Ο Ζακ Λιπσίτζ (Jacques Lipchitz, 22 Αυγούστου 1891 – 16 Μαΐου 1973) ήταν Λιθουανός γλύπτης του κυβισμού. Ο Ζακ Λιπσίτζ γεννήθηκε ως Chaim Jacob Lipschitz, από λιθουανική οικογένεια Εβραίων, ήταν γιος εργολάβου οικοδομών στην Ντρουσκινίνκαϊ της Λιθουανίας και μετέπειτα στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Αρχικά, και ύστερα από παρότρυνση του πατέρα του σπούδασε μηχανολογία, έπειτα και με την υποστήριξη της μητέρας του μετακόμισε στο Παρίσι (1909) για μελέτη στην École des Beaux-Arts και στην Académie Julian.
Ήταν εκεί, στην καλλιτεχνική κοινότητα της Μονμάρτρης και του Μονπαρνάς, που προσχώρησε σε ομάδα καλλιτεχνών με μέλη όπως ο Juan Gris και ο Πάμπλο Πικάσο. Εκεί ήταν που ο φίλος του, ο Αμεντέο Μοντιλιάνι, ζωγράφισε τον Ζακ και την Μπέρθα Λιπσίτζ.
Ζώντας σε αυτό το περιβάλλον, ο Λιπσίτζ σύντομα άρχισε να δημιουργεί κυβιστική γλυπτική. Το 1912 παρουσίασε τα έργα του στο Salon de la Société Nationale des Beaux-Arts και στο Salon d’Automne με την πρώτη προσωπική του έκθεση να πραγματοποιείται στη Galerie L’Effort Moderne του Léonce Rosenberg στο Παρίσι το 1920. Το 1922 του ανατέθηκε από το Ίδρυμα Μπάρνς στο Merion της Πενσυλβάνια για να φτιάξει πέντε ανάγλυφα.
Με την καλλιτεχνική καινοτομία να ανθίζει, το 1920 πειραματίστηκε με αφηρημένες μορφές που ονόμασε «διάφανα γλυπτά». Αργότερα ανέπτυξε ένα πιο δυναμικό στυλ, το οποίο εφάρμοσε σε σειρά από μπρούντζινες συνθέσεις φιγούρων και ζώων.
Κατά τη γερμανική κατοχή της Γαλλίας τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και την απέλαση των Εβραίων στα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου, ο Ζακ Λιπσίτζ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Γαλλία. Με τη βοήθεια του Αμερικανού δημοσιογράφου Βάριν Φράι στη Μασσαλία, δραπέτευσε από το ναζιστικό καθεστώς και πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκεί, τελικά εγκαταστάθηκαν στο Hastings-on-Hudson, της Νέας Υόρκης.
Ήταν ένας από τους 250 γλύπτες που εξέθεσαν τα έργα τους στην Τρίτη Διεθνή Έκθεση Γλυπτικής, που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Τέχνης της Φιλαδέλφεια το καλοκαίρι του 1949. Έχει αναγνωριστεί μεταξύ των εβδομήντα γλυπτών που πόζαραν για τη δημοσιευμένη φωτογραφία του περιοδικού Life που τραβήχτηκε στα πλαίσια της έκθεσης. Το 1954 μια αναδρομική έκθεση του Λιπσίτζ ταξίδεψε από το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης στο Walker Art Center στη Μινεάπολη και στο The Cleveland Museum of Art. Το 1959, η σειρά των μικρών μπρούντζινων με τίτλο “στο όριο του πιθανού“, παρουσιάστηκε στους Fine Arts Associates στη Νέα Υόρκη.
Από τις αρχές του 1963 επέστρεφε στην Ευρώπη για αρκετούς μήνες κάθε έτους και εργαζόταν στο Pietrasanta στην Ιταλία. Ανέπτυξε στενή φιλία με τον συνάδελφό του γλύπτη, Fiore de Henriquez. Το 1972 η αυτοβιογραφία του, που συνέγραψε με τον Ε. Χάρβαρντ Άρνασον, δόθηκε στη δημοσιότητα με την ευκαιρία της έκθεσης γλυπτικής του στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης. Ο Ζακ Λιπσίτζ πέθανε στο Κάπρι της Ιταλίας. Το σώμα του μεταφέρθηκε αεροπορικώς στην Ιερουσαλήμ για ταφή.
Επιλεγμένα έργα
Αμεντέο Μοντιλιάνι, ζωγράφισε τον Ζακ και την Μπέρθα Λιπσίτζ, 1916
- “Ναύτης με κιθάρα” – 1914
- “Σχέδιο ενός αγάλματος” – 1916
- “Λουόμενος” – (1916–17)
- “Γυναίκα με βιβλίο” – (1918) στο Carleton College
- “Λουόμενος, μπρούντζος” – 1923-25
- “Μισοξαπλωμένο γυμνό με κιθάρα” – (1928), ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του κυβισμού
- “Χορεύτρια με βέλος” – (1928)
- “Χορευτής” – (1929)
- “Το τραγούδι των φωνηέντων” – (Le Chant des Voyelles), – (1931) γλυπτό χυτού μπούντζου στο Cornell University, Πανεπιστήμιο Πρίνστον, UCLA, Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, Kykuit Estate Gardens, Παρίσι
- “Ταύρος και κόνδορας” – (1932)
- “Προτομή γυναίκας” – (1932)
- “Δαβίδ και Γολιάθ” – (1933)
- “Αγκαλιασμένες φιγούρες” – (1941)
- “Η πάλη του Προμηθέα με το όρνιο” – (1944)
- “Διάσωση II“- (1947)
- “Μητέρα και παιδί” – (1949) στο Μουσείο Τέχνης της Χονολουλού
- “Ο Βελλεροφόντης ημερώνει τον Πήγασο: μεγάλη εκδοχή” – (1966-1977), ξεκίνησε το 1966 και έφτασε στη Νομική Σχολή Κολούμπια σε κομμάτια για συναρμολόγηση το 1977
- “Ειρήνη επί γης” – (1967–1969)
- “Κυβέρνηση του Λαού” – (1976)
-
Κυβέρνηση του Λαού, γλυπτό από μπρούντζο του Ζακ Λιπσίτζ, αφιερωμένο 1976, Φιλαδέλφεια
-
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Η γέννηση των Μουσών, μπρούντζος, 1944-1950, Εις μνήμη του In memory of Τζερόμ Ουάισνερ – στη μόνιμη συλλογή του του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασσαχουσέτης
-
Το πνεύμα του επιχειρηματικού πνεύματος, 1960, στο Πάρκο Φερμάουντ, Φιλαδέλφεια
Αναφορές
- Arnason H. Harvard και Jacques Lipchitz. My Life in Sculpture. Νέα Υόρκη: Viking Press, 1972.
- Hammacher, Abraham Marie, Jacques Lipchitz, His Sculpture, Νέα Υόρκη, H.N. Abrams, 1961.
- Hope, Henry Radford, The Sculpture of Jacques Lipchitz, New York, Plantin press, εκδόθηκε για τους διαχειριστές του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης, 1954.
- Lipchitz, Jacques, My Life in Sculpture, Νέα Υόρκη, Viking Press, 1972.
- Stott, Deborah A., Jacques Lipchitz and Cubism, Νέα Υόρκη, Garland Pub., 1978.
- Van Bork, Bert, Jacques Lipchitz, The Artist at Work, Νέα Υόρκη, Crown Publishers, 1966.
- Wilkinson, Alan G., Jacques Lipchitz, A Life in Sculpture, Τορόντο, Καναδάς, Γκαλερί Τέχνης του Οντάριο, 1989.
