Léon Heuzey: Οδοιπορικό στην Τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία το 1858

Οι περιγραφές των πόλεων, των χωριών και των μοναστηριών της Θεσσαλίας, που περιλαμβάνει, είναι συναρπαστικές, αλλά και οι πληροφορίες, που μας δίνει για την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή των Ελλήνων και των Τούρκων, είναι πολύτιμες

by Times Newsroom

LÉΟΝ HEUZEY (Λεόν Εζέ)

Οδοιπορικό στην Τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία το 1858

Μετάφραση: Χρίστος Ι. Δημητρουλόπουλος

Σχόλια – Επιμέλεια: Θεόδωρος Α. Νημάς

Θεσσαλονίκη 2022, σελ. 303

3η κοινή έκδοση του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. και του Εκδ. Οίκου Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη

Ο Léon Heuzey (Λεόν Εζέ) είναι ένας από τους πιο γνωστούς ξένους ερευνητές – περιηγητές, οι οποίοι επισκέφτηκαν τη Θεσσαλία τον προπερασμένο αιώνα και έγραψαν γι’ αυτή. Ειδικότερα το Οδοιπορικό στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία το 1858 του Heuzey έγινε αντικείμενο πολλαπλής μελέτης από πολλούς Έλληνες και ιδιαίτερα Θεσσαλούς, οι οποίοι ασχολήθηκαν με την ιστορία της περιοχής. Κι αυτό γιατί το Οδοιπορικό περιέχει πράγματι πολύτιμες πληροφορίες όχι μόνο για την εποχή που ο Heuzey επισκέφτηκε τη Θεσσαλία (1858), αλλά και για την υστεροβυζαντινή περίοδο. Οι περιγραφές των πόλεων, των χωριών και των μοναστηριών της Θεσσαλίας, που περιλαμβάνει, είναι συναρπαστικές, αλλά και οι πληροφορίες, που μας δίνει για την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή των Ελλήνων και των Τούρκων, είναι πολύτιμες. Ο ίδιος αναρριχήθηκε στον βράχο της Αϊάς πάνω από την Καλαμπάκα. Ακόμα είναι ο πρώτος που ανακάλυψε σημαντικότατα ανέκδοτα έγγραφα της υστεροβυζαντινής περιόδου στα μοναστήρια της Δυτικής Θεσσαλίας,. Η ύπαρξη και το περιεχόμενό τους έγιναν γνωστά για πρώτη φορά από τον Heuzey. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μεταφραστούν και δημοσιευτούν αρκετά αποσπάσματα από το εν λόγω έργο, το οποίο είχε εκδοθεί για πρώτη και μοναδική φορά το 1927 στα γαλλικά. Ολοκληρωμένη μετάφραση και έκδοση αυτού του βιβλίου στα ελληνικά δεν είχε γίνει έως το 1991.

Την έλλειψη αυτή ήρθε και κάλυψε μια πλήρης και σχολιασμένη έκδοση της μεταφράσεως του Οδοιπορικού από τον Φ.Ι.ΛΟ.Σ. και τις Εκδόσεις Αφών Κυριακίδη της Θεσσαλονίκης το 1991, ενταγμένη στη σειρά «Κείμενα και Μελέτες», αρ. 4. Η μετάφραση του δύσκολου κειμένου από τα γαλλικά έγινε από τον φιλόλογο κ. Χρίστο I. Δημητρουλόπουλο και την έκδοση επιμελήθηκε ο φιλόλογος – ιστορικός κ. Θεόδωρος Νημάς, ο οποίος την συμπλήρωσε με εκτενή σχόλια, τις αναγκαίες διευκρινίσεις, πληροφορίες, διορθώσεις και 58 εικόνες (παλιές γκραβούρες, σπάνιες φωτογραφίες κ.ά.).

Η πρώτη εκείνη ελληνική έκδοση του βιβλίου, το 1991, έτυχε ευνοϊκής αποδοχής από την επιστημονική κοινότητα και το φιλομαθές αναγνωστικό κοινό. Έτσι το 2010 επανεκδόθηκε αυτούσια από την εφ. ΤΟ ΒΗΜΑ στη σειρά του Περιηγήσεις. Η εξάντληση και των δύο αυτών εκδόσεων κατέστησε επιτακτική μια νέα έκδοσή του, αφού ο Heuzey (Εζέ) στο εν λόγω βιβλίο του δίνει μοναδικές και σημαντικές πληροφορίες για την Θεσσαλία της περιόδου εκείνης. Η παρούσα 3η έκδοση είναι βελτιωμένη. Ο επιμελητής και σχολιαστής της Θεόδωρος Νημάς, προέβη σε επικαιροποίηση των σχολίων του με βάση την νεότερη βιβλιογραφία, στη διόρθωση των λαθών, καθώς και στην ενιαιοποίηση της αρίθμησης των υποσημειώσεων. Στο τέλος προστέθηκε ως Παράρτημα η σχετική μελέτη του αείμνηστου καθηγητή Δημητρίου Ζ. Σοφιανού, η οποία είχε πρωτοδημοσιευθεί στον 17ο (1997) τόμο του επιστημονικού περ. ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ, που εκδίδει ο Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Αυτή περιλαμβάνει το άγνωστο έως τότε αυτόγραφο σημειωματάριο του L. Heuzey από την επίσκεψή του στις μονές Δουσίκου και Μετεώρων το 1858, καθώς και τα 24 σκίτσα (εικόνες) που φιλοτέχνησε ο ίδιος. Η νέα τούτη έκδοση έγινε από τον Εκδοτικό Οίκο Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη, που το περιέλαβε στις εκλεκτές εκδόσεις του και ανέλαβε τη σχετική δαπάνη.

