Χωρίς μια βιώσιμη λύση, αυτές οι αβεβαιότητες αυξάνουν την πιθανότητα μιας παρατεταμένης ισραηλινής κατοχής και ενισχύουν περαιτέρω τις ακροδεξιές δυνάμεις στο Ισραήλ να πιέσουν για προσάρτηση και πιο εκτεταμένη εκτόπιση του πληθυσμού.
Η στρατηγική και οι στόχοι του Ισραήλ στον πόλεμο έχουν διευρυνθεί από την έναρξη της σύγκρουσης με τη Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023. Αρχικά επικεντρωμένο στον τερματισμό του ελέγχου της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας και στην απελευθέρωση των ομήρων, οι στόχοι αυτοί περιλαμβάνουν πλέον και την επέκταση του ισραηλινού ελέγχου εντός της Λωρίδας της Γάζας. Ωστόσο, δεν έχει απαντήσει στο ερώτημα ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα μετά την εξάλειψη της Χαμάς.
Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει σκόπιμα διατηρήσει ασαφείς τις παραμέτρους για το μέλλον της Γάζας, αποκλείοντας τόσο τη Χαμάς όσο και την ηγεσία της Παλαιστινιακής Αρχής στη Λωρίδα μετά το τέλος των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων. Αυτή η ασάφεια πιθανώς εξυπηρετεί τις προσπάθειές του να αποφύγει την απομάκρυνση των ακροδεξιών μελών της κυβέρνησης συνασπισμού του, που υποστηρίζουν την αναγκαστική εκτόπιση των Παλαιστινίων από τη Γάζα, καθώς και των πιο μετριοπαθών μελών του κόμματός του, του Λικούντ, που θέλουν να τελειώσει ο πόλεμος πριν από τις επόμενες εκλογές, προγραμματισμένες το αργότερο τον Οκτώβριο του 2026.
Ωστόσο, η διφορούμενη αυτή στάση του ισραηλινού πρωθυπουργού προκάλεσε επίσης εντάσεις με μέλη της κυβέρνησής του, συμπεριλαμβανομένου του πρώην μέλους του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου Μπένι Γκαντζ και του πρώην υπουργού Αμυνας Γιοάβ Γκαλάντ. Ελλείψει σαφούς ισραηλινού σχεδίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι αραβικές χώρες του Κόλπου έχουν υποβάλει διάφορες εναλλακτικές προτάσεις για τη μεταπολεμική διακυβέρνηση στη Γάζα, αν και εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν κενά και κριτική.
Μια επιλογή που είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα εξεταστεί είναι η δημιουργία μίας νέας κυβέρνησης υπό την ηγεσία της Χαμάς. Το Ισραήλ αντιτίθεται σθεναρά σε αυτό. Ωστόσο, η παλαιστινιακή μαχητική οργάνωση έχει επιδείξει κάποια αποτελεσματική διακυβέρνηση, ακόμη και εν μέσω της εκτεταμένης καταστροφής στη Λωρίδα της Γάζας, συνεχίζοντας να παρέχει ορισμένες δημόσιες υπηρεσίες. Παρά την αυξανόμενη αντίδραση των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας, η Χαμάς διατηρεί επίσης έναν βαθμό νομιμότητας στην περιοχή. Η κυβέρνηση Νετανιάχου έχει οπλίσει ορισμένες φατρίες που φέρεται να έχουν δεσμούς με τζιχαντιστικές ομάδες στη Γάζα, σε μια προσπάθεια να αποδυναμώσει τη Χαμάς. Ωστόσο, χωρίς ένα σχέδιο για το ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα, αυτές οι προσπάθειες κινδυνεύουν να βυθίσουν τη Λωρίδα σε περαιτέρω αναρχία.
