- Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΟΓΚΑΣ
Επιτέλους κρατώ στα χέρια μου την πολύ σημαντική ποιητική συλλογή της Νέφης Ιωαννίδου. Την περίμενα καιρό γιατί γνώριζα από πριν τη δύναμη του λόγου της (και) από ποιήματα που σκόρπια είχα διαβάσει στο διαδίκτυο. Όμως είναι άλλο να διαβάζεις σκόρπια ποιήματα και διαφορετικό όταν έχεις στη διάθεσή σου ένα όλο για να το ξεφυλλίσεις και να περιπλανηθείς μαζί της στο χρόνο, στα σχήματα και στα νοήματα, όχι ευθύγραμμα αλλά έτσι όπως αυτά αναβλύζουν μέσα από τα παλλόμενα συναισθήματα της ποιήτριας.
Τον χρόνο τον αντιλαμβάνεσαι με τη διαδοχή των έσω αναζητήσεων που συνεπαίρνουν συγγραφέα και αναγνώστη καθώς πορεύεται με όχημα τον λόγο, πλανισμένο από την αφαίρεση και σμιλεμένο από τις εικόνες και τα νοήματα που ανασύρει η ποιητική έμπνευση μέσα από την προσωπική αισθητική που επί χρόνια ωρίμαζε μέσα της και τώρα δείχνει πλέον την ομορφιά της. Στιβαρός λόγος που δεν τον τρυπούν αδύναμες λέξεις και που έτσι δένει αρμονικά τις εκφράσεις με τα νοήματα. Λέξεις που δεν έπεσαν μέσα στους στίχους απλά για να κλείσουν μια υποχρέωση αλλά είναι προσεχτικά διαλεγμένες και με ακρίβεια τοποθετημένες για να δώσουν τη δικιά τους ιδιαίτερη απόχρωση, τον δικό τους ξεχωριστό ήχο. Συναυλία.
Τούτα τα κείμενα δεν τα διαβάζεις απλά. Είναι τροχιές ανάγλυφες που μόνο αν τις ψηλαφήσεις με μάτια κλειστά θα τα νιώσεις. Πορεία εξελικτική με αφετηρία και προορισμό.
Πρώτα η περιπλάνηση μέσα στο περιβάλλον. Η σχέση με τους ανθρώπους, τη φύση, τον έρωτα, την αγάπη την προδοσία ή την απώλεια. Ο προσδιορισμός του εσύ και η διάκριση του εγώ. Η αναζήτηση της θέσης και της στάσης μέσα στο χώρο και στις δυνάμεις που το περιβάλλουν και που χωρίς να τις ορίζει οφείλει να τις ενσωματώσει. Η ευαίσθητη και φαινομενικά εύθραυστη και ευάλωτη Νέφη να τις μετατρέψει σε στάση ζωής, περηφάνια, αξιοπρέπεια και δύναμη αναγέννησης και δημιουργίας . Πορεία αυτογνωσίας και ανάδυσης μέσα από το λόγο κάπως σαν την ανάδυση της Αφροδίτης μέσα από τα κύματα του γενέθλιου τόπου.
«ΣΤΡΑΤΟΚΟΠΩΝΤΑΣ
Εισρέουν οι Ηλιαχτίδες στις ρωγμές των ερώτων
με Τσίπουρο Τυρνάβου, κερνούν τα όνειρα σε αποδρομή.
ΜΕΘΥΣΙ
Ρήγμα στον Εφιάλτη
έρεισμα στον Εσταυρωμένο Απρίλη
στα ρυάκια του ουρανού, τα Φεγγάρια να ποντοπορήσει
τα «Ρω του Έρωτα να ενορχηστρώσει.
Η ακροφοβία φρενάρει.»
Και φυσικά η αυτογνωσία δεν είναι αυτάρκης. Δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς την αρετή την οποία η Νέφη δεν θεωρεί δεδομένη. Είναι εκπαιδευτικός άλλωστε και γνωρίζει καλά ότι την αρετή την αγγίζεις μόνο μετά από επίπονη αναζήτηση. Την αναζητάς, την αποκαλύπτεις, την διδάσκεις, σε αποκαλύπτει. Αποκαλύπτεται λοιπόν η Νέφη ακολουθώντας αυτή την ανοδική πορεία και μαζί της έλκει και εμπνέει στην αρετή και στην αποκάλυψη τον αναγνώστη. Και αυτός σε ανοδική πορεία αυτογνωσίας και εξανθρωπισμού μέσα από τις υπαρξιακές ιχνηλασίες και τις αξιακές έννοιες που αναλύει και συνθέτει έχοντας συχνά ως πηγή έμπνευσης την αρχαία μύθο-φιλοσοφία, με τον ίδιο ποιητικό λόγο, λιτό και επαρκή κι ωστόσο γλαφυρό που ακροβατεί πάντα επί των τύπων των ήλων. Σε παρασύρει στην αναζήτηση της υπερούσιας αρετής μέσα από εμπνεύσεις αισθητικών σχημάτων, μεταφορές και παρομοιώσεις, εικόνες, αλληγορίες και συνυποδηλώσεις για να την ανακαλύψεις τελικά σαν σπόρο μέσα στο χώμα που σε περίμενε υπομονετικά από καιρό για να τον ποτίσεις, αφού πρώτα σου έδωσε την πνευματική τροφή για να φωτίσεις ενδεχόμενα υπαρξιακά σκοτάδια και να ανατάξεις την κλίμακα των έσω αξιών όπου εν τέλει συμφωνήσεις ότι χρειάζεται. Ναι διδάσκει η Νέφη με τους στίχους της ανεβάζοντας τον αναγνώστη στο δικό της άρμα του λόγου – ήλιου για να δει μαζί της τον κόσμο από ψηλά πέρα απ’ τα σύννεφα.
