειδωλολάτρες τον αναγνώρισαν και αμέσως τον συνέλαβαν. Βέβαια, στην ερώτηση του βασιλιά αν πιστεύει στο Χριστό, ομολόγησε φανερά ότι είναι χριστιανός, οπότε τον έβαλαν μέσα σε ειδωλολατρικό ναό για να θυσιάσει με τη βία. Ο Ευλάμπιος, όμως, δια της προσευχής συνέτριψε το είδωλο του θεού Άρη. Και ενώ άρχισαν να τον μαστιγώνουν με τον πιο απάνθρωπο τρόπο, όρμησε η αδελφή του Ευλαμπία, και αφού τον αγκάλιασε, παρακάλεσε το Θεό να την αξιώσει να συμμαρτυρήσει με τον αδελφό της. Τότε έβαλαν και τους δύο σε ένα καζάνι με βραστό νερό. Αλλά δια θαύματος αυτοί δροσίζονταν, και έτσι βγήκαν σώοι και αβλαβείς. Αυτό έκανε να πιστέψουν στο Χριστό 200 ειδωλολάτρες, οι όποιοι μαζί με τον Ευλάμπιο και την Ευλαμπία αποκεφαλίστηκαν υπέρ της αλήθειας του Κυρίου.

Ἀπολυτίκιον(Κατέβασμα)
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Τῆς φύσεως θεσμῶ, συνημμένοι ἐνθέως, ὁμόψυχοι στερρῶς, ὡς ὀμαίμονες θεῖοι, αὐτάδελφοι Μάρτυρες, ἐν ἀθλήσει ὠράθητε, ὦ Εὐλάμπιε, σὺν τὴ σεμνὴ Εὐλαμπία, ὅθεν στέφανον, νικητικὸν δεδεγμένοι, ἠμᾶς διασῴζετε.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Οἱ Μάρτυρες σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν, τὸ στέφος ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· σχόντες γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλον· ἔθραυσαν καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τοὺς γενναίους Μάρτυρας, καὶ ἀδελφοὺς κατὰ σάρκα, τὸν σοφὸν Εὐλάμπιον, καὶ Εὐλαμπίαν τιμῶμεν, οὗτοι γὰρ τῶν τυραννούντων μηχανουργίας, ᾔσχυναν τῇ δυναστείᾳ τοῦ σταυρωθέντος· ἀνεδείχθησαν διόπερ, Μαρτύρων δόξα, ὁμοῦ καὶ καύχημα.

Ὁ Οἶκος
Τὴν δυάδα πιστοὶ τῶν Ἀθλοφόρων σήμερον, ἐν ᾠδαῖς ἱεραῖς καὶ ὕμνοις εὐφημήσωμεν, ὅτι τῶν εἰδώλων καθεῖλον τὴν πλάνην, πολυθεΐας τὸ πῦρ κατασβέσαντες, καὶ δαίμονας ᾔσχυναν, τῶν δὲ τυράννων τὸν θυμὸν οὐκ ἔπτηξαν ξίφη τε καὶ πῦρ μὴ δειλιάσαντες, οὔτε θηρίων ὁρμὰς ἀγρίων, ἀγωνισάμενοι καλῶς, Εὐλάμπιος ὁ εὐκλεής, σὺν τῇ σεπτῇ Εὐλαμπίᾳ, ἀδελφοὶ σύναθλοι δειχθέντες, Μαρτύρων δόξα, ὁμοῦ καὶ καύχημα.

Μεγαλυνάριον
Χαίρετε Μαρτύρων σεπτὴ δυάς, Εὐλάμπιε μάκαρ, σὺν τῇ Εὐλαμπίᾳ τῇ ἀδελφῆ, καὶ διακοσίους, Ἁγίους Ἀθλοφόρους, ὑπὲρ ἡμῶν Κυρίῳ, ἀεὶ πρεσβεύσατε.

