-
Προεόρτια της Θείας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού
-
Άγιος Ευσίγνιος
-
Αγία Νόννα
-
Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός
-
Άγιος Χρήστος από την Πρέβεζα
-
Άγιος Ευθύμιος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
************************************************************************************************************
- Προεόρτια της Θείας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού
Ο Κύριος είχε προειπεί στους μαθητές του για τούς κινδύνους, για τα πάθη του και την θανάτωση του και επίσης για το τι θα τραβούσαν στην συνέχεια από τους ειδωλολάτρες και τους εχθρούς του Ευαγγελίου, λέγοντας τους πως αυτά ανήκουν στην παρούσα ζωή. Εκείνο όμως που έχει ουσιαστική σημασία είναι η αιώνια ζωή. Έτσι λοιπόν ο Χριστός θέλοντας να δείξει στους μαθητές του μία πρόγευση της αιώνιας ζωής, παρέλαβε τρεις από τους μαθητές τους, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και τούς ανέβασε σε ένα βουνό. Εκεί μεταμορφώθηκε και έλαμψε το πρόσωπό Του σαν το φως. Και τότε εμφανίστηκαν ο Μωυσής και ο Ηλίας οι οποίοι συνομίλησαν μαζί με τον Ιησού. Ο Κύριος πήρε μόνο αυτούς τούς μαθητές, διότι είχαν κάποια υπεροχή έναντι των άλλων. Συγκεκριμένα ο Πέτρος γιατί αγαπούσε πολύ τον Χριστό, ο Ιωάννης γιατί τον αγαπούσε πολύ ο Χριστός και ο Ιάκωβος επειδή είχε την δύναμη να πιει το ποτήρι που ήπιε ο Χριστός. Τους Μωϋσή και Ηλία τους έφερε για να διορθώσει τις εντυπώσεις που υπήρχαν μέχρι τότε για το ποίος ήταν, αν ήταν δηλαδή ο Ιωάννης ο Βαπτιστής η κάποιος μεγάλος προφήτης. Αυτά λοιπόν συνέβησαν στην Μεταμόρφωση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, στο όρος Θαβώρ.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Χριστοῦ τὴν Μεταμόρφωσιν προϋπαντήσωμεν, φαιδρῶς πανηγυρίζοντες τὰ προεόρτια, πιστοὶ καὶ βοήσωμεν. Ἔφθασεν ἡ ἡμέρα τῆς ἐνθέου εὐφροσύνης· ἄνεισιν εἰς τὸ ὄρος τὸ Θαβὼρ ὁ Δεσπότης, τῆς θεότητος αὐτοῦ ἀπαστράψαι τὴν ὡραιότητα.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ἐν τῇ θείᾳ σήμερον Μεταμορφώσει, ἡ βροτεία ἅπασα, φύσις προλάμπει θεϊκῶς, ἐν εὐφροσύνῃ κραυγάζουσα, Μεταμορφοῦται Χριστός, σώζων ἅπαντας.
Μεγαλυνάριον
Δεῦτε ἐν τῷ ὄρει τῶν ἀρετῶν, ἀνέλθωμεν πάντες, καὶ ὀψώμεθα μυστικῶς, τὸν ἐν Θαβωρίῳ, καὶ λάμψας ὡς Δεσπότης, τούτους ἐφώτισας.
- Άγιος Ευσίγνιος
Ο Άγιος Ευσίγνιος γεννήθηκε στην Αντιόχεια και ήταν στρατιωτικός για εξήντα ολόκληρα χρόνια. Στρατεύθηκε όταν βασίλευε ο Κώνστας ο Χλωρός, πατέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Έζησε πολλά χρόνια και πρόφθασε μέχρι και τη βασιλεία του Ιουλιανού του Παραβάτη. Όταν κάποτε ο βασιλιάς αυτός έφθασε στην Αντιόχεια, ζήτησε να τον δει κάποιος γέροντας στρατιώτης 110 χρονών! Ο Ιουλιανός από περιέργεια τον δέχθηκε, και έμεινε έκπληκτος όταν είδε το γέροντα στρατιώτη τόσων χρονών να διατηρεί αλύγιστο το σώμα του. Διέταξε και τον περιποιήθηκαν όσο το δυνατόν καλύτερα. Αλλά ο Ευσίγνιος δεν ικανοποιήθηκε απ’ αυτές τις περιποιήσεις του Ιουλιανού και του δήλωσε ότι είναι χριστιανός και ότι μάταια προσπαθεί να ζωντανέψει ένα πτώμα, όπως είναι η ειδωλολατρία. Και επί τέλους, να πάψει να διώκει το Χριστό.