« ΣΤΕΡΝΕΣ ΚΛΕΙΣΤΕΣ
Τις προσπερνούν οι ποιητές.
Ούτε ένα δάκρυ στις άκρες των ματιών τους.
Φυλακισμένα τους μοιάζουν τα νερά
Μνήματα, θαρρείς, υδάτων.
Κι όμως, φωλιές είναι των Νεφών
Των Φεγγαριών λημέρια.
Ανάγκης καταφύγια των άνυδρων καιρών.
Η Στέρνα την στέρηση ποτίζει. »
(Δεν προσπερνώ ότι εδώ η Στέρνα, τα Νέφη, τα Φεγγάρια γίνονται κύρια ονόματα)
Και τέλος έρχεται η ολοκλήρωση. Όλα τα προηγούμενα βρίσκουν το λόγο της ύπαρξής τους, όχι ως αυτοσκοπός αλλά ως τελολογική τάξη πραγμάτων όπου δεν υπάρχουμε μόνο ως αυτόνομες οντότητες με αυτοεκπληρούμενους σκοπούς αλλά ως μέλη μιας κοινότητας ή μιας πολιτείας ή μιας πατρίδας που διαγράφει τη δική της πορεία δια μέσου της συλλογικής συνείδησης των μελών της. Και η Νέφη, φλογερή πατριώτισσα και παιδί της προδομένης και της σκλαβωμένης πατρίδας δεν μπορεί να μην εμπνέεται ή να μη μετέχει του αγώνα σε τούτη την κορυφαία έκφραση της πνευματικότητάς της. Ανεμόεσσα και Αιμάσσουσα η πατρίδα και ο ποιητικός λόγος γίνεται παιάνας λευτεριάς και λάβαρο αγώνα. Αντιλαμβάνεται τη δύναμη και την πληρότητα του λόγου της, γνωρίζει το χρέος του κόσμου του πνεύματος όπου μετέχει και έχει πλήρη ενσυναίσθηση του δικού της ξεχωριστού χρέους από τούτο το βήμα. Και βήμα δεν κάνει πίσω, ρίψασπις δεν είναι. Συνεγείρεται και συνεγείρει. Γίνεται μπροστάρης, ξυπνάει μνήμες, διαπιστώνει το παρόν, ξεσηκώνει το μέλλον μιας λεύτερης, μιας δίκαιης, μιας όμορφης Κύπρου μέσα σε έναν κόσμο που γνωρίζει καλά ότι δεν είναι όμορφος ούτε δίκαιος, ούτε αληθινά λεύτερος. Όμως αξίζει ο αγώνας, η πίστη, η αιμάσσουσα ιστορία, η ανεμόεσσα πατρίδα.
Γι’ αυτό ήρθε σε τούτη τη ζωή και όχι κάπου αλλού.
« ΑΡΣΗ – ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΕΝΤΑΔΑΚΤΥΛΟ
Όταν όλα μου τα στερήσεις
Τα μήλα, τον ήλιο, τα πράθυρα
Κι όταν όλα μου τα αρνηθείς
Όταν όλα μου τα σκοτώσεις
Υπάρχει εκείνη η χαμένη φωνή μέσα μου
Που θα συρθεί και θα αρθεί
Πάνω απ’ την Κερύνεια
Στις ρεματιές και στα φαράγγια
Τις νύχτες και τ’ απομεσήμερα
Με στερήσεις και αρνήσεις
θα λευτερώσω τα όνειρα. »
(Χαρακτηριστικό ποίημα της άγουρης νιότης από τις μέρες της εισβολής. Η Στέρνα της Νέφης).
Δεν θεωρώ ότι είμαι κριτικός ποίησης και δεν καμώνομαι κάτι παρόμοιο με τούτο το σημείωμα. Όμως θεωρώ ότι ως αναγνώστης δικαιούμαι να εκφράσω αυτό που εγώ εισέπραξα, την έμπνευση και την πνευματική ανάταση που ένιωσα, την ικανοποίηση και την ολοκλήρωση που αισθάνθηκα από την ποιητική κραυγή, την νοηματική αρτιότητα, το ξεχωριστό ύφος, τον πατριωτικό παλμό που διαισθάνομαι πως ανοίγουν ένα νέο ιδιαίτερο κεφάλαιο στην ιστορία της ποίησης στη Μεγαλόνησο.
Τέλος θέλω να επαινέσω χωρίς να διαθέτω τα αντίστοιχα όμορφα επίθετα την όλη επιμέλεια της έκδοσης, το εξώφυλλο, τα χρώματα, τη γραμματοσειρά, το μέγεθος των γραμμάτων. Όλα έχουν την σφραγίδα της αισθητικής και του σεβασμού της ποιήτριας προς τον αναγνώστη που το έκανε έτσι πιο ευανάγνωστο και άρα πιο εύκολα ανιχνεύσιμο ως προς τα σχήματα, τα νοήματα και τα συναισθήματα.
Ιδιαίτερα χάρηκα επίσης για τη μελοποίηση. Πιστεύω ότι μπορούν και πολλά άλλα ποιήματα να εμπνεύσουν την μουσική απόδοσή τους.
Αυτή ήταν η αλήθεια της ψυχής μου και την κατέθεσα.
Νέφη ευχαριστώ!
