Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ταϊλάνδης ανέστειλε τα καθήκοντα της πρωθυπουργού Paetongtarn Shinawatra, η οποία αντιμετωπίζει έντονες πιέσεις να παραιτηθεί μετά τη διαρροή τηλεφωνικής συνομιλίας με τον πρώην ηγέτη της Καμπότζης Hun Sen.
Στο ηχητικό απόσπασμα, η Paetongtarn τον αποκαλεί “θείο” και επικρίνει έναν Ταϊλανδό στρατιωτικό διοικητή, γεγονός που προκάλεσε λαϊκή κατακραυγή και αίτημα αποπομπής της, το οποίο εξετάζει πλέον το δικαστήριο.
Αν αποπεμφθεί, θα είναι ο τρίτος πολιτικός από τη δυναστεία των Shinawatra – η οποία κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή της Ταϊλάνδης τα τελευταία 20 χρόνια – που χάνει την εξουσία πριν ολοκληρώσει τη θητεία του.
Η κυβερνητική συμμαχία της Paetongtarn είναι ήδη εύθραυστη, καθώς πριν δύο εβδομάδες ένας σημαντικός συντηρητικός σύμμαχος την εγκατέλειψε, αφήνοντας την πλειοψηφία οριακή.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο ψήφισε 7 υπέρ και 2 κατά για την αναστολή καθηκόντων της πρωθυπουργού όσο εξετάζεται η υπόθεση. Η Paetongtarn έχει 15 ημέρες να παρουσιάσει την υπεράσπισή της.
Στο μεταξύ, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα αναλάβει καθήκοντα προσωρινού πρωθυπουργού. Η Paetongtarn, ωστόσο, θα παραμείνει στην κυβέρνηση ως υπουργός Πολιτισμού, θέση στην οποία διορίστηκε λίγες ώρες πριν ανασταλεί η πρωθυπουργική της ιδιότητα, κατά την τελευταία αναδιάρθρωση του υπουργικού συμβουλίου.
Την Τρίτη, η Paetongtarn ζήτησε εκ νέου συγγνώμη, δηλώνοντας πως ο σκοπός του τηλεφωνήματός της προς τον Hun Sen ήταν «περισσότερο από 100%… για το καλό της χώρας».
Η συνομιλία αφορούσε τη συνοριακή διαμάχη μεταξύ Ταϊλάνδης και Καμπότζης – ένα θέμα δεκαετιών που αναζωπυρώθηκε τον Μάιο όταν σκοτώθηκε ένας Καμποτζιανός στρατιώτης. Η διαρροή προκάλεσε οργή σε συντηρητικούς βουλευτές, που την κατηγόρησαν ότι χαϊδεύει τον Hun Sen και υπονομεύει τον στρατό της Ταϊλάνδης.
Η ίδια απάντησε: «Δεν είχα πρόθεση να το κάνω για προσωπικό μου όφελος. Σκέφτηκα μόνο πώς να αποφευχθεί το χάος, η σύγκρουση και η απώλεια ζωών. Αν ακούσετε προσεκτικά, θα καταλάβετε ότι δεν είχα κακή πρόθεση. Αυτό θα εξηγήσω διεξοδικά.» Αν τελικά αποπεμφθεί, θα είναι ο δεύτερος πρωθυπουργός του κόμματος Pheu Thai που απομακρύνεται από το αξίωμα από τον Αύγουστο του περασμένου έτους. Τότε είχε καθαιρεθεί ο προκάτοχός της Srettha Thavisin, επίσης με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, επειδή είχε διορίσει υπουργό πρώην δικηγόρο που είχε φυλακιστεί.
Λίγες ημέρες αργότερα, η Paetongtarn – κόρη του ανατραπέντος πρώην πρωθυπουργού Thaksin Shinawatra – ορκίστηκε πρωθυπουργός. Η απόφαση του δικαστηρίου υπογραμμίζει και πάλι τη δυναμική παρέμβαση της Συνταγματικής Δικαιοσύνης στην πολιτική, κάτι που επικριτές θεωρούν πως χρησιμοποιείται ως πολιτικό όπλο κατά αντιπάλων. Το εν λόγω δικαστήριο έχει διαλύσει 34 πολιτικά κόμματα από το 2006, συμπεριλαμβανομένου του προοδευτικού Move Forward, που είχε κερδίσει τις εκλογές του 2023 αλλά του απαγορεύτηκε να σχηματίσει κυβέρνηση.
Ο καθηγητής πολιτικών επιστημών Titipol Phakdeewanich σχολίασε:
«Αυτό έχει γίνει πλέον μοτίβο στην ταϊλανδική πολιτική… ένα μέρος της πολιτικής κουλτούρας, που όμως δεν αντανακλά μια αυθεντική δημοκρατική διαδικασία. Η αναστολή με δικαστική απόφαση δεν θα έπρεπε να συμβεί, αλλά η πλειοψηφία των πολιτών τη θεωρεί νόμιμη λόγω της διαρροής.» Η 38χρονη Paetongtarn είναι η νεότερη πρωθυπουργός της χώρας και μόλις η δεύτερη γυναίκα που έχει αναλάβει το αξίωμα, μετά τη θεία της, Yingluck Shinawatra. Καθώς ήδη δυσκολευόταν να αναζωογονήσει την οικονομία, η δημοτικότητά της έπεσε δραματικά στο 9,2%, από 30,9% τον Μάρτιο.
Η απόφαση του δικαστηρίου συνέπεσε με την έναρξη της δίκης του πατέρα της, Thaksin Shinawatra, ο οποίος αντιμετωπίζει κατηγορίες για προσβολή της μοναρχίας λόγω συνέντευξής του σε νοτιοκορεατική εφημερίδα πριν από εννέα χρόνια. Ο Thaksin, που επέστρεψε στην Ταϊλάνδη το 2023 ύστερα από 15 χρόνια εξορίας, είναι η πιο προβεβλημένη πολιτική φιγούρα που διώκεται βάσει του περιβόητου νόμου περί προσβολής της μοναρχίας (lese majeste).
Η επιστροφή του αποτέλεσε μέρος μιας πολιτικής συμφωνίας μεταξύ του Pheu Thai και των πρώην συντηρητικών αντιπάλων του, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών κύκλων και φιλομοναρχικών ομάδων που στο παρελθόν είχαν ανατρέψει δύο κυβερνήσεις Shinawatra με πραξικοπήματα.
