Η Ισπανία συνεχίζει να κρατά τα σκήπτρα του κορυφαίου παγκόσμιου τουριστικού προορισμού, με 94 εκατομμύρια επισκέπτες να την επιλέγουν το 2024. Ωστόσο, πίσω από τους εντυπωσιακούς αριθμούς, αναδύονται ολοένα και πιο έντονες πιέσεις στις τοπικές κοινωνίες και στο περιβάλλον.
Η υπερβολική κατανάλωση νερού, η εκτίναξη του κόστους ζωής και η έλλειψη προσιτής στέγασης αναδεικνύονται ως τα βασικά σημεία τριβής, με τις πρώτες αντιδράσεις να έχουν ήδη λάβει μορφή κινητοποιήσεων – ενίοτε και με έντονο χαρακτήρα, όπως οι πρόσφατες διαδηλώσεις στην Τενερίφη.
Η “πραγματική” τιμή του μαζικού τουρισμού
Σε ιδιαίτερα δημοφιλείς περιοχές, όπως η Μαγιόρκα, η ημερήσια κατανάλωση νερού ανά τουρίστα φτάνει τα 250 με 450 λίτρα, αποτελώντας περίπου το 25% της συνολικής κατανάλωσης νερού στο νησί. Τα παρατεταμένα φαινόμενα ξηρασίας και η περιορισμένη βροχόπτωση επιδεινώνουν το πρόβλημα, με περιφέρειες όπως η Καταλονία να έχουν κηρύξει ακόμη και κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Το νερό, άλλοτε αυτονόητο αγαθό για τους επισκέπτες, γίνεται σήμερα πεδίο αντιπαράθεσης. Οι Αρχές και οι οργανώσεις προσπαθούν να θέσουν όρια – με πρώτη στην γραμμή τη Σπανική Οργάνωση για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Προστασία του Καταναλωτή (ADEAC), η οποία προτείνει την κατάργηση των δημόσιων ντους στις παραλίες.
Κατάργηση ντους στις παραλίες – Πολυτέλεια ή ανάγκη;
Σύμφωνα με την ADEAC, τα παραλιακά ντους δεν είναι απλώς μια “ανέξοδη” παροχή για τους τουρίστες, αλλά μια δαπανηρή πρακτική σε νερό, ειδικά εν μέσω κρίσης. Όπως υποστηρίζουν, τα καταλύματα διαθέτουν πιο αποδοτικά και ελεγχόμενα συστήματα υγιεινής, γεγονός που καθιστά περιττή την ύπαρξη ντους στις παραλίες. Στόχος είναι να περιοριστεί η σπατάλη, χωρίς να μειωθεί σημαντικά η ποιότητα της τουριστικής εμπειρίας.
Πιλοτική εφαρμογή με επιτυχία στη Γαλικία
Το παράδειγμα του παραθαλάσσιου δήμου Σανχένχο στη Γαλικία δείχνει τον δρόμο. Η κατάργηση των ντους στις παραλίες οδήγησε σε αισθητή μείωση της κατανάλωσης νερού, χωρίς σοβαρές αντιδράσεις από τους επισκέπτες. Η εφαρμογή του μέτρου κρίθηκε απλή και αποτελεσματική, με τους κατοίκους να το αγκαλιάζουν ως μια αναγκαία αλλαγή προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας.
Ο τουρισμός σε σταυροδρόμι
Η Ισπανία καλείται να βρει τη λεπτή ισορροπία μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης που φέρνει ο τουρισμός και της ανάγκης για προστασία των φυσικών και κοινωνικών της πόρων. Οι προτάσεις όπως αυτή της ADEAC εντάσσονται σε μια ευρύτερη προσπάθεια αναδιαμόρφωσης του τουριστικού μοντέλου με έμφαση στη βιωσιμότητα και τον σεβασμό προς τις τοπικές κοινότητες.
Με δεδομένη την αποδοχή από τους επισκέπτες σε πιλοτικά προγράμματα, φαίνεται πως μικρές «θυσίες» στην άνεση μπορούν να γίνουν αποδεκτές όταν επικοινωνούνται σωστά και εξυπηρετούν έναν μεγαλύτερο στόχο: τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για όλους.
