Ο κ. Πιερρακάκης επικρίνει όσους, όπως λέει, «κρυβόντουσαν επί χρόνια πίσω από το Σύνταγμα για να εμποδίσουν κάθε πρόοδο στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης», σημειώνοντας πως «η στασιμότητα οδήγησε χιλιάδες νέους να σπουδάσουν στο εξωτερικό, επιβαρύνοντας οικονομικά τις οικογένειές τους και στερώντας από την Ελλάδα πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό».
Καταλήγοντας, τονίζει ότι «πλέον η Ελλάδα σταματά να αποτελεί την εξαίρεση στον παγκόσμιο χάρτη της εκπαίδευσης. Η συνύπαρξη των δημόσιων πανεπιστημίων με τα μη κρατικά ενισχύει την ακαδημαϊκή ανταγωνιστικότητα, προσελκύει επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία και διευρύνει τις διεθνείς συνεργασίες.
Αναλυτικά η δήλωση του Κυριάκου Πιερρακάκη
«Με την ιστορική αυτή απόφαση πραγματοποιείται ένα μεγάλο βήμα προόδου και αυτοπεποίθησης»
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που κρίνει συνταγματικό το νόμο 5094/24 για την εγκατάσταση και λειτουργία μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στη χώρα μας συνιστά δικαίωση της βούλησης μας να γκρεμίσουμε τείχη, να σπάσουμε ριζωμένα ταμπού, να ξεπεράσουμε ιδεοληψίες και να δώσουμε περισσότερες επιλογές και ευκαιρίες στους φοιτητές που θέλουν να σπουδάσουν στη χώρα μας.
Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο με την απόφαση του πιστοποιεί ότι η κυβέρνηση λειτούργησε με σεβασμό στους θεσμούς. Όσοι τόσα χρόνια χρησιμοποιούσαν το Σύνταγμα ως πρόσχημα για να μην αλλάξει τίποτα στη χώρα, σήμερα καλούνται να εξηγήσουν στους πολίτες την ακινησία ετών που αποστέρησε από την Ελλάδα φοιτητές, την αποδυνάμωσε από εκείνους που μετανάστευσαν σε χώρες του εξωτερικού για να σπουδάσουν ελλείψει άλλης εναλλακτικής, προκάλεσε ταλαιπωρία στις οικογένειες τους και είχε ως συνέπεια τεράστιες απώλειες στην αναπτυξιακή δραστηριότητα της χώρας μας.
Η Ελλάδα από σήμερα τελεσίδικα σταματά να αποτελεί εξαίρεση σε έναν παγκόσμιο εκπαιδευτικό κανόνα. Η συνύπαρξη του Δημόσιου πανεπιστημίου με τα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια ενισχύει την ακαδημαϊκή ανταγωνιστικότητα, την προσέλκυση επενδύσεων για έρευνα, καινοτομία και διεθνή συνεργασία.
Με την ιστορική αυτή απόφαση πραγματοποιείται ένα μεγάλο βήμα προόδου και αυτοπεποίθησης. Ενα βήμα που καταδεικνύει ότι το μέλλον ανήκει σε όσους τολμούν να το οραματιστούν και να το χτίσουν.
ΣτΕ: Συνταγματικός ο νόμος Πιερρακάκη για τα μη κρατικά πανεπιστήμια
O νόμος 5094/24 που έφερε την υπογραφή του Κυριάκου Πιερρακάκη για τα μη κρατικά πανεπιστήμια κρίθηκε συνταγματικός από την Ολομέλεια του ΣτΕ.Κατά της συνταγματικότητας του νόμου είχαν προσφύγει η ΠΟΣΔΕΠ, επτά πανεπιστημιακοί και ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος, υπό την ιδιότητα του πανεπιστημιακού.
Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση σχετικά με το αποτέλεσμα των διασκέψεων επί υποθέσεων, οι οποίες συζητήθηκαν στις 11 Απριλίου 2025 στην Ολομέλεια και αφορούν την εγκατάσταση και λειτουργία στην Ελλάδα Παραρτημάτων – Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ). Σύμφωνα με το άρθρο 34 παρ. 8 του π.δ. 18/1989, όπως προστέθηκε με το άρθρο 25 του ν. 4786/2021
Ανακοινώνει τα εξής:
Στις 2.6.2025 και 13.6.2025 η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συνήλθε σε διασκέψεις υποθέσεων σχετικών με την εγκατάσταση και λειτουργία στην Ελλάδα Παραρτημάτων – Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ). Οι υποθέσεις αυτές συζητήθηκαν κατά τη δικάσιμο της 11.4.2025, προκειμένου να επιλυθούν τα ζητήματα συνταγματικότητας και συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο των διατάξεων του ν. 5094/2024.