Ο Άγιος Θεόφιλος ο ομολογητής καταγόταν από ένα χωριό κοντά στην Τιβεριούπολη. Ανατράφηκε με τις σωστές αρχές της πίστεως. Σε νεαρή ηλικία επισκέφτηκε τον μοναχό Στέφανο, ο οποίος του διεύρυνε τους πνευματικούς και γνωστικούς του ορίζοντες. Με την βοήθεια των γονέων του, που ήταν ευσεβείς άνθρωποι, έκτισε ένα μοναστήρι στο όρος Σελεντίου, όπου και μόναζε. Τον καιρό που βασίλευε ο Λέων ο Ισαυρός, ο οποίος πολέμησε την ορθοδοξία, ο Θεόφιλος έκρινε ότι έπρεπε να βρεθεί στο κέντρο της μάχης. Έτσι αφήνοντας την σκήτη του άρχισε να κηρύττει υπέρ της Ορθοδοξίας. Γι’ αυτό το έργο του φυλακίσθηκε στη Νίκαια και εκβιάστηκε με ραβδισμούς και αλλά βασανιστήρια για να αρνηθεί την πίστη του. Ο Άγιος διατηρώντας άσβεστη τη φλόγα της πίστης υποβλήθηκε στο μαρτύριο του ραβδισμού. Φέροντας τα τίμια στίγματα του μαρτυρίου επέστρεψε στη μονή του, όπου και τον δέχθηκαν με τιμές. Ο Άγιος όμως απεσύρθηκε στην σκήτη του όπου και παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο. Ο Όσιος Λογγίνος ο Στυλίτης ήταν βοηθός του Αγίου Θεοφίλου και όταν πήγαν μαζί στην Νίκαια υποβλήθηκε και αυτός σε πολλά μαρτύρια. Σε ένα από αυτά, αφού τον έβαλαν ανάσκελα, πάνω στο κεφάλι του έβαλαν τις ιερές εικόνες που είχε μαζί του και τις έκαψαν

Όταν κατά τον διωγμό του Μαξιμιανού (286 – 305 μ.Χ.) οι χριστιανοί της Νικομήδειας κατέφυγαν στα όρη για ν’ αποφύγουν τον θάνατο, μετά τη σύλληψη του Ευλαμπίου (λεπτομέρειες στο βιογραφικό σημείωμα των Αγίων Ευλαμπίου και Ευλαμπίας που εορτάζουν την ίδια ημέρα) συνελήφθησαν και αυτοί με αποτέλεσμα να κατασφαγούν όλοι μαζί με τον Άγιο Ευλάμπιο.

Ο Άγιος Βασιανός καταγόταν από τη Συρία και έζησε στα χρόνια που βασιλέας ήταν ο Μαρκιανός (περί το 450 μ.Χ.). Από τα παιδικά του χρόνια διακρινόταν για τις χριστιανικές του αρχές. Αναδείχθε άξιος εξηγητής των Χριστιανικών αληθειών και του Ευαγγελίου. Μετέβη στην Κωνσταντινούπολη όπου και συνέχισε τήν διδασκαλία του με μεγάλη απήχηση. Τον ακολουθούσαν όχι μόνο άνδρες αλλά και γυναίκες, μία από τις πολλές μαθήτριες του ήταν και η Αγία Ματρώνα (βλέπε 9 Νοεμβρίου). Ο Βασιανός απεβίωσε σε μεγάλη ηλικία και μέχρι τις τελευταίες του στιγμές κήρυττε το λόγο του Κυρίου. Ο Μαρκιανός έκτισε Ναό στο όνομα του, μάλλον μετά τον θάνατο του Αγίου, που σώζεται μέχρι σήμερα.

Ο Άγιος Paulinus (Παυλίνος) ήταν ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος Υόρκης. Κοιμήθηκε στο Rochester του Kent το 644 μ.Χ.