Όταν άκουσε αυτά ο Ιουλιανός, εξαγριώθηκε και διέταξε αμέσως να τον αποκεφαλίσουν. Τότε ο Ευσίγνιος, γεμάτος από χαρά, είπε: «Ευχαριστώ, βασιλιά. Ο θάνατος με σεβάστηκε στο πεδίο των μαχών, για να με εύρει τώρα και να μου δώσει το κτύπημα χάριν του Χριστού. Τέτοιο τέλος είναι άξιο χριστιανού στρατιώτη, και δοξολογώ τον Ύψιστο που ευδόκησε να με επιφυλάξει για τέτοιο τέλος». Έτσι ο Ευσίγνιος έλαβε τον τίμιο θάνατο του μαρτυρίου με αποκεφαλισμό το 362 μ.Χ.
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς ἔμπλεως πίστεως, τῆς πρὸς Χριστὸν εὐσεβῶς, νεάζον τὸ φρόνημα, ἔσχες ἐν γήρᾳ καλῶς, Εὐσίγνιε ἔνδοξε, ὅθεν ὁμολογήσας, τὸν Ὑπέρθεον Λόγον, ἤλεγξας θαρσαλέως, Παραβάτου τὸ θράσος, ἐντεῦθεν μετὰ Μαρτύρων, ὡς Μάρτυς δεδόξασαι.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχᾶς.
Ὡς εὐσεβείας μάρτυρα, καὶ ἀληθῆ θεόφρονα, ἡ Ἐκκλησία γεραίρει δοξάζουσα, τοὺς θείους ἄθλους σήμερον, τοῦ σοφοῦ Εὐσιγνίου, ἀκαταπαύστως βοώσα, Ταὶς αὐτοῦ ἰκεσίαις, τοὺς δούλους σου συντήρησον Πολυέλεε.
- Αγία Νόννα
Η Αγία Νόννα, ήταν ευσεβής, αγνή, με θερμή πίστη, με διαμαντένιο χαρακτήρα. Ο σύζυγός της, Γρηγόριος (βλέπε 1 Ιανουαρίου), είχε πέσει στην αίρεση των Υψισταρίων, ο οποίος δεχόταν τον Ύψιστο μονοπρόσωπο και δεν πίστευε στην Τριαδικότητά του. Η Αγία Νόννα με τις προσευχές της και την υπομονή της, επανέφερε τον σύζυγό της στο δρόμο του Θεού, ο οποίος εξελέγχθηκε σε έναν από τούς πιο λαμπρούς επισκόπους της Χριστιανικής Πίστης.
Τα παιδιά της, αναδείχθηκαν σε κοσμήματα της Εκκλησίας, είχε δύο γιους τον Γρηγόριο το Θεολόγο (βλέπε 25 Ιανουαρίου), και τον Καισάριο (βλέπε 9 Μαρτίου) και μία κόρη την Γοργονία. Έτσι η Νόννα, αποτελεί παράδειγμα για μίμηση στις κοινωνίες, που θέλουν να αντλούν από την οικογένεια, χριστιανική τόνωση. Η Αγία Νόννα απεβίωσε ειρηνικά (πιθανώς το 374 μ.Χ.).
- Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός
Ο όσιος Ευγένιος Ιωαννούλιος ή Γιαννούλης ο Αιτωλός, γεννήθηκε το 1595 μ.Χ (ή 1596 μ.Χ.) στο Μέγα Δένδρο Αποκούρου από πτωχούς γονείς. Νέος προσήλθε στο μοναστήρι της Παναγίας Βλοχού στο Αγρίνιο. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1616 μ.Χ. στη Μονή Τατάρνας και για μικρό χρονικό διάστημα παρέμεινε στη Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Το 1619 μ.Χ. χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Μονή Σινά από τον τότε Πατριάρχη Αλεξανδρείας Κύριλλο Λούκαρη (βλέπε 27 Ιουνίου) και κατόπιν Οικουμενικό Πατριάρχη με τον όποιο έζησε πολλές ταλαιπωρίες για την προσήλωση του στην Ορθοδοξία και για το αδούλωτο πνεύμα του. Ο Ευγένιος, έφτασε στο σημείο, ακόμα και να καθαιρεθεί από τον Τουρκόφιλο και Λατινόφρονα Πατριάρχη Κύριλλο Κοντάρη, αλλά αργότερα, το 1639 μ.Χ., ο Πατριάρχης Παρθενίας τον αποκατέστησε πανηγυρικά.
Ο όσιος Ευγένιος από το 1639 μ.Χ. ως το 1640 μ.Χ. διηύθυνε τη Σχολή της Άρτας. Αργότερα πήγε στο Καρπενήσι, όπου ανήγειρε μεγαλύτερο ναό της Αγίας Τριάδας και στον περίβολο του Σχολή Ανωτέρων Γραμμάτων, που έγινε για την Ευρυτανία κέντρο πνευματικής αναγέννησης και αναδείχτηκαν από εκεί πολλοί σπουδαίοι άντρες, όπως επίσκοποι, Πατριάρχες κλπ. Επίσης ο Όσιος, ίδρυσε Σχολές στη Μονή Αγίας Παρασκευής στα Βραγιαννά και στο Αιτωλικό.
Εκοιμήθη προσευχόμενος το 1682 μ.Χ. στη μονή Βραγγιανών, περιστοιχισμένος από αγαπητούς του μαθητές, αφήνοντας αξιόλογο συγγραφικό έργο. Βιογράφος του υπήρξε ο πιστός του μαθητής ιερομόναχος Αναστάσιος ο Γόρδιος. Από την Ορθόδοξη Εκκλησία αγιοκατατάχθηκε την 1η Ιουλίου 1982 μ.Χ. (Η μνήμη του αναφέρεται την 6η Αυγούστου, αλλά επειδή συμπίπτει με την μεγάλη εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος εορτάζεται την 5η Αυγούστου).
Από το όλο έργο του οσίου Ευγενίου φανερώνεται η μεγάλη του αγάπη προς τον Θεό και τους ανθρώπους. Ο ίδιος υπήρξε ακούραστος πνευματικός εργάτης σε δύσκολες ώρες του Γένους, φωτισμένος οδηγός και ενάρετος διδάσκαλος. Τη ρητορεία, τη μόρφωση, την απέραντη μνήμη, το θάρρος, τη θέληση και την εξαιρετική του βούληση τα έθεσε όλα για την ανόρθωση των υποδούλων αδελφών του. Στο Καρπενήσι υπάρχουν δύο παρεκκλήσια του.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Διδάσκαλος ἔνθεος καὶ ὁδηγὸς τῶν πιστῶν ἐδείχθης ἐν Πνεύματι, οἴα θεράπων Χριστοῦ, Εὐγένιε Ὅσιε, λόγω γὰρ διαπρεπῶν καὶ λαμπρότητι βίου, ὤφθης τῆς εὐσέβειας πρακτικὸς ὑποφήτης, διὸ ἡ Ἐκκλησία μακαρίζει σέ.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείῳ ἔρωτι πεπυρωμένος καὶ τῷ πνεύματι ἠγλαϊσμένος, νάμασι θείοις Εὐρυτανίαν κατήρδευσας, ἀνδρῶν φάλαγγας γενναίῳ σθένει καθώπλισας, κατὰ ποικίλων τυράννων τούτους κατηύθυνας· Εὐγένιε ῞Οσιε, Γένους διδάσκαλε μέγιστε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ὁ Οἶκος
Εἰς τὴν ᾿Ακολουθίαν τῶν Χαιρετισμῶν πρὸς τοὺς Νεομάρτυρας καὶ ῾Οσίους Εὐρυτάνας, οἶκος εἰς τὸν ῞Οσιον Εὐγένιον ἀναφερόμενος.
