Ο Πιότρ Αρκάντιεβιτς Στολίπιν (Пётр Аркадевич Столыпин, 14 Απριλίου 1862 – 18 Σεπτεμβρίου 1911) ήταν Ρώσος πολιτικός, που υπηρέτησε ως πρωθυπουργός της Ρωσίας και υπουργός Εσωτερικών από το 1906 έως το 1911.
Υπηρέτησε ως πρωθυπουργός επί του τσάρου Νικολάου Β’. Η θητεία του σημαδεύτηκε από τις προσπάθειες του να καταστείλει επαναστατικές ομάδες, αλλά και από τη θέσπιση μιας αξιοσημείωτης αγροτικής μεταρρύθμισης. Αναφέρεται ως ένας από τους τελευταίους μεγάλους πολιτικούς της αυτοκρατορικής Ρωσίας με καθαρό πολιτικό πρόγραμμα και αποφασισμένος να προωθήσει μεγάλες μεταρρυθμίσεις.
Ο Στολίπιν γεννήθηκε στη Δρέσδη στις 14 Απριλίου του 1862 και καταγόταν από εξέχουσα οικογένεια της ρώσικης αριστοκρατίας. Ο πατέρας του, Αρκάδιος Διμιτρίεβιτς Στολίπιν, Ρώσος ευγενής και γαιοκτήμονας, ήταν στρατηγός του ρωσικού πυροβολικού και αργότερα διοικητής στα ανάκτορα του Κρεμλίνου. Η μητέρα του, Ναταλία Μιχαήλοβα, ήταν κόρη του Ρώσου υπουργού εξωτερικών Αλέξανδρου Μιχαήλοβιτς Γκορτσάκοφ. Ο Στολίπιν σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης και αργότερα διορίστηκε στο υπουργείο Εσωτερικών. Το 1884 παντρεύτηκε την Όλγα Μπορίσοβνα Νέινταχρτ, κόρη εξέχουσας Μοσχοβίτικης οικογένειας, με την οποία απέκτησε πέντε κόρες και ένα γιο.
Πρωθυπουργός
Το 1906, ο τσάρος Νικόλαος Β’ της Ρωσίας διόρισε τον Στολίπιν πρωθυπουργό. Η Ρωσία το 1906 μαστιζόταν από επαναστατική αναταραχή και πλατιά δυσφορία στον πληθυσμό της. Αριστερές οργανώσεις διενεργούσαν εκστρατείες ενάντια στην αριστοκρατία και έχαιραν ευρείας λαϊκής υποστήριξης. Σε όλη τη Ρωσία διοικητικοί και αστυνομικοί αξιωματούχοι δολοφονούνταν. Για να απαντήσει σε αυτή την κατάσταση, ο Στολίπιν εισήγαγε ένα νέο δικαστικό σύστημα, το οποίο επέτρεπε την ταχύτατη διεξαγωγή δίκης των κατηγορουμένων. Πάνω από 3.000 ύποπτοι καταδικάστηκαν από αυτά τα ειδικά δικαστήρια μεταξύ 1906-1909.
Στις 9 Ιουλίου/22 Ιουλίου 1906 διέλυσε την πρώτη Δούμα λόγω της διστακτικότητας κάποιων μελών της να συνεργαστούν με την κυβέρνηση. Αποφασίζει να προωθήσει μια αγροτική μεταρρύθμιση, με σκοπό να αμβλύνει τη δυσαρέσκεια του αγροτικού πληθυσμού. Επίσης προσπάθησε να βελτιώσει το επίπεδο ζωής των βιομηχανικών εργατών στις πόλεις και να αυξήσει τη δύναμη των τοπικών κυβερνήσεων. Σκόπευε να δημιουργήσει μια αγροτική τάξη οικονομικά αυτάρκη, που θα λειτουργούσε ως υποστηρικτής της κοινωνικής τάξης και γαλήνης.
Ο Στολίπιν άλλαξε τη μορφή της ρώσικης Δούμας για να περάσει τη νομοθεσία που πρότεινε η κυβέρνηση του. Μετά τη διάλυση και της δεύτερης Δούμας τον Ιούνιο του 1907, άλλαξε το βάρος των ψήφων των μελών της εις όφελος των ευγενών και των πλουσίων, μειώνοντας την αξία της ψήφου των κατώτερων τάξεων. Αυτό επηρέασε το αποτέλεσμα των εκλογών για την τρίτη Δούμα, που, σαφώς πιο συντηρητική, ήταν πιο πρόθυμη να συνεργαστεί με την κυβέρνηση. Όμως ο προϋπολογισμός που πρότεινε απορρίφθηκε από την τρίτη Δούμα την άνοιξη του 1911, με αποτέλεσμα την παραίτησή του από το αξίωμα του πρωθυπουργού. Εξάλλου είχε πάψει πλέον να χαίρει της πλήρους εμπιστοσύνης του Τσάρου. Οι μεταρρυθμίσεις του Στολίπιν δεν επέζησαν της περιόδου του Α’ παγκοσμίου πολέμου, της Οκτωβριανής επανάστασης και του εμφυλίου πολέμου.
Δολοφονία
Το Σεπτέμβριο του 1911, ο Στολίπιν ταξίδεψε στο Κίεβο, παρά τις προειδοποιήσεις της αστυνομίας για σχεδιαζόμενη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του. Ταξίδεψε χωρίς σωματοφύλακες, αρνούμενος ακόμα και να φορέσει αλεξίσφαιρο γιλέκο. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1911, κατά τη διάρκεια παράστασης στην Όπερα του Κιέβου, ο Στολίπιν πυροβολήθηκε δύο φορές στο χέρι και στο στήθος από τον Ντιμίτρι Μπογρόφ. Ο Μπογρόφ, ενώ παράλληλα δρούσε ως αναρχικός επαναστάτης, ήταν πράκτορας της μυστικής Αστυνομίας του τσαρικού καθεστώτος Οχράνα. Αναφέρεται ότι ο Στολίπιν αναφώνησε: “είμαι ευτυχής που πεθαίνω για τον Τσάρο”. Τέσσερις ημέρες αργότερα εξέπνευσε.
Σε τηλεοπτική εκπομπή το 2008 για τους 100 σημαντικότερους Ρώσους ο Στολίπιν αναδείχτηκε δεύτερος.
Ο τάφος του Στολίπιν στο μοναστήρι Πετσέρσκ (Λαύρα) στο Κίεβο.