Ο Όσιος Αμβρόσιος γεννήθηκε στις 23 Νοεμβρίου του 1812 μ.Χ. στο χωριό Μεγάλο Λιπόβιτς της περιφέρειας του Ταμπώφ. Ο πατέρας του ονομαζόταν Μιχαήλ Θεοδώροβιτς Γρένκωφ και η μητέρα του Μάρθα Νικολάγεβνα. Είχαν συνολικά οκτώ παιδιά και ο Όσιος Αμβρόσιος ήταν έκτος στη σειρά. Το βαπτιστικό όνομα του Οσίου ήταν Αλέξανδρος και η ευσεβής οικογένειά του τον ανέθρεψε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου, αν και ο ίδιος, από μικρός, ήταν πολύ ζωηρός αλλά και πολύ ευφυής. Σπούδασε Ιερατικό σεμινάριο και στην αρχή έγινε δάσκαλος. Κατόπιν έγινε μοναχός στην Όπτινα και στις 2 Φεβρουαρίου του 1843 μ.Χ. Διάκονος. Στα τέλη του 1845 μ.Χ. (9 Δεκεμβρίου ) και σε ηλικία 33 χρονών, έγινε Ιερέας. Σε λίγο όμως η υγεία του χειροτέρεψε, αλλά η ζωή του υπήρξε οσιακή και άκρως ευεργετική στους συνανθρώπους του. Είχε προορατικό χάρισμα και ίδρυσε γυναικείο κοινόβιο το 1872 μ.Χ. Οι δοκιμασίες που υπέστη ήταν πολλές, αλλά αυτός στάθηκε βράχος υπομονής και έμπρακτος διδάσκαλος των θεϊκών αρετών. Πέθανε στις 10 Οκτωβρίου του 1891 μ.Χ. και αγιοκατατάχθηκε το 1990 μ.Χ.

Το βιογραφικό του σημείωμα, αναφέρεται στο «Λεξικό Νεομαρτύρων» του Περαντώνη ως εξής: «Διονύσιος ο Σκυλόσοφος, Μητροπολίτης Λαρίσης. Ούτος ήτο Ιεράρχης έλλογιμώτατος και φιλόσοφος, χλευαστικώς υπό των Τούρκων «σκυλόσοφος» αποκαλούμενος. Εν Τρίκκη εδρεύων ούτος και παρακινηθείς υπό του Δουκός του Νεβέρ, αναγνωρισθέντος υπό πολλών Ιεραρχών, ως έχοντος κληρονομικά δικαιώματα επί του θρόνου των Παλαιολόγων, προυκάλεσε τω 1600 την κατά των Τούρκων έξέγερσιν του Χριστιανικού λαού, όν και καθώπλισεν, άνευ πολεμικής προπαρασκευής, δια της πίστεως εις την έλευθερίαν και του θρησκευτικού ενθουσιασμού. Μετά την άποτυχίαν της επαναστάσεως ταύτης, κατέφυγεν εις την Δύσιν, καταδιωχθείς υπό των Τούρκων. ‘Ορμηθείς άργότερον εκ της Μονής του αγίου Δημητρίου του Διχούνη, κειμένης μεταξύ Παραμυθίας, Καρασόβου και Ραδοβίτσης, είσέβαλεν εις Ιωάννινα τω 1611 και έπολιόρκησε το Διοικητήριο. Καταπνιγείσης και ταύτης της επαναστάσεως ο Διονύσιος έκρύβη εις τι σπήλαιον της εν τη λίμνη των Ιωαννίνων νησίδος. Προδοθείς υπό των Εβραίων και συλληφθείς υπό των Τούρκων, υπέστη φρικτά βασανιστήρια, παραμένων αδούλωτος την ψυχήν και πιστός εις την Χριστιανικήν πίστιν. Οι Τούρκοι εξέδειραν τον άγιον ζώντα και παραγεμίσαντες το δέρμα αυτού δι’ άχυρων περιήγαγαν αυτό εις διαφόρους πόλεις. Κομίσαντες τούτο εις Κωνσταντινούπολιν, το επέδειξαν εις τον Σουλτάνον, όστις φρικιάσας επί τη οικτρή ταύτη θέα, ήγέρθη από του θρόνου. Οι σύγχρονοι του Διουνυσίου έπέκριναν αυτόν μέχρι τοιούτου σημείου, ώστε το Πατριαρχείο έκήρυξεν αυτόν έκπτωτον του θρόνου Λαρίσης. Εκ του λόγου τούτου αιτιολογείται πιθανώς ή έλλειψις πάσης μνείας του αγίου τούτου ανδρός, όστις ήδικήθη υπό της ιστορίας, εν τοις συναξαρισταίς. Παρά ταύτα ο μάρτυς ούτος δια την εν Χριστώ άθλησιν αυτού τιμάται ως άγιος εν Ηπείρω. Μνεία του αγίου τούτου ελλείπει εκ της τοπικής αγιολογίας Μητροπόλεως Ιωαννίνων και Λαρίσης, εν Ημερολογίω της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ωσαύτως ουδεμία μνεία του αγίου γίνεται εν Μ. Εύχολογίω και τω Άγιολογίω Σωφρ. Εύστρατιάδου».

