Σταντάλ (1783 – 1842) Γάλλος συγγραφέας

Ο Μαρί-Ανρί Μπελ (Marie-Henri Beyle, 23 Ιανουαρίου 1783 – 23 Μαρτίου 1842), γνωστότερος με το φιλολογικό του ψευδώνυμο Σταντάλ (Stendhal), ήταν Γάλλος συγγραφέας. Οι βαθύτατες ψυχολογικές αναλύσεις του στα «μυθιστορήματα μαθητείας» που έγραψε, τον τοποθετούν στην πρώτη σειρά των μυθιστοριογράφων του 19ου αιώνα. Τα περιφημότερα από τα μυθιστορήματα αυτά, Το Κόκκινο και το Μαύρο και Το μοναστήρι της Πάρμας, αναφέρονται σε νέους με ρομαντικούς πόθους, δύναμη αισθημάτων και όνειρα δόξας.

Διορίστηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (Conseil d’État) το 1810 και έλαβε μέρος ως αξιωματικός της Επιμελητείας στην εκστρατεία του Ναπολέοντα στη Ρωσία (1812). Εγκαταστάθηκε μετά στο Μιλάνο ως το 1821 και διετέλεσε πρόξενος της Γαλλίας στην Τεργέστη και στην Τσιβιταβέκκια. Υπήρξε λάτρης της Τέχνης, της Ιταλίας και των γυναικών.

Έργα

• Vies de Haydn, Mozart et Métastase (Η ζωή των Χάυντν, Μότσαρτ και Μεταστάσιου, 1815)
• Histoire de la Peinture en Italie (Ιστορία της ζωγραφικής στην Ιταλία, 1917)
• Rome, Naples et Florence (Ρώμη, Νεάπολη και Φλωρεντία, 1817, 1827)
• De l’amour (Περί έρωτος, 1822)
• Racine et Shakespeare (Ρακίνας και Σαίξπηρ, 1823-1825)
• Vie de Rossini (Βίος του Ροσσίνι, 1823)
• Armance (Αρμάνς, μυθιστόρημα, 1827)
• Vanina Vanini (Βανίνα Βανίνι, διήγημα, 1829)
• Promenades dans Rome (Περίπατοι στη Ρώμη, 1829)
• Le Rouge et le Noir (Το Κόκκινο και το Μαύρο, μυθιστόρημα, 1830)
• Mémoires d’un touriste (Αναμνήσεις ενός περιηγητή, 1838)
• La Chartreuse de Parme (Το μοναστήρι της Πάρμας, μυθιστόρημα, 1839)
• Chroniques italiennes (Ιταλικά χρονικά, διηγήματα, 1837-1839)
  • Vittoria Accoramboni (Βιττόρια Ακκοραμπόνι)
  • Les Cenci (Οι Τσέντσι)
  • La Duchesse de Palliano (Η δούκισσα του Παλλιάνο)
  • L’Abbesse de Castro (Η ηγουμένη του Κάστρο)
  • Trop de faveur tue (Η υπερβολική εύνοια σκοτώνει)
  • Suora Scolastica (Αδελφή Σχολαστική)
  • San Francesco a Ripa (Σαν Φραντσέσκο α Ρίπα)

Μεταθανάτιες δημοσιεύσεις

• Écoles italiennes de peinture (Ιταλικές σχολές ζωγραφικής, 1932)
• Souvenirs d’égotisme (Αναμνήσεις εγωτισμού, αυτοβιογραφικό, 1892)
• Lucien Leuwen (Λυσιέν Λεβέν, ημιτελές μυθιστόρημα, 1835, δημοσ. 1894)
• Lamiel (Λαμιέλ, ημιτελές μυθιστόρημα, 1839–1842, δημοσ. 1889)
• Le Rose et le Vert (Το Ροζ και το Πράσινο, ημιτελές διήγημα, 1928)
• Vie de Napoléon (Βίος του Ναπολέοντα, 1929)
• Journal (Ημερολόγιο, 1801–1817)
• Vie de Henry Brulard (Η ζωή του Ανρί Μπρυλάρ, αυτοβιογραφικό, 1835–1836, δημοσ. 1890)