Στο βιβλίο προτάσσονται Πρόλογοι του Διοικητικού Συμβουλίου του Φ.Ι.ΛΟ.Σ (σελ. 9-10) και Πρόλογος του Olivier Picard (Ολιβιέ Πικάρ), τ. διευθυντή της Γαλλικής Σχολής Αθηνών, στα γαλλικά και ελληνικά, με τίτλο «Ο Λεόν Εζέ και οι αρχαιολογικές του έρευνες στην Ελλάδα (σελ. 11-14).

Το κείμενο του Heuzey (Εζέ) διαρθρώνεται ως εξής:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: (Παρίσι, 12 Ιουλίου 1918) (σελ. 15-17).

Ι. Αναχώρηση από την Αθήνα (19 Ιουνίου 1858) (σελ. 19-22).

II. Πώς δεν μπήκαμε στην Τουρκία (21 Ιουνίου 1858) (σελ. 23- 26).

ΙΙΙ. Πρώτη διαμονή στη Λάρισα (Από 25 έως 30 Ιουνίου 1858) (σελ. 27-35).

IV. Στον Τύρναβο (1 και 2 Ιουλίου 1858) (σελ. 36- 64).

V. Στο Δαμάσι (3 και 4 Ιουλίου 1858) (σελ. 65- 70).

VI. Μια σύντομη εξόρμηση στην Περραιβία (Από 4 έως 6 Ιουλίου 1858) (σελ. 71- 81).

VII. Η ημέρα των θρύλων (7 Ιουλίου 1858) (σελ. 82- 89).

VIII. Επιστροφή στη Λάρισα (7 και 8 Ιουλίου 1858) (σελ. 90-95).

IX. Δεύτερη διαμονή στη Λάρισα (Από 9 έως 17 Ιουλίου 1858) (σελ. 96-100).

X. Τα χωριά του Κάμπου (18, 19 και 20 Ιουλίου 1858) (σελ. 101-106).

XI. Στα Τρίκαλα (21, 22 και 23 Ιουλίου 1858) (σελ. 107-112).

XII. Στη Μονή Δουσίκου (Από 23 έως 26 Ιουλίου 1858) (σελ. 113-126).

XIII. Η Πόρτα-Παναγιά και το στενό των Πυλών. <Μερικά χωριά της Πίνδου> (Από 27 έως 31 Ιουλίου 1858) (σελ. 127-137).

XIV. Οι κορυφές της Πίνδου (1, 2 και 3 Αυγούστου 1858) (σελ. 138-146).

XV. Στην Καλαμπάκα (4, 5 και 6 Αυγούστου 1858) (σελ. 147-155).

XVI. Στη Μονή του Αγίου Στεφάνου (5, 6 και 7 Αυγούστου 1858) (σελ. 156-178).

XVII. Στη Μονή Βαρλαάμ (7 και 8 Αυγούστου 1858) (σελ. 179-185).

XVIII. Στη Μονή του Μετεώρου (Από 8 έως 11 Αυγούστου 1858) (σελ. 186-217).

XIX. Το χωριό Καστράκι και το κάστρο του (12 Αυγούστου 1858) (σελ. 218-222).

XX. Τελευταίος σταθμός (Βράδυ 12 Αυγούστου 1858) (σελ. 223-226).

XXI. Έγγραφα της Μονής της Λευκοσάδας (σελ. 227-237).

XXII. Έγγραφα της Μονής των Ζαβλαντίων (σελ. 238-244).

Ως Παράρτημα στη νέα έκδοση προστέθηκε η σημαντική μελέτη του αειμνήστου καθηγητή Δημητρίου Ζ. Σοφιανού, «Το άγνωστο αυτόγραφο σημειωματάριο του Léon Heuzey από την επίσκεψη και παραμονή του στις Μονές Δουσίκου και Μετεώρων (Ιούλιος-Αύγουστος 1858) (σελ. 255-289), όπου παρατίθενται για πρώτη φορά και όλα τα σχέδια των μονών κ.ά. μνημείων, καθώς και προσώπων που είχε φιλοτεχνήσει ο Εζέ.

Το βιβλίο κλείνει με πλήρες Ευρετήριο Ονομάτων (σελ. 291-302).

Σχετικά Άρθρα

Leave a Comment

Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Συνεχίζοντας την περιήγησή σας, δίνετε την συγκατάθεσή σας για την χρήση των cookies. Aποδοχή