Οι Άγιοι αυτοί είναι: Ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος, Όλγα πριγκίπισσα του Βλαδιμίρ, Ιερομάρτυς Αθανάσιος του Μπρέστ, Όσιος Ιώβ του Ποτσάεφ, Στέφανος και Αμφιλόχιος Επίσκοποι Βλαδιμίρ, Ιερομάρτυς Μακάριος Αρχιμανδρίτης του Κάνεφ, Γιαροπόλκ ηγεμόνας του Βλαδιμίρ, Όσιος Θεοδόσιος (ηγεμόνας Θεόδωρος του Οστρόβου), Άγιος Πέτρος Μόσχας, Άγιος Φώτιος Μόσχας, Άγιος Θεόγνωστος Μόσχας, Άγιος Κυπριανός Μόσχας, Άγιος Ιννοκέντιος του Ιρκούτσκ, Όσιος Βαρλαάμ, Όσιος Νέστωρ της Κρονίστα, Όσιος Νικόλαος του Σαντονέ, Όσιος Ιώβ του Ποτσάεβ, Όσιος Μεθόδιος του Ποτσάεβ, Άγιος Όλεγκ του Μπρυάνσκ, Αγία Ιουλιανή Οσλάνσκαγια, Άγιος Γιαροπόλκ του Βλαδιμίρ, Άγιος Ίγκορ. Η Εκκλησία τιμά, επίσης, την ιερή μνήμη αυτών στις 25 Μαΐου.

Οι Άγιοι αυτοί, σύμφωνα με τη διήγηση, από τον πύργο του μοναστηρίου, όπου ήταν κλεισμένοι, ήλεγχαν τους αιρετικούς του παπικού βασιλιά Μιχαήλ Παλαιολόγου και του επίσης παπικού Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Βέκκου (1275 – 1282 μ.Χ.). Τότε με εντολή του βασιλιά, στις 10 Οκτωβρίου, έβαλαν φωτιά στο μοναστήρι και έτσι τους έκαψαν όλους ζωντανούς. Τα ονόματα τους είναι: Θωμάς ηγούμενος, Βαρσανούφιος, Κύριλλος, Μιχαίος (ή Μιχαίας), Σίμων, Ιλαρίων, Ιάκωβος, έτερος Ιάκωβος, Ιώβ, Κυπριανός, Σάββας, Μαρτινιανός, Κοσμάς, Σέργιος, Μηνάς, Ιωάσαφ, Ιωαννίκιος, Παύλος, Αντώνιος, Ευθύμιος, Δομέτιος, Παρθένιος και τέσσερα ακόμα άτομα που τα ονόματα τους είναι άγνωστα.