- Γράφει ο ιστορικός ερευνητής Γεώργιος Σκλαβούνος
Όχι, όχι η γνώση της Ιστορίας δεν αφορά το παρελθόν. Αφορά το παρόν και καθορίζει το μέλλον. O αδυσώπητος αγώνας για την κυρίαρχη άποψη της ιστορίας δεν αφορά το χθες. Αφορά το σήμερα και το αύριο. Αφορά την συλλογική μας Μνήμη και καθορίζει την αντίληψή μας για το σήμερα και την βούλησή μας για το αύριο. Η ερμηνεία της ιστορίας αποτελεί από τη φύση της προσδιοριστικό παράγοντα της κατανοησης του παρόντος, των στάσεων ζωής αλλά και της επιβαλλόμενης ή αναγκαίας συμπεριφοράς και δράσης στο παρόν.
Κατά συνέπεια, η κυρίαρχη άποψη ενός λαού για την ιστορία του δεν αποτελεί ακαδημαϊκό θέμα έρευνας του παρελθόντος, πολιτισμικού και πολιτικού περιεχομένου. Στην πραγματικότητα αποτελεί πεδίο σκληρότατης και πολυεπίπεδης σύγκρουσης. Στο πλαίσιο των γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων για την οικονομική, την πολιτισμική και την πολιτική αυτονομία ή την επικυριαρχία σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο και η αντιπαράθεση πρόσληψη της ιστορίας δεν έχουν δευτερεύουσα σημασία.
Η διατήρηση των σφαιρών επιρροής, από τα εκάστοτε μητροπολιτικά κέντρα της παγκόσμιας εξουσίας στα επίπεδα της οικονομίας, της πολιτικής και της κυρίαρχης ιδεολογίας, περνάει και μέσα από τη διδασκαλία της ιστορίας. Περνάει μέσα από τον ελεγχο της Μνήμης απο τον έλεγχο της κυρίρχης άποψης για την ιστορία. Περνάει μέσα από τη διαχείριση των συμβόλων στη διδασκόμενη ιστορία, μέσα από τα κυρίαρχα και αξονικά αφηγήματα της εθνικής, πολιτικής και η μετατροπή της σε πανίσχυρο όπλο επικυριαρχίας, πολιτικής ηγεμονίας και πολιτισμικής αλλοτρίωσης είναι δεδομένη.
Η εθνική, η κοινωνική, η βαλκανική, η ευρωπαϊκή και η οικουμενική διάσταση του 1821 αποτελούν πτυχές που, όταν αγνοούνται, διαστρεβλώνουν την εικόνα του. Επ’ αυτού είναι χαρακτηριστική η άποψη του Φρανσουά Μιτεράν ότι, πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων μιας κοινωνίας.
Η κατανόηση του ρόλου του Καποδίστρια στην προετοιμασία του 21, κατά τη σύντομη περίοδο της διακυβέρνησής του και των προβλημάτων που αντιμετώπισε, σημαίνει κατανόηση της ταυτότητας του 21. Αυτή η κατανόηση θα είναι εντελώς διαφορετική εάν δεχθούμε το 21 ως ελληνοτουρκική σύγκρουση, ή ως καθοριστική πτυχή της πολύ ευρύτερης σύγκρουσης για τη λύση του Ανατολικού Ζητήματος. Περιορίζει παραμορφωτικά τα εμπλεκόμενα και σχέση και αντίθεση με τη θεώρηση της σύγκρουσης ως άμεσα συνδεδεμένης με τον ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής για τη λύση του Ανατολικού ζητήματος.
Η στήριξη ή η μη στήριξη της ελληνικής εξέγερσης από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, η στήριξη του Καποδίστρια στη διακυβέρνηση του νεοσύστατου κράτους, στην προσπάθεια για την εθνική ανεξαρτησία και στην προσπάθεια επέκτασης των συνόρων του κράτους σε αντιστοιχία με τα όρια του εξεγερμένου ελληνικού έθνους, αποκτάει διαφορετικό νόημα και περιεχόμενο στην πρώτη και τη δεύτερη εκδοχή πρόσληψης του 21.
Η κατανόηση του άνευ ορίων κυνισμού των κυβερνήσεων των Μεγάλων Δυνάμεων απέναντι στον αγώνα του ελληνικού λαού, σε σχέση με τα εθνικά τους συμφέροντα, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την κατανόηση του τιτάνιου αγώνα των Ελλήνων και του Καποδίστρια όχι μόνον απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και βαρβαρότητα αλλά και απέναντι στις αδίστακτες και συγκρουόμενες επιρροές των «προστατών» αυτού του αγώνα και στις προσπάθειές τους να καταστείλουν με κάθε μέσο την ελληνική εξέγερση και να περιστείλουν τα όρια του ελληνικού κράτους.
