Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε στην ομιλία του ότι «η θαλάσσια ασφάλεια είναι σημαντική για την ασφάλεια όλης της εφοδιαστικής αλυσίδας, γιατί μέσω θαλάσσης διακινείται το 80% του παγκόσμιου εμπορίου. Όλο και περισσότερο συναντάμε νέες απειλές και υβριδικές απειλές, αλλά και ακραίες καιρικές συνθήκες και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Μόνο μέσω της διεθνούς συνεργασίας θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις».
Προσέθεσε δε πως η θαλάσσια ασφάλεια «προωθεί την πολιτική και οικονομική σταθερότητα, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευμάρεια όλων των λαών και όλο και περισσότερο συναντάμε ασύμμετρες απειλές όπως το παρεμπόριο, την τρομοκρατία, την πειρατεία, αλλά και τις υβριδικές απειλές, κυβερνοεπιθέσεις που μπορεί να επηρεάσουν τα πλοία, τις συνδέσεις με τα λιμάνια και επίσης ακραίες καιρικές συνθήκες και η αύξηση ή και τα επίπεδα των θαλασσών που όλο και ανεβαίνουν μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στα λιμάνια. Χρειαζόμαστε λοιπόν παγκόσμιες λύσεις».
Αναφέρθηκε σε 6 τομείς συνεργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο
1. Πρέπει να αυξηθεί η κατανόηση για οτιδήποτε έχει σχέση με τη ναυτιλία. Και αυτό απαιτεί έναν παγκόσμιο οργανισμό διαμοιρασμού πληροφοριών χρήση τεχνολογίας και ΑΙ.
2. Θα πρέπει να διακόψουμε όλες τις παράνομες θαλάσσιες πρακτικές. Όπως τις παράνομες εγγραφές στον τομέα της. Ναυτιλίας, τον απαρχαιωμένο στόλο. Δεν πρέπει να έχουμε παρωπίδες.
3. Να υπάρξει εκπαίδευση στον τομέα της ναυτιλίας και της ασφάλειας για να αντιμετωπίσουμε τις απειλές. Όπως η κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα. Η χώρα μου έχει αποδείξει ότι ενδιαφέρεται για το θέμα και συμμετέχει στην επιχείρηση ΑΣΠΙΔΕΣ και επικεντρώνεται στο να είναι ασφαλή τα λιμάνια μας. Επίσης να αντιμετωπιστούν τα θέματα κυβερνοσφάλειας με την εκπαίδευση των ναυτικών. Ελευθερία στην χρήση υποθαλάσσιων καλωδίων και διαμοιρασμού των πληροφοριών. Αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο για την παροχή ενέργειας υψηλής ποιότητας και χαμηλής τιμής.
4. Νομικό πλαίσιο. Έχουν γίνει προσπάθειες να συμπεριληφθούν όλες οι αλλαγές όσον αφορά στο δίκαιο της θάλασσας. Συνεργαζόμαστε για νέους κανόνες για την προστασία των θαλασσών.
5. Περιβαλλοντική πρόκληση. Η Κλιματική Κρίση είναι μια από τις απειλές. Πρέπει να προστατευθεί η θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα. Πέρυσι στην Ελλάδα έγινε το 9ο συνέδριο για τους ωκεανούς.
6. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την ανάγκη για την προστασία και ασφάλεια εκατομμυρίων ναυτικών.
Ενημέρωση παρείχε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ κ. Αντόνιο Γκουτέρες, ενώ συμμετείχαν ως εισηγητές η κ. Μελίνα Τραυλού, Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης και ερευνητής στο UNIDIR (Ινστιτούτο Ερευνών των Ηνωμένων Εθνών για τον Αφοπλισμό) κ. Κριστιάν Μπογκέρ, που ειδικεύεται σε θέματα διεθνούς ασφάλειας.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο ζήτημα της θαλάσσιας ασφάλειας, λέγοντας πως όλες οι χώρες του κόσμου πρέπει να αναλάβουν δράση για το ζήτημα. Χρειάζεται επίσης συνεργασία για να υπάρξει μια δράση σχετικά με τις κυβερνήσεις και τις περιφερειακές οντότητες, τις εταιρίες, χωρίς να ξεχνάμε το ΣΑ, που πάντα υπογραμμίζει την ανάγκη για την θαλάσσια ασφάλεια και τη συνεργασία.
