«Το έτος 1896 στέκεται σαν φωτεινό ορόσημο στη ζωή και το έργο του Φρόυντ. Η προεργασία είχε συντελεστεί τόσο επιστημονικά όσο και ψυχικά. Δεν έμενε παρά το τρίτο κουδούνι για να ανοίξει η αυλαία και να βγει στο προσκήνιο ο ήρωας ελεύθερος και αδέσμευτος. Ο θάνατος του πατέρα του Φρόυντ και η ρήξη των σχέσεών του με τον ψυχολογικό του πατέρα, τον Breuer, γεγονότα που έγιναν και τα δύο κατά το 1896, έδωσαν το σύνθημα να ανοίξει η αυλαία μπρος στα έκπληκτα μάτια των θεατών με την αναγγελία της ψυχανάλυσης σαν θεραπευτικής μεθόδου για τις νευρώσεις.
Λίγα χρόνια πριν είχαν πεθάνει οι δύο άλλοι πνευματικοί του πατέρες ο Brucke κι ο Meynert. Κι ο Φρόυντ που θεωρούσε τον θάνατο του πατέρα σαν αποδέσμευση για την αξιοποίηση της προσωπικότητας του γιου, απαλλαγμένος από πατεράδες καθώς κι από φίλους και κλείνοντας τα σαράντα χρόνια της ζωής του, βρέθηκε για πρώτη φορά στην απομόνωση εκείνη και την περισυλλογή που είναι απαραίτητες για την τελευταία φάση της δημιουργικής γονιμότητας. Ακολούθησαν δέκα συνεχή χρόνια εντατική εργασίας και δημιουργίας. Σε όλα αυτά τα χρόνια ο Φρόυντ εργαζόταν απόλυτα μόνος. Χωρίς συνεργάτες ούτε και μαθητές.
Αντιπαθώντας από φυσικού του τον υπνωτισμό κι έχοντας υπόψη του την φράση του Bernheim, επέτυχε, στην αρχή με την υποβολή αργότερα με τους διευθυνόμενους συνειρμούς και τέλος, με τους ελεύθερους συνειρμούς, την επαναβίωση, από τον ίδιο τον πάσχοντα, λησμονημένων βιωμάτων και μάλιστα αυτών που αποτελούσαν την αιτιολογία των συμπτωμάτων του. Τούτο τον έκανε να καταλάβει ότι τα λησμονημένα δεν είναι και χαμένα, αλλ’ απλώς ζωντανοθαμένα στα βάθη του ασυνειδήτου από όπου επιδρούν στην πράξη ή αναδύονται μεταμφιεσμένα και μάλιστα σε μορφή ονείρου κυριαρχημένου από σύμβολα. Οι παρατηρήσεις αυτές τον έκαναν να δει και να περιγράψει σε αλλεπάλληλες μελέτες της εποχής εκείνης το φαινόμενο της απώθησης και της αντίστασης και το περιεχόμενο της απώθησης, περιεχόμενο πάντα οδυνηρό και συνήθως σεξουαλικό. Με την μέθοδο των ‘ελεύθερων συνειρμών’, που είχε επινοήσει πετύχαινε να υπερνικήσει την αντίσταση και να προκαλέσει την εξαπώθηση των απωθημένων, πράγμα που ανακούφιζε τον πάσχοντα και σιγά- σιγά τον ελύτρωνε οριστικά.
Προχωρώντας ολοένα και βαθύτερα, κατεβαίνοντας ολοένα και περισσότερα σκαλοπάτια, έφθασε στο υπόγειο του ασυνείδητου και κρατώντας ψηλά τον ερευνητικό φανό και ψάχνοντας την κάθε γωνιά που φώτιζε, βρήκε πίσω από την απώθηση, τους μηχανισμούς των ενστίκτων, των ψυχικών συγκρούσεων και τραυματισμών και πάνω από όλα και παντού, την σεξουαλική παρόρμηση, τόσο σαν κίνητρο για την ομαλή εξέλιξη του ψυχισμού όσο και σαν αίτιο των νευρώσεων σε περίπτωση αντιφυσιολογικών καταπιέσεων.
Κάτω από την επίδραση της εκπληκτικής ανακάλυψής μου, γράφει στην αυτοβιογραφία του, άρχισα να εξετάζω την σεξουαλική ζωή όλων των νευρασθενικών που έβλεπα. Αυτό οδήγησε τον Φρόυντ στο να ανακαλύψει τον παιδικό σεξουαλισμό, εκδηλωμένο από την βρεφική ηλικία στο μητρικό μαστό κι αργότερα από την ηλικία των τριών και μέχρι των έξι ετών με την μορφή του ‘Οιδιποδικού συμπλέγματος’ που φανερώνει τον ερωτισμό του αγοριού προς τη μητέρα και του κοριτσιού προς τον πατέρα.
[…] Όταν η σεξουαλική θεωρία του Φρόυντ πρωτοδημοσιεύτηκε σε βιβλίο του 1905, στάθηκε το φρουμασμένο άλογο που ξεπέρασε όλα τα εμπόδια και έσυρε το άρμα του θριάμβου στα πέρατα του κόσμου. Και όμως ο Φρόυντ έλεγε για αυτή πως είναι κάτι το απλό που ο καθένας θα μπορούσε να το ανακαλύψει ενώ για την απώθηση έλεγε πως είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του έργου του με κορυφαίο επιστέγασμα την σημασιολογία του ονείρου» (από την εισαγωγή του Ν.Ν. Δρακουλίδη, σελ. 27-29).
- Πηγή: Φρόυντ, Σ. 1984. Σεξουαλικότητα. Εκδόσεις Δανιά.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
