«Βρισκόμαστε στο χείλος μιας θεσμικής κρίσης», δήλωσε η Valérie Hayer, πρόεδρος της φιλελεύθερης ομάδας Renew Europe, στο POLITICO.
Η φον ντερ Λάιεν προέρχεται από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), το οποίο αν και είναι η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εξαρτάται από τις ψήφους των Σοσιαλιστών και των Φιλελεύθερων για να περάσει τις προτάσεις της.
Η ικανότητα της Επιτροπής να εισάγει ευρωπαϊκή νομοθεσία κινδυνεύει να μπλοκαριστεί εάν οι πολιτικές ομάδες αρνηθούν να συνεργαστούν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι αποσύρει την Οδηγία για τις Πράσινες Δηλώσεις (Green Claims directive) ― έναν καθοριστικής σημασίας νόμο που θα καθιστούσε τις εταιρείες υπόλογες για ατεκμηρίωτους περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς ― παρότι είχε ήδη προχωρήσει σε πολλά στάδια της νομοθετικής διαδικασίας.
Αυτή η κίνηση, την οποία είχε ζητήσει την Τετάρτη η ομάδα του ΕΛΚ (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα) στο Κοινοβούλιο, χειροκροτήθηκε από τους δεξιούς Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές, καθώς και από την ακροδεξιά ομάδα Patriots for Europe, στην οποία ανήκουν η Μαρίν Λεπέν (Γαλλία) και ο Βίκτορ Όρμπαν (Ουγγαρία).
«Αν η Επιτροπή αποσύρει το κείμενο, εμείς στο Renew θεωρούμε αυτή την πράξη ως μια σοβαρή απειλή για την πλατφόρμα της φιλοευρωπαϊκής πλειοψηφίας», δήλωσε η Valérie Hayer.
Οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι κατηγόρησαν την φον ντερ Λάιεν ότι συντάσσεται με ακροδεξιές δυνάμεις ― οι οποίες απαιτούν από την ΕΕ να εγκαταλείψει όλες τις πράσινες πολιτικές ― και ότι αγνοεί τη βούληση των πολιτικών ομάδων που την ανέδειξαν στην προεδρία της Επιτροπής.
Αν και δεν υπάρχουν επίσημοι κυβερνητικοί συνασπισμοί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το ΕΛΚ, οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι ― γενικά το παραδοσιακό φιλοευρωπαϊκό «ρεύμα» ― βασίζονταν ο ένας στον άλλο για στήριξη και είχαν υπογράψει συμφωνία συνεργασίας τον Νοέμβριο.
Ωστόσο, το ΕΛΚ έχει επανειλημμένα συμμαχήσει με δεξιές και ακροδεξιές ομάδες στο Κοινοβούλιο για να περάσει μέτρα, να ορίσει την ατζέντα ή να «σκοτώσει» πράσινες πρωτοβουλίες. Αυτό έγινε και αυτή την εβδομάδα, όταν κατάφεραν να ανατρέψουν μια έκθεση για τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων, καθώς και δύο νομοσχέδια που αφορούσαν την τεχνητή νοημοσύνη και τις πατέντες, και επίσης δημιούργησαν νέο όργανο για τον έλεγχο της χρηματοδότησης των ΜΚΟ.
«Δεν θα τη στηρίξουμε άλλο»
Η απόσυρση του νόμου για το greenwashing αυτή την εβδομάδα ίσως ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους, οι οποίοι είχαν ήδη απογοητευτεί από άλλες ενέργειες της φον ντερ Λάιεν, όπως το σκάνδαλο Pfizergate, στο οποίο το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάσισε κατά της Επιτροπής επειδή αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει γραπτά μηνύματα μεταξύ της προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid.
«Κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το Pfizergate, την προστατεύσαμε. Αν όμως συνεχίσει έτσι, θα σταματήσουμε να την προστατεύουμε», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Renew. Οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι ενδέχεται να σταματήσουν να “παίζουν το παιχνίδι” και να κλείνουν συμφωνίες σε άλλα θέματα με το ΕΛΚ, κάτι που θα μπορούσε να μπλοκάρει εντελώς τη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ, πρόσθεσε.
«Το πρόβλημα τώρα είναι ότι η Επιτροπή απαντά και στην εναλλακτική δεξιά πλειοψηφία και όχι στην κεντρώα πλατφόρμα», είπε ο ίδιος αξιωματούχος.
Εκπρόσωπος του ΕΛΚ δήλωσε ότι η ομάδα του καλωσορίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής, υποστηρίζοντας ότι το κείμενο που βρισκόταν υπό διαπραγμάτευση θα οδηγούσε σε γραφειοκρατικό εφιάλτη για τις επιχειρήσεις.
Πέρα από την οργή για την ίδια την ακύρωση του προτεινόμενου νόμου, τα κεντρώα κόμματα κατηγορούν το ΕΛΚ και την πρόεδρο της Επιτροπής ότι παρακάμπτουν τη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ. Το νομοσχέδιο για την αποτροπή πράσινου ξεπλύματος βρισκόταν ήδη σε φάση διαπραγμάτευσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ, το οποίο εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, αφού και τα δύο θεσμικά όργανα είχαν εγκρίνει τις θέσεις τους μετά από μήνες δουλειάς.
Ένας αξιωματούχος των Σοσιαλιστών δήλωσε ότι η κατάσταση τους οδηγεί στο να αμφισβητήσουν ολόκληρη τη βάση στήριξης προς τη φον ντερ Λάιεν:
«Αν προχωρήσει όντως με αυτή την απόφαση, αυτό θα θεωρηθεί παραβίαση της πλατφόρμας στήριξης. Δεν θα υπάρχει πια πλατφόρμα.»
Η πρόεδρος της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), Iratxe Garcia, δήλωσε:
«Η Επιτροπή θα πρέπει να αντιληφθεί τη σημασία της συμμαχίας και των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί.»
Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Stefan De Keersmaecker, ανέφερε ότι το νομοσχέδιο, όπως είχε διαμορφωθεί στις διαπραγματεύσεις, “αντιβαίνει στην ατζέντα απλοποίησης της Επιτροπής”.
«Στόχος μας ήταν να καταλήξουμε σε μια νομοθετική πρόταση που θα μειώνει το διοικητικό βάρος και την πολυπλοκότητα για τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις μικρές», τόνισε.
Και πρόσθεσε:
«Προφανώς, η Επιτροπή παραμένει πλήρως δεσμευμένη στην καταπολέμηση του greenwashing και στην εξασφάλιση της ορθής ενημέρωσης των καταναλωτών και θα συνεχίσει να εργάζεται προς αυτόν τον στόχο.»