Μία κυβέρνηση υπό την ηγεσία μιας αναμορφωμένης Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία σήμερα κυβερνά τη Δυτική Οχθη, μπορεί να είναι πιο αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα. Ωστόσο, οι Παλαιστίνιοι έχουν επικρίνει έντονα την Παλαιστινιακή Αρχή για φερόμενη διαφθορά, αναποτελεσματικότητα και συμπαιγνία με την ισραηλινή κυβέρνηση. Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς είναι επίσης βαθιά αντιδημοφιλής τόσο στους Παλαιστίνιους όσο και στα αραβικά κράτη του Κόλπου και ο πρόσφατα διορισμένος αναπληρωτής του και πιθανός διάδοχός του, Χουσεΐν αλ-Σέιχ, αναμένεται να ακολουθήσει παρόμοιες πολιτικές, οι οποίες είναι επίσης απίθανο να γίνουν δεκτές από τους Παλαιστίνιους.
Υπάρχει και η τρίτη επιλογή, μία κυβέρνηση υπό την ηγεσία Παλαιστινίων που δεν έχουν σχέση ούτε με τη Χαμάς ούτε με την Παλαιστινιακή Αρχή, μια ιδέα που ο ίδιος ο Νετανιάχου έχει κατά καιρούς προτείνει. Ωστόσο, οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα πιθανότατα θα θεωρούσαν παράνομη οποιαδήποτε παλαιστινιακή κυβέρνηση που θα συνεργαζόταν με το Ισραήλ, γεγονός που θα ενέτεινε τις εσωτερικές εντάσεις και θα υπονόμευε την κυβέρνηση. Μια τέτοια κυβέρνηση πιθανότατα θα ήταν διαβρωμένη από τη διαφθορά, ειδικά όσον αφορά τη διανομή της βοήθειας.
Επιπλέον, ο αποκλεισμός της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Αρχής θα περιόριζε σοβαρά τον αριθμό των καταρτισμένων επαγγελματιών που θα μπορούσαν να κυβερνήσουν τη Γάζα, καθώς πιθανότατα θα υπήρχαν λίγοι Παλαιστίνιοι που δεν θα είχαν καμία σχέση με τις δύο αυτές οργανώσεις και θα πληρούσαν τις προϋποθέσεις, και ακόμη λιγότεροι με εμπειρία στη δημόσια διοίκηση. Παρ’ όλα αυτά, μία κυβέρνηση υπό την ηγεσία των Παλαιστινίων θα μείωνε τον ρόλο του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας, ώστε να επικεντρωθεί στη διατήρηση της ασφάλειας αντί να ηγείται των καθημερινών επιχειρήσεων.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σχέδια για την ανάληψη του ελέγχου της Λωρίδας της Γάζας από κάποια παλαιστινιακή κυβέρνηση. Αυτό σημαίνει ότι οι συνεχιζόμενες προσπάθειες του Ισραήλ να καταλάβει μεγαλύτερα τμήματα του εδάφους της Γάζας είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν σε de facto ισραηλινή κατοχή. Πράγματι, το Ισραήλ έχει ήδη αναλάβει το έργο της διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, υπό την αυξανόμενη πίεση της διεθνούς κοινής γνώμης για την αποτροπή επισιτιστικής κρίσης στο εμπόλεμο έδαφος (ιδιαίτερα από σημαντικούς συμμάχους, όπως η Γερμανία και, σε μικρότερο βαθμό, οι Ηνωμένες Πολιτείες) και λόγω της δυσπιστίας προς τις διεθνείς οργανώσεις βοήθειας.
Η διανομή βοήθειας παραμένει δευτερεύουσα σε σχέση με τους πρωταρχικούς στόχους του Ισραήλ, που είναι η εξουδετέρωση των απειλών για την ασφάλεια στη Γάζα, η εξάλειψη της Χαμάς και η ανάκτηση των υπόλοιπων ομήρων, ζωντανών ή μη. Ωστόσο, εωσότου καταρτιστεί ένα πιο βιώσιμο σχέδιο διακυβέρνησης, το Ισραήλ θα παραμείνει πιθανώς υπεύθυνο τόσο για την ασφάλεια της Λωρίδας της Γάζας όσο και για την παροχή κρίσιμης ανθρωπιστικής βοήθειας στους κατοίκους της στο άμεσο μέλλον.