Φεγγοβόλος ὡς ἄστρον τῆς Χριστοῦ ᾿Εκκλησίας, ταῖς σοφαῖς διδαχαῖς σκοτασμὸν πειρασμῶν καὶ δεινῶν τυραννίας ἐλυτρώσω τὸ Γένος, Εὐγένιε ὅσιε· ῞Οθεν εὐχαρίστως βοῶμεν.
Χαίροις Αἰτωλίας τὸ ἐξαίσιον γέννημα·
χαίροις Μονῆς Τατάρνης θεοφύτευτον βλάστημα.
Χαίροις μοναζόντων σεπτὸν ἐγκαλλώπισμα·
χαίροις τῶν ῾Οσίων σεμνώτατον γνώρισμα.
Χαίροις δορυφορῶν Σὺ μετ’ ᾿Αγγέλων τῆς Παναγίας Προυσοῦ τὴν κατοίκησιν.
χαίροις ὁ τὸ ῎Εθνος δωροδοτῶν δαψιλῶς καὶ ἐν καιροῖς χαλεποῖς ἀναιρῶν αὐτοῦ τὴν καθίζησιν.
Χαίροις ῾Ελληνομουσείου τῶν ᾿Αγράφων τὸ θεμέλιον.
Χαίροις ὅτι ὀρθοδόξων τὴν πορείαν σηματοδοτεῖς πρὸς τὸ τέλειον.
Χαίροις διδασκάλων τοῦ Γένους τὸ καύχημα·
χαίροις ἐφάμιλλον θεοφόρων Πατέρων ἀνάστημα.
Χαίροις Θεῖε Εὐγένιε!
Μεγαλυνάριον
Εὖγε τῆς σοφίας τῆς θεϊκῆς, εὖγε ἱερέων διδασκάλων ὑπογραμμός· εὖγε ὁ τοῦ Γένους ὁ μέγας εὐεργέτης, Εὐγένιε τρισμάκαρ, πιστῶν τὸ στήριγμα.
- Άγιος Χρήστος από την Πρέβεζα
Αν και ναυτικός στο επάγγελμα, ο Άγιος Χρήστος, καθόλου δεν αποξενώθηκε από την χριστιανοπρεπή διαγωγή του. Όταν κάποτε το πλοίο στο όποιο δούλευε έφτασε από την Κρήτη στο λιμάνι της Κω, ο Χρήστος αμέσως έτρεξε στην Εκκλησία, προσευχήθηκε, βρήκε πνευματικό και εξομολογήθηκε.
Μετά από μέρες, όταν πήγαινε για το πλοίο του, συναντήθηκε με γενίτσαρους, που άρχισαν να του βρίζουν την πίστη και το άγιο βάπτισμα. Ο Χρήστος δεν φοβήθηκε και απάντησε στους Τούρκους, ότι ο Μωάμεθ είναι ο κολασμένος αντίχριστος. Γεμάτοι θυμό οι γενίτσαροι, όρμησαν επάνω του και με άγρια χτυπήματα του είπαν ν’ αρνηθεί την πίστη του για να σωθεί. Ο Χρήστος απάντησε απαγγέλλοντας το σύμβολο της πίστης. Τότε αυτοί, τον έβγαλαν έξω από την πόλη και τον έκαψαν ζωντανό.