Σειρά έχει η Μελίνα Τραυλού, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, όπου αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η Ελλάδα ήταν πάντα περήφανο, θαλάσσιο κράτος. Το 20% της παγκόσμιας ναυτιλίας και το 60% του ευρωπαϊκού στόλου προέρχεται από την Ελλάδα». Πρόσθεσε πως «στην καρδιά της βιομηχανίας μας, έχουμε 2.000.000 ναυτικούς, που δουλεύουν για να διασχίζουν τις θάλασσες». «Η θάλασσα ενώνει τον κόσμο και παραδίδει ακόμα και κατά την περίοδο κρίσεων και πολέμων. Εμείς διατηρήσαμε την εφοδιαστική αλυσίδα και κατά την περίοδο της πανδημίας», είπε. Και πρόσθεσε: «Η ναυτιλία οπλοποιείται οικονομικά, πολιτικά και φυσικά. Η πειρατεία δεν σταματά, είναι ένας συνεχής κίνδυνος: Το 2024, 116 περιστατικά παρατηρήθηκαν τον πρώτο 4μηνο, 50% αύξηση σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Γεωπολιτικές αναταραχές δημιουργούν επίσης πρόβλημα. Διακίνηση όπλων, ναρκωτικών, ανθρώπων αποτελεί μια απειλή που δεν βρίσκεται στον έλεγχο της ναυτιλίας. Και τώρα εμφανίζεται ο κυβερνοπόλεμος. Η κακή χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και του γεωεντοπισμού κάνει τα πλοία πολύ ευάλωτα σε τέτοιες επιθέσεις. Εμείς βελτιστοποιούμε συνέχεια τις πολιτικές μας, συνεργαζόμαστε σε επικίνδυνες περιοχές με το ναυτικό, αλλά λαμβάνουμε και τα δικά μας μέτρα: Χρειάζεται μια παγκόσμια δέσμευση, να συστήσουμε ένα σύστημα θαλάσσιας ασφαλείας, για να διασφαλίσουμε την τεχνογνωσία που ήδη έχουμε. Αναγκαία είναι η συνέργεια».
Τον λόγο πήρε ο Κρίστιαν Μπόγκερ, καθηγητής στο Παν/μιο της Κοπεγχάγης και ερευνητής UNIDIR, ειδικός για την έρευνα του Αφοπλισμού: «Το θαλάσσιο εμπόριο έχει αυξηθεί κατά 300% και το 60% του παγκόσμιου πετρελαίου διακινείται από τη θάλασσα. Προστατεύουμε το «αίμα» του εμπορίου, την τροφή των ανθρώπων, μιλώντας για την θαλάσσια ασφάλεια. Σήμερα, ως ΣΑ, έχουμε την ευκαιρία να χαράξουμε έναν οδικό χάρτη. Είχα την χαρά να ηγηθώ της πρώτης παγκόσμιας αξιολόγησης περί θαλάσσιας ασφάλειας. Τα συμπεράσματά μας είναι: 1) Η πειρατεία και η διακίνηση ανθρώπων συνεχίζουν να είναι απειλή για τη θαλάσσια ασφάλεια. 2) Η αναφορά μας περιγράφει έναν αριθμό καινούριων απειλών όπως οι θαλάσσιες νάρκες, οι υποδομές, τα καλώδια του Internet, που χρειάζονται συστηματική προστασία. 3) Υπάρχει αδήριτη ανάγκη για λήψη αποφάσεων βάσει στοιχείων για τις απειλές, χωρίς όμως αυτά να υπάρχουν ακόμα. 4) Η προσέγγιση των ΗΕ χρειάζεται επαναρύθμιση: Δεν υπάρχει συντονισμός, κάποια παγκόσμια στρατηγική. 22 διαφορετικοί οργανισμοί ασχολούνται με τη θαλάσσια ασφάλεια, αλλά δεν υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο. Απαιτείται συντονισμός και στρατηγική σκέψη. Αυτό μπορεί να γίνει με συνεχή αναφορά στην ατζέντα του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο θα έπρεπε να δημιουργήσει θέση ενός liaison για τη συνεργασία μεταξύ όλων αυτών των οργανισμών. Μεγάλες οι απειλές για τη θαλάσσια ασφάλεια, μεγάλη και η ανάγκη για απάντηση».
Η συνεδρίαση αποσκοπεί σε μια στρατηγική ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των κρατών-μελών για την ολιστική αντιμετώπιση των αυξανόμενων απειλών στη θαλάσσια ασφάλεια, όπως η πειρατεία, το διασυνοριακό οργανωμένο έγκλημα, η παράνομη διακίνηση όπλων, ναρκωτικών και ανθρώπων, η παράνομη αλιεία, η εμπορία ανθρώπων, οι τρομοκρατικές ενέργειες και οι επιθέσεις σε κρίσιμες θαλάσσιες υποδομές.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η πλήρης εφαρμογή των σχετικών Ψηφισμάτων του ΣΑ από όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ και ο σεβασμός των διεθνών υποχρεώσεων για την καταπολέμηση των θαλάσσιων απειλών. Στο επίκεντρο της συζήτησης θα τεθούν και κρίσιμα ερωτήματα για την εφαρμογή διεθνών νομικών πλαισίων όπως η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας UNCLOS, την προτεραιοποίηση αναγκών ενίσχυσης ικανοτήτων και τον ρόλο της τεχνολογίας στην αντιμετώπιση οργανωμένου εγκλήματος στη θάλασσα.
Η Ελλάδα, αναλαμβάνοντας ενεργό ρόλο ως προεδρεύουσα χώρα, επιδιώκει να ενισχύσει τον ρόλο του Συμβουλίου Ασφαλείας στην προώθηση της θαλάσσιας ασφάλειας ως θεμελίου λίθου για την παγκόσμια ειρήνη, ευημερία και ανάπτυξη. Στη συνέχεια ο Πρωθυπουργός θα συναντηθεί με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες.
