Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υποδέχεται τον ιδρυτή και αρχιμουσικό τής Ελληνικής Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων Διονύση Γραμμένο, στην τελευταία συναυλία της για τη χειμερινή περίοδο στο Μέγαρο Μουσικής. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δύο ελληνικά έργα διαφορετικών περιόδων: τους βασισμένους στην παράδοση Τρεις Ελληνικούς Χορούς τού Γιάννη Κωνσταντινίδη και το νέο Κοντσέρτο για τρομπόνι και ορχήστρα τού Αλέξανδρου Λιβιτσάνου με τίτλο Sunbeam, ανάθεση στον συνθέτη από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ).
Σολίστ, ο διεθνώς αναγνωρισμένος τρομπονίστας Αχιλλέας Λιαρμακόπουλος.
Τα ελληνικά έργα ακολουθεί η 5η Συμφωνία του Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, έργο 64 σε μι ελάσσονα, που γράφτηκε το 1888, πρωτοπαίχτηκε στο Θέατρο Μαρίινσκυ της Αγίας Πετρούπολης υπό τη διεύθυνση του ίδιου του συνθέτη και επρόκειτο να γίνει ένα από τα πιο αγαπητά του έργα, παρά τις αρχικές αμφιβολίες του για την αξία της. Διακρίνεται τόσο για τον δραματικό της χαρακτήρα, όσο και για τις αξιομνημόνευτες μελωδίες της, ιδίως το βασικό θέμα τού αργού της μέρους.
Το πρόγραμμα με μία ματιά
- ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ (1903-1984)
Τρεις ελληνικοί χοροί για ορχήστρα - ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΣ (ΓΕΝ. 1985)
Sunbeam, Κοντσέρτο για τρομπόνι και ορχήστρα (ανάθεση της ΚΟΑ) - ΠΙΟΤΡ ΙΛΙΤΣ ΤΣΑΪΚΟΦΣΚΙ (1840-1893)
Συμφωνία αρ. 5 σε μι ελάσσονα, έργο 64
ΣΟΛΙΣΤ: Αχιλλέας Λιαρμακόπουλος | τρομπόνι
ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Διονύσης Γραμμένος
Για την Ιστορία
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ (1903-1984)
Τρεις ελληνικοί χοροί για ορχήστρ
- Τσάμικος (Moderato poco maestoso)
- Τσακώνικος (Allegretto con grazia)
- Συρτός (Allegretto vivo)
Γνωστότερος στο πλατύ κοινό με το ψευδώνυμο Κώστας Γιαννίδης και τα υπέροχα τραγούδια του για το θέατρο και την οπερέτα, o Γιάννης Κωνσταντινίδης συνέθεσε μουσική εξαιρετικής ποιότητας και ομορφιάς. Σε αντίθεση με τον Καλομοίρη, προτιμούσε να διατηρεί στις συνθέσεις του αναλλοίωτες τις αυθεντικές δημοτικές μελωδίες που χρησιμοποιούσε. Μόνη επέμβασή του η απαράμιλλη αρμονική του γλώσσα, που διαμόρφωνε ένα ιδιαίτερο τονικό περιβάλλον σε συνδυασμό με τη διάφανη ενορχήστρωσή που προτιμούσε. Παρόλη τη γερμανική του παιδεία, οι ενορχηστρωτικές του επιλογές παραπέμπουν ευθέως στα επιτεύγματα της γαλλικής μουσικής. Παράλληλα με τις δύο Δωδεκανησιακές Σουίτες (1948-49) και τη Μικρασιατική Ραψωδία (1949-50), όπως γράφει ο ίδιος ο Κωνσταντινίδης, ωρίμασε μέσα του η ιδέα της σύνθεσης μερικών αντιπροσωπευτικών λαϊκών χορών. Το 1948 συνέθεσε μια Σουίτα από τρεις χορούς: Μικρασιατικός, Μακεδονικός και Κυκλαδίτικος. Εκτελέστηκαν για πρώτη φορά από την ΚΟΑ το 1952. Ταυτόχρονα με αυτούς, επεξεργαζόταν και τους ιδιαίτερα γνωστούς Τρεις Ελληνικούς χορούς: Τσάμικος, Τσακώνικος και Συρτός. Και οι τρεις είναι βασισμένοι στους πλέον δημοφιλείς παραδοσιακούς σκοπούς. Λίγους μήνες πριν από το θάνατό του το 1984, αναθεώρησε την ενορχήστρωση των Τριών Ελληνικών Χορών.