Ελληνικές μεταφράσεις

• Η Βιτόρια Ακοραμπόνι, δούκισσα του Μπρατσιάνο (από τα «Ιταλικά χρονικά»): Αρίστος Καμπάνης (εκδ. Γράμματα, 1924), Μανώλης Γιαλουράκης (εκδ. Gutenberg, 1993), Παύλος Μάτεσις (εκδ. Καστανιώτη, 1997)
• Η ηγουμένη του Κάστρο (από τα «Ιταλικά χρονικά»): Κλέων Παράσχος (εκδ. Άγκυρα, 1924), Ελένη Αστερίου (εκδ. Θεωρία, 1985), Μανώλης Γιαλουράκης (εκδ. Gutenberg, 1989), Βούλα Λούβρου (εκδ. Ολκός, 1992)
• Οι Τσέντσι (από τα «Ιταλικά χρονικά»): Στρατής Τσίρκας (εκδ. Κέδρος, 1969), Κλείτος Κύρου (εκδ. Άγρα, 1993), Πέτρος Χάρης (εκδ. Εστία, 1993)
• Περί έρωτος: Γιάννης Παλαιολόγος (εκδ. Εξάντας, 1995), Έφη Κορομηλά (εκδ. Πατάκη, 2008)
• Αρμάνς: Μανώλης Γιαλουράκης (με τίτλο «Παρισινά σαλόνια») (εκδ. Φοντάνα, 1973), Χριστόφορος Λιοντάκης (εκδ. Ηριδανός, 1978), Δημήτρης Κωστελένος (με τίτλο «Σκηνές από ένα παρισινό σαλόνι») (εκδ. Κραναός, 1984)
• Βανίνα Βανίνι (από τα «Ιταλικά χρονικά»): Τατιάνα Τσαλίκη – Μηλιώνη (εκδ. Πατάκη, 1996), Χ.Κίττου & Στ.Βαρβαρούσης («Ερατώ»)
• Το κόκκινο και το μαύρο: Πέτρος Χάρης (εκδ. Μιχαήλ Σ. Ζηκάκη, 1925), Τάκης Δραγώνας (εκδ. Αυλός, 1967), Γιώργος Σπανός (εκδ. Πάπυρος, 1972), Νίκος Αθανασιάδης (εκδ. Αποσπερίτης, 1987), Καλλιόπη Κάσου (εκδ. Ελευθεροτυπία, 2007)
• Το μοναστήρι της Πάρμας: Γιάννης Μπεράτης (Γκοβόστης, 1950), Νίκος Σαρλής (εκδ. Π.Κ., 1955), Κωστούλα Αγγελοπούλου (De Agostini Hellas, 2006)
• Ιταλικά χρονικά: Χαρά Κίττου & Στέργιος Βαρβαρούσης (εκδ. Ερατώ, 1991)
• Αναμνήσεις εγωτισμού: Τίτος Πατρίκιος (εκδ. Γνώση, 1983)
• Λυσιέν Λεβέν: Νάγια Παπασπύρου – Υφαντή (εκδ. Κριτική, 1988), Κρις Μαυρομάτη & Βαλερί Ρασπιλέρ (εκδ. Μέδουσα, 1991)
• Λαμιέλ: Μαρίνα Μέντζου (εκδ. Ερατώ, 2000)
• Το ροζ και το πράσινο: Βερονίκη Δαλακούρα (εκδ. Νεφέλη, 1990)
• Μίνα ντε Βανγκέλ: Βερονίκη Δαλακούρα (εκδ. Νεφέλη, 1987), Βασίλης Πουλάκος (εκδ. Ροές, 2001)
• Θαύματα ή Τα προνόμια της 10ης Απριλίου 1840: Γιώργος Σαββίδης (εκδ. Λέσχη, 1987)
• Η ζωή του Μότσαρτ: Λόισκα Αβαγιανού (εκδ. Εξάντας, 1991), Ζηνοβία Ευαγγέλου (εκδ. Γράμματα, 1991)
• Η κάσα κι ο βρικόλακας: Βασίλης Πουλάκος (εκδ. Ροές, 2001)