Το Δικαστήριο έκρινε τα εξής:
Α. Οι διατάξεις των παρ. 5 και 8 του άρθρου 16 του Συντάγματος, ενόψει και του σκοπού τους, που συνίσταται στην παροχή υψηλού επιπέδου ανώτατης εκπαίδευσης, σε συνδυασμό με την παρ. 1 του άρθρου 16, η οποία κατοχυρώνει την ελευθερία της εκπαίδευσης και την ακαδημαϊκή ελευθερία, ερμηνεύονται – σύμφωνα και με την ερμηνευτική δήλωση του άρθρου 28 του Συντάγματος αλλά και επί τη βάσει των αρχών της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της καλόπιστης συνεργασίας των κρατών μελών (αρ. 2 και 4 παρ.3 ΣΕΕ) – σε αρμονία με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, οι ως άνω συνταγματικές διατάξεις ερμηνεύονται ενόψει των νεότερων νομοθετικών και νομολογιακών δεδομένων του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία αφορούν την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης (αρ. 165 ΣΛΕΕ), την ελευθερία εγκατάστασης (αρ. 49 ΣΛΕΕ), καθώς και το θεμελιώδες δικαίωμα ίδρυσης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με σεβασμό των δημοκρατικών αρχών (αρ. 14 παρ. 3 του Χάρτη). Επί τη βάσει των ανωτέρω, δεν αποκλείεται κατά το Σύνταγμα η ίδρυση και λειτουργία παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων προερχομένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή από χώρα συμβεβλημένη στην GATS, κατά τους όρους ειδικού νόμου, με τον οποίον διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο σπουδών και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία.
Κατόπιν τούτων, απορρίπτονται, κατά πλειοψηφία, τρεις αιτήσεις ακυρώσεως που έχουν ασκηθεί από Καθηγητές Α.Ε.Ι. και την ΠΟΣΔΕΠ.
Β. Το σύστημα του ως άνω νόμου, ως προς τους όρους αδειοδότησης και λειτουργίας, δεν εισάγει υπέρμετρους περιορισμούς στην ελευθερία εγκατάστασης (άρθρο 49 ΣΛΕΕ).
Κατόπιν τούτου, απορρίπτεται, κατά πλειοψηφία, αίτηση ακυρώσεως των κολλεγίων.
Μη Κρατικά Πανεπιστήμια: 6.280 φοιτητές από τον Σεπτέμβριο – Αναλυτικοί πίνακες ΕΘΑΑΕ
Σε προτάσεις της η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) παρουσίασε προσωρινά στοιχεία σχετικά με τις αιτήσεις ξένων πανεπιστημίων για την ίδρυση παραρτημάτων στην Ελλάδα. Αν και τα νούμερα ενδέχεται να μεταβληθούν, καθώς σε αρκετά προγράμματα προπτυχιακών σπουδών περιλαμβάνονται κατευθύνσεις ή ειδικεύσεις (π.χ. στη διοίκηση επιχειρήσεων με πολλαπλές κατευθύνσεις), εκτιμάται ότι οι διαθέσιμες εκπαιδευτικές επιλογές φτάνουν τις 100 με 120.
Η συντριπτική πλειονότητα των νέων προγραμμάτων βρίσκεται στην Αττική, με ορισμένα παραρτήματα να λειτουργούν και στη Θεσσαλονίκη. Οι εισακτέοι φοιτητές, σε περίπτωση που εγκριθούν όλες οι αιτήσεις, αναμένεται να ξεπεράσουν τους 6.000 την πρώτη χρονιά λειτουργίας.
Όσον αφορά τις επιστημονικές κατηγορίες, που βασίζονται στη διεθνή ταξινόμηση της UNESCO, η μεγαλύτερη ζήτηση εμφανίζεται στα πεδία των «Επιχειρήσεων και Δικαίου» (business and law), όπου περιλαμβάνονται οι νομικές επιστήμες και η διοίκηση επιχειρήσεων. Ακολουθούν οι επιστήμες υγείας, οι κοινωνικές επιστήμες, η πληροφορική, οι ανθρωπιστικές σπουδές, οι πολυτεχνικές και οι μηχανικές επιστήμες.
Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αιτήσεις για κλάδους όπως γεωπονία, δασολογία, αγροδιατροφή ή κτηνιατρική.
Πώς γίνεται ο έλεγχος των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ)
Η διαδικασία αδειοδότησης και εποπτείας των μη κρατικών πανεπιστημίων (ΝΠΠΕ) πραγματοποιείται σε τρεις φάσεις:
Αρχική φάση αδειοδότησης: Εξετάζεται ο φάκελος της αίτησης που περιλαμβάνει εκτενές σύνολο δικαιολογητικών σύμφωνα με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας. Η ΕΘΑΑΕ αξιολογεί το ακαδημαϊκό πλαίσιο λειτουργίας του ιδρύματος, την εκπαιδευτική συμφωνία, το καταστατικό, τη δομή και λειτουργία των προγραμμάτων σπουδών, καθώς και τα κριτήρια επιλογής φοιτητών και διδακτικού προσωπικού.