(Ανατύπωση από το Πρόγραμμα της 29ης Μαρτίου 2008 για τις Ελληνικές Μουσικές Γιορτές).
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΣ (ΓΕΝ. 1985)
SUNBEAM, Κοντσέρτο για τρομπόνι και ορχήστρα (ανάθεση της ΚΟΑ)
Το Sunbeam διαφέρει από τη συμβατική έννοια ενός κοντσέρτου για τρομπόνι. Είναι έργο γραμμένο με βηματισμό, όχι με βιασύνη—σαν να διασχίζει το τοπίο με τα πόδια, ενώ γύρω του ο κόσμος επιταχύνει. Αποτελεί το απόσταγμα μιας μακρόχρονης σχέσης με τα χάλκινα πνευστά και τους ερμηνευτές τους, ιδίως τον Αχιλλέα Λιαρμακόπουλο. Δεν προβάλλει το όργανο ως φορέα ισχύος, αλλά ως φωνή που σκέφτεται φωναχτά. Παρομοίως, η ορχήστρα εδώ δεν στέκεται απέναντί του· συνομιλεί. Το Sunbeam κοιτάζει τις ακμές του φωτός: την πρώτη ακτίνα του πρωινού — διστακτική, καθαρή — και την τελευταία του δειλινού — θερμή, κουρασμένη, σχεδόν μνήμη.
ΠΙΟΤΡ ΙΛΙΤΣ ΤΣΑΪΚΟΦΣΚΙ (1840 – 1893)
Συμφωνία αρ.5 σε μι ελάσσονα, έργο
- Andante – Allegro con anima
- Andante cantabile con alcuna licenza
- Valse. Allegro moderato
- Finale. Andante maestoso – Allegro vivace
Η αποτυχία της Συμφωνίας Μάνφρεντ (1885) επέφερε καίριο πλήγμα ψυχολογικά στον Τσαϊκόφσκι και γιγάντωσε τις αμφιβολίες του για το αν θα ήταν σε θέση να γράψει ένα νέο, μεγάλο συμφωνικό έργο. Μέσα σε τέτοιο δυσοίωνο κλίμα ο συνθέτης ξεκίνησε να σχεδιάζει μία καινούρια συμφωνία τον Μάιο του 1888, για να την ολοκληρώσει στα τέλη Αυγούστου. Η πρεμιέρα της Πέμπτης Συμφωνίας στις 17 Νοεμβρίου στην Αγ. Πετρούπολη υπό την διεύθυνση του συνθέτη δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία. Παρά τα θετικά σχόλια συναδέλφων και φίλων, ο ίδιος την θεώρησε ως «υπερβολικά γλαφυρή, ογκώδη και ανειλικρινή». Όμως την επόμενη χρονιά, μετά από μία θριαμβευτική της παρουσίαση στο Αμβούργο, αναθεώρησε αναγνωρίζοντας πως οι προηγούμενες κρίσεις του στάθηκαν αδικαιολόγητα σκληρές. Μία σημείωση στο σημειωματάριο του Τσαϊκόφσκι για την Συμφωνία ρίχνει φως στις προθέσεις του: αναφέρεται στην «παραίτηση μπροστά στην Μοίρα ή στις ανεξιχνίαστες προθέσεις της Πρόνοιας». Πράγματι, η έννοια της σύγκρουσης με τη Μοίρα αποτυπώνεται μουσικά στην Συμφωνία με ένα συγκεκριμένο, άμεσα αναγνωρίσιμο θέμα. Αυτό εμφανίζεται σε όλα τα μέρη, στο πλαίσιο μίας κυκλικής φόρμας, με διαφορετικό κάθε φορά χαρακτήρα και σε διαφορετικά μουσικά περιβάλλοντα, παραμένοντας ωστόσο ένα αναλλοίωτο σημείο αναφοράς.
