Πέντε σπάνια πήλινα ειδώλια με ανοιχτά στόματα και αποσπώμενα κεφάλια ανακαλύφθηκαν στην κορυφή μιας κατεστραμμένης πυραμίδας στον αρχαιολογικό χώρο Σαν Ισίδρο στο Ελ Σαλβαδόρ.
Η ανακάλυψη έγινε από τους αρχαιολόγους Γιαν Σιμάσκι και Γκαμπριέλα Πρέις του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας. Σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό Antiquity, τα αντικείμενα αυτά είναι γνωστά ως ειδώλια Μπολίνας και είναι εξαιρετικά σπάνια, μοιάζοντας με μαριονέτες.
Τα ειδώλια χρονολογούνται μέσω ραδιοχρονολόγησης στο διάστημα 410 έως 380 π.Χ. και προσφέρουν νέα δεδομένα για έναν αρχαίο μεσοαμερικανικό πολιτισμό. Πρόκειται για τη δεύτερη φορά που μια τέτοια ομάδα ειδωλίων ανακαλύπτεται επί τόπου (in situ) και την πρώτη φορά που περιλαμβάνει και ανδρική φιγούρα.
Όλα τα ειδώλια που βρέθηκαν έχουν ανοιχτά στόματα και κυμαίνονται σε μέγεθος από λίγα εκατοστά έως περίπου 30 εκατοστά. Τα τρία μεγαλύτερα έχουν αποσπώμενα κεφάλια και μικρές τρύπες στο λαιμό και στο κρανίο, υποδηλώνοντας ότι πιθανόν λειτουργούσαν ως πρωτόγονες μαριονέτες, με σχοινί να περνά μέσα από τις τρύπες για να κινούνται.
Ο Σιμάσκι δήλωσε στο ScienceLink:
«Είναι πήλινοι ηθοποιοί. Όταν τα κρατάς στο χέρι, μερικές φορές φαίνονται τρομακτικά λόγω των ζωντανών εκφράσεών τους.»
Η ανακάλυψη αποκαλύπτει ότι οι αρχαίοι κάτοικοι του Σαν Ισίδρο είχαν πολιτισμικές και εμπορικές σχέσεις με μακρινούς λαούς στη Γουατεμάλα, τη Νικαράγουα, τον Παναμά και την Κόστα Ρίκα.
«Η ανακάλυψη αυτή έρχεται σε αντίθεση με την κυρίαρχη αντίληψη ότι το Ελ Σαλβαδόρ ήταν πολιτιστικά απομονωμένο στην αρχαιότητα», δήλωσε ο Σιμάσκι.
«Αντίθετα, αποκαλύπτει την ύπαρξη ζωντανών και διασυνδεδεμένων κοινοτήτων που αντάλλασσαν ιδέες με μακρινές περιοχές.»
Ο ίδιος εκτιμά πως τα ειδώλια πιθανόν χρησιμοποιούνταν σε τελετουργίες ή αφηγήσεις που αναπαριστούσαν ιστορικά ή μυθικά γεγονότα.
Λόγω της πυκνής κατοίκησης και της ηφαιστειακής δραστηριότητας στο Ελ Σαλβαδόρ για χιλιάδες χρόνια, πολλά αρχαιολογικά ευρήματα έχουν θαφτεί ή καταστραφεί, κάτι που καθιστά την ανακάλυψη στο Σαν Ισίδρο ακόμη πιο σημαντική.
