Ο Ροζέ Μιλλιέξ (1913 – 7 Ιουλίου 2006) ήταν Γάλλος διανοούμενος και φιλέλληνας με πολύ σημαντική πνευματική και πολιτιστική δραστηριότητα στην Ελλάδα.
Γεννήθηκε στη Μασσαλία και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αιξ. Το 1936 ήρθε στην Ελλάδα ως καθηγητής της γαλλικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών όπου αργότερα έγινε διευθυντής σπουδών ενώ παράλληλα δημοσίευσε πολλά δοκίμια σε διάφορα ελληνικά περιοδικά. Το 1939 παντρεύτηκε την Ελληνίδα Τατιάνα Γκρίτση μετέπειτα συγγραφέα και δημοσιογράφο.
Στην περίοδο της Κατοχής ο Ροζέ Μιλλιέξ είχε διαφύγει μαζί με τη σύζυγό του στην νότια Γαλλία, από όπου ανέπτυξε δραστηριότητα πετυχαίνοντας να προκαλέσει το ενδιαφέρον Γάλλων διανοούμενων για την Ελληνική αντίσταση. Με πρωτοβουλία δική του και της συζύγου του συγκεντρώθηκαν κείμενα Γάλλων διανοούμενων, μεταξύ των οποίων ήταν ο Αντρε Φουζερόν, ο Ανρί Ματίς κ.α., καθώς και πίνακες των Πικάσο, Μπονάρ, Μασόν, Πικαμπιά, Ντιφί κ.ά. για τον ελληνικό λαό που εκδόθηκαν σε ένα βιβλίο – λεύκωμα, με τίτλο Αφιέρωμα στην Ελλάδα 1940-1944. Οι πίνακες δωρήθηκαν στην Εθνική Πινακοθήκη.
Τον Δεκέμβριο του 1945 με πρωτοβουλία του διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβιου Μερλιέ και του Ροζέ Μιλλιέξ στάλθηκαν με υποτροφίες για σπουδές στη Γαλλία με το πλοίο «Ματαρόα» μερικά από τα λαμπρότερα νέα μυαλά της Ελλάδας (Μέμος Μακρής, Νίκος Σβορώνος, Μάνος Ζαχαρίας, Τάκης Ζενέτος, Κώστας Αξελός, Κορνήλιος Καστοριάδης, Μαργαρίτης Αποστολίδης, Μιμίκα Κρανάκη κ.ά.).
Το 1959 ο Ροζέ Μιλλιέξ μετατέθηκε στην Κύπρο, όπου μετά την ανεξαρτησία έγινε μορφωτικός ακόλουθος της γαλλικής πρεσβείας και διευθυντής του Γαλλικού Μορφωτικού Κέντρου που ο ίδιος ίδρυσε τον Νοέμβριο του 1960. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι το 1971. Τόσο ο ίδιος όσο και η σύζυγός του θεωρήθηκαν ανεπιθύμητοι από την απριλιανή δικτατορία η οποία μάλιστα αφαίρεσε από την Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ την ελληνική υπηκοότητα. Το 1971 ο Ροζέ Μιλλιέξ διορίστηκε διευθυντής του Γαλλικού Μορφωτικού Κέντρου στη Γένοβα. Επέστρεψε στην Ελλάδα μετά την πτώση της δικτατορίας το 1975. Από το 1982 ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και από το 1986 μέλος της Ακαδημίας της Μασσαλίας. Είχε παρασημοφορηθεί με το μετάλλιο του Φοίνικος από την Ελληνική Δημοκρατία και με το αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών
Πέθανε σε ηλικία 93 ετών στην Αθήνα.
Το έργο του
Μετά την απελευθέρωση τύπωσε το βιβλίο του A l’ecole du peuple grec (1946) και την μελέτη του Ο Αδαμάντιος Κοραής για το γαλλικό πολιτισμό-Ο Victor Hugo πιστός φίλος της Ελλάδας(1953). Ξεχωρίζουν επίσης οι μελέτες του με τίτλο: «Ο Παλαμάς και οι ευρωπαϊκές αξίες», «Ο Σολωμός και η Γαλλία» κ.λ.π. Το 1982 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Ημερολόγιο και μαρτυρίες του πολέμου και της κατοχής.
Πηγή
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρους Μπριτάννικα, τόμ. 36
___________________________
Ροζέ Μιλλιέξ, ο Γάλλος λόγιος που έζησε και έδρασε σαν Ελληνας
Η Καθημερινή, 08-07-06
Πέθανε χθες σε ηλικία 93 ετών ο Γάλλος λόγιος, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Ροζέ Μιλλιέξ. Ενσάρκωση του σύγχρονου Φιλέλληνα, ο γεννημένος στη Μασσαλία διανοούμενος αγάπησε με πάθος και ρομαντισμό την Ελλάδα. Συμπαραστάθηκε εμπράκτως στη δεύτερη πατρίδα του τόσο με την ουσιαστική του συμβολή στην ανάπτυξη των ελληνογαλλικών πνευματικών σχέσεων όσο και με την έμπρακτη στήριξή του στον αγώνα για την αποτίναξη του ναζιστικού ζυγού. Η κηδεία του νεοελληνιστή θα γίνει στις 11.30 π.μ. τη Δευτέρα στο Α΄ Νεκροταφείο. Σύζυγος της πεζογράφου Τατιάνας Γκρίτση-Μιλλιέξ που πέθανε τον Φεβρουάριο του 2005, ο Ροζέ Μιλλιέξ είχε χρηματίσει υποδιευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών. Αργότερα αποσπάστηκε ως μορφωτικός ακόλουθος της γαλλικής πρεσβείας στην Κύπρο και παρέμεινε σε αυτήν τη θέση από το 1959 μέχρι και το 1971.