Οι άπιστοι άφησαν το σώμα του άταφο για ένα μήνα. Αλλά το λείψανο του Αγίου έμεινε αναλλοίωτο και στις πρώτες νύχτες το σκέπαζε κάποιο γλυκό φως, που προερχόταν από τον ουρανό. Μάλιστα, κατά το διάστημα αυτό έκανε και πολλά θαύματα. Όλα αυτά έγιναν στις 5 Αυγούστου 1668 μ.Χ.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Του Χριστού τον οπλίτην ανευφημήσωμεν, τον εν Πρεβέζη θεόθεν αναφανέντα βλαστόν και μαρτυρίου την οδόν εν Κω τελέσαντα. Δεύτε εν άσμασι, πιστοί, ανυμνήσωμεν λαμπρώς τον νεομάρτυρα Χρήστον· πρεσβεύει γαρ τω Κυρίω ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
- Άγιος Ευθύμιος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Τη μνήμη του Αγίου Ευθυμίου, αναγράφει ο Γεδεών στο Εορτολόγιό του σελ. 149.
Ο Ευθύμιος αυτός είναι, που πατριάρχευσε από το 907 – 912 μ.Χ. και μετά την παύση του Αλεξάνδρου, αδελφού του Λέοντα του Σοφού.
Ο Άγιος Ευθύμιος ακολούθησε από πολύ νωρίς τον μοναχικό βίο και υπήρξε πνευματικός του αυτοκράτορα Λέοντος ΣΤ’ του Σοφού (886 – 912 μ.Χ.), από τον οποίο τιμήθηκε και με το αξίωμα του συγκέλλου.
Μετά την απομάκρυνση του πατριάρχου Νικολάου Α’ του Μυστικού (α’ 901 – 907 μ.Χ., β’ 912 – 925 μ.Χ.) λόγω του τετάρτου γάμου του αυτοκράτορα, ο Ευθύμιος πείστηκε να ανέλθη στον Πατριαρχικό Θρόνο της βασιλεύουσας και αναγνώρισε «κατ᾽ οἰκονομίαν» τον τέταρτο γάμο του αυτοκράτορα. Μετά τον θάνατο όμως του Λέοντος του Σοφού, ο Ευθύμιος διώχθηκε από τον θρόνο, καθαιρέθηκε στη σύνοδο που συνήλθε στη Μαγναύρα και εξορίστηκε στη Μονή του Αγαθού, όπου και πέθανε στις 5 Αυγούστου 917 μ.Χ.
Εκτός των χρονογράφων της εποχής, τα γεγονότα της ζωής και δράσης του Ευθυμίου διηγείται και ο βίος, ο οποίος γράφηκε μεταξυ των ετών 920 μ.Χ. και 925 μ.Χ. από άγνωστο συγγραφέα και έχει εκδοθεί από τους:
α) C. de Boor, Vita Euthymii, Ein Anecdoton zur Geschichte Leos des Weisen, Berlin 1888
β) P. Karlin – Hayter, «Vita St. Euthymii», στο Βυζαντιον, τ. 25/27 (1955/1957),
γ) Του ιδίου, Vita Euthymii patriarchae CP, Text translation, Introduction and Commentary (Bibliotheque de Byzantion)
δ) A. P. Kazdan, Dve Vizantiiskie Chroniki X veka, Μόσχα 1959.
Ο βίος του Ευθυμίου Κωνσταντινουπόλεως αποτελεί σημαντική ιστορική πηγή για τη βασιλεία του αυτοκράτορος Λέοντος ΣΤ’ του Σοφού.
Σώζονται δυο θεομητορικές ομιλίες του καθώς και ένας κανόνας στη Θεοτόκο, που είναι ανέκδοτος (Κώδικας Ξενοφ. 69 στο Άγιο Όρος).
************************************************************************************************************
Όταν έρχεται ο κακός λογισμός, η μελαγχολική σκέψη, ο φόβος, ο πειρασμός να σε καταλάβει, μην πολεμάς μαζί τους να τα διώξεις. Άνοιξε τα χέρια σου στην αγάπη του Χριστού και σε παίρνει στην αγκαλιά του και χάνονται αυτά μόνα τους.