Σχηματισμός και έργο τριμελών επιτροπών: Κάθε φάκελος ελέγχεται από τριμελείς επιτροπές εμπειρογνωμόνων, που απαρτίζονται από δύο καθηγητές ελληνικής καταγωγής με εμπειρία σε διοικητικές θέσεις σε μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού, καθώς και ένα μέλος του ανώτατου συμβουλίου της ΕΘΑΑΕ. Οι επιτροπές πραγματοποιούν και επί τόπου επιθεωρήσεις στα υποψήφια ιδρύματα, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τα τέλη Ιουνίου.
Έκθεση και τελική απόφαση: Μετά τις επιθεωρήσεις, οι επιτροπές υποβάλλουν εκθέσεις αξιολόγησης στην ΕΘΑΑΕ. Το ανώτατο συμβούλιο εξετάζει συγκεντρωτικά τα πορίσματα και διαμορφώνει τη γνωμοδότηση προς το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο αποφασίζει για την έγκριση ή απόρριψη της λειτουργίας του ιδρύματος.
Η άρνηση της ΕΘΑΑΕ σημαίνει πως το ίδρυμα δεν μπορεί να ξεκινήσει τη λειτουργία του.
Σε προτάσεις της η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) παρουσίασε προσωρινά στοιχεία σχετικά με τις αιτήσεις ξένων πανεπιστημίων για την ίδρυση παραρτημάτων στην Ελλάδα.
Αν και τα νούμερα ενδέχεται να μεταβληθούν, καθώς σε αρκετά προγράμματα προπτυχιακών σπουδών περιλαμβάνονται κατευθύνσεις ή ειδικεύσεις (π.χ. στη διοίκηση επιχειρήσεων με πολλαπλές κατευθύνσεις), εκτιμάται ότι οι διαθέσιμες εκπαιδευτικές επιλογές φτάνουν τις 100 με 120.
Η συντριπτική πλειονότητα των νέων προγραμμάτων βρίσκεται στην Αττική, με ορισμένα παραρτήματα να λειτουργούν και στη Θεσσαλονίκη. Οι εισακτέοι φοιτητές, σε περίπτωση που εγκριθούν όλες οι αιτήσεις, αναμένεται να ξεπεράσουν τους 6.000 την πρώτη χρονιά λειτουργίας.
Όσον αφορά τις επιστημονικές κατηγορίες, που βασίζονται στη διεθνή ταξινόμηση της UNESCO, η μεγαλύτερη ζήτηση εμφανίζεται στα πεδία των «Επιχειρήσεων και Δικαίου» (business and law), όπου περιλαμβάνονται οι νομικές επιστήμες και η διοίκηση επιχειρήσεων.
Ακολουθούν οι επιστήμες υγείας, οι κοινωνικές επιστήμες, η πληροφορική, οι ανθρωπιστικές σπουδές, οι πολυτεχνικές και οι μηχανικές επιστήμες.
Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αιτήσεις για κλάδους όπως γεωπονία, δασολογία, αγροδιατροφή ή κτηνιατρική.
Πώς γίνεται ο έλεγχος των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ)
Η διαδικασία αδειοδότησης και εποπτείας των μη κρατικών πανεπιστημίων (ΝΠΠΕ) πραγματοποιείται σε τρεις φάσεις:
Αρχική φάση αδειοδότησης: Εξετάζεται ο φάκελος της αίτησης που περιλαμβάνει εκτενές σύνολο δικαιολογητικών σύμφωνα με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας. Η ΕΘΑΑΕ αξιολογεί το ακαδημαϊκό πλαίσιο λειτουργίας του ιδρύματος, την εκπαιδευτική συμφωνία, το καταστατικό, τη δομή και λειτουργία των προγραμμάτων σπουδών, καθώς και τα κριτήρια επιλογής φοιτητών και διδακτικού προσωπικού.
Σχηματισμός και έργο τριμελών επιτροπών: Κάθε φάκελος ελέγχεται από τριμελείς επιτροπές εμπειρογνωμόνων, που απαρτίζονται από δύο καθηγητές ελληνικής καταγωγής με εμπειρία σε διοικητικές θέσεις σε μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού, καθώς και ένα μέλος του ανώτατου συμβουλίου της ΕΘΑΑΕ. Οι επιτροπές πραγματοποιούν και επί τόπου επιθεωρήσεις στα υποψήφια ιδρύματα, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τα τέλη Ιουνίου.
Έκθεση και τελική απόφαση: Μετά τις επιθεωρήσεις, οι επιτροπές υποβάλλουν εκθέσεις αξιολόγησης στην ΕΘΑΑΕ. Το ανώτατο συμβούλιο εξετάζει συγκεντρωτικά τα πορίσματα και διαμορφώνει τη γνωμοδότηση προς το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο αποφασίζει για την έγκριση ή απόρριψη της λειτουργίας του ιδρύματος. Η άρνηση της ΕΘΑΑΕ σημαίνει πως το ίδρυμα δεν μπορεί να ξεκινήσει τη λειτουργία του.