Ο συγγραφέας είχε αποφοιτήσει από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αιξ στην Προβηγκία. Εργάστηκε αρχικά ως καθηγητής στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών όπου μετέδωσε την αγάπη του για τη γαλλική γλώσσα και τον πολιτισμό σε πολλούς Ελληνες μαθητές του, οι οποίοι διαδραμάτισαν αργότερα ρόλο στα πολιτικά, λογοτεχνικά και κοινωνικά πράγματα της χώρας μας. Παραλλήλως, ο δραστήριος και παραγωγικός Μιλλιέξ δημοσίευσε πολλά δοκίμια σε διάφορα ελληνικά περιοδικά.
Η δράση του δεν περιορίστηκε στον πνευματικό στίβο. Κατά τη διάρκεια της κατοχής, το ζεύγος Μιλλιέξ που είχε διαφύγει στον γαλλικό νότο, προσπαθούσε να βοηθήσει την ελληνική αντίσταση. Η πιο σημαντική του πράξη την περίοδο εκείνη είναι η συγκινητική του πρωτοβουλία να συγκεντρώσει κείμενα Γάλλων διανοούμενων για τον χειμαζόμενο ελληνικό λαό και να εκδοθεί ένα βιβλίο – λεύκωμα. Ο ίδιος ο Μιλλιέξ γράφει για την κίνησή του αυτή το 1949: «Τότε ο νους μας πήγαινε μόνο σε ένα γραπτό μνημείο όπου Γάλλοι κάθε σειράς και μόρφωσης θα έρχονταν να καταθέσουν τη μαρτυρία του θαυμασμού, της λατρείας, της αδελφικής αλληλεγγύης που δοκιμάσανε σιωπηλά από το 1940 ίσαμε το 1944 μπροστά στο θάμα που στάθηκε τότες η εμπόλεμη Ελλάδα. Αυτή η χρυσή βίβλος δημιουργήθηκε το 1945».
Ο πρώτος καλλιτέχνης που ανταποκρίθηκε στην έκκλησή του, ήταν ο Αντρέ Φουζερόν που προσέφερε το 1942 ένα χειρόγραφο κείμενο και ένα υπογεγραμμένο έργο του. Την πράξη του μιμήθηκαν και άλλοι καλλιτέχνες όπως ο Ανρί Ματίς. Η ενθουσιώδης εμπλοκή του Κριστιάν Ζερβός ενίσχυσε το ρεύμα και έτσι συγκεντρώθηκε μια σημαντική συλλογή 28 πινάκων από τους: Πικάσο, Μπονάρ, Μασόν, Πικαμπία, Ντιφί κ.ά. Τη δωρεά αυτή έφεραν μαζί τους οι Μιλλιέξ όταν επέστρεψαν στην Ελλάδα το 1945. Το 1948 προσετέθη μια δεύτερη ομάδα έργων, που έφτασαν συνολικά τα 46 έργα τέχνης, ενώ το 1979 έφτασαν στη χώρα μας και τα υπογεγραμμένα κείμενα των καλλιτεχνών. Το τάμα του ζεύγους Μιλλιέξ είχε εκπληρωθεί. Τα έργα αυτά παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το 1949 στην Αθήνα και το 2003 στη Δημοτική Πινακοθήκη Πατρών.
Τον Δεκέμβρη του 1945 ο διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβιος Μερλιέ σε συνεργασία με τον Ροζέ Μιλλιέξ διοργανώνουν άλλη μια σημαντική πρωτοβουλία, με τεράστιο μελλοντικό αντίκρισμα για τα ελληνικά Γράμματα και τις Τέχνες. Εστειλαν με το πλοίο «Ματαρόα» τον Δεκέμβριο του ’45 μερικά από τα λαμπρότερα νέα μυαλά της Ελλάδας με εξασφαλισμένες υποτροφίες για σπουδές στη Γαλλία. Ανάμεσά τους: ο Μέμος Μακρής, ο Νίκος Σβορώνος, ο Μάνος Ζαχαρίας, ο Τάκης Ζενέτος, ο Kώστας Aξελός, ο Kορνήλιος Kαστοριάδης, η Mιμίκα Kρανάκη, κ.ά.
Ο Μιλλιέξ αφήνει πίσω του συγγραφικό έργο. Από τα δοκίμια ξεχωρίζουν οι μελέτες του με τίτλο: «Ο Παλαμάς και οι ευρωπαϊκές αξίες», «Ο Σολωμός και η Γαλλία» κ.λπ. από τα πιο γνωστά βιβλία του είναι «Στο Σχολείο του ελληνικού λαού». Πρόσφατα κυκλοφόρησε και μια συλλογική έκδοση του ΕΛΙΑ για τα 50 χρόνια της προσφοράς του στα ελληνικά γράμματα με τίτλο «Ελληνογαλλικά». Είχε παρασημοφορηθεί με το μετάλλιο Γραμμάτων και Τεχνών από τη Γαλλική Δημοκρατία, το μετάλλιο του Φοίνικος από την Ελληνική Δημοκρατία και με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών.
