Τη φετινή χρονιά υπήρξαν έντονες προειδοποιήσεις για τις πιθανές καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ο Felix Odey, Co-manager of SISF Global Sustainable Food & Water, εξηγεί τι σημαίνει αυτό για τις επενδύσεις σε πόρους, όπως είναι τα τρόφιμα, το νερό και η ενέργεια.
Η πίεση στο παγκόσμιο σύστημα τροφίμων και νερού αυξάνεται, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, ενώ ο χρόνος για την αντιμετώπιση των καταστροφικών συνεπειών της εξαντλείται.
Νέες προειδοποιήσεις για την άνοδο της θερμοκρασίας παγκοσμίως, εμφανίζονται με αυξανόμενη συχνότητα. Για παράδειγμα, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός εκτίμησε πρόσφατα ότι, η Γη έχει σχεδόν 50% πιθανότητα να ξεπεράσει προσωρινά το κρίσιμο όριο του 1,5ºC πριν από το 2026.
Από την πιο πρόσφατη έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) προκύπτει με σαφήνεια, ότι ήδη υπάρχουν επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή που είναι μη αναστρέψιμες. Επισημαίνεται, επίσης, ότι χωρίς σημαντική και άμεση δράση σε όλους τους τομείς και τις χώρες, οι συνέπειες είναι πιθανό να είναι καταστροφικές.
Απαιτείται, λοιπόν, τόσο η σταδιακή κατάργηση των εκπομπών άνθρακα και μεθανίου – και ως εκ τούτου η μαζική αύξηση των επενδύσεων κεφαλαίου για τη μετάβαση σε έναν κόσμο χαμηλών εκπομπών άνθρακα – όσο και η δέσμευση του άνθρακα και η αναδάσωση. Αν δεν δράσουμε με τον τρόπο αυτό, θα δούμε ραγδαία άνοδο της στάθμης της θάλασσας, πιο ακραία καιρικά φαινόμενα και απώλεια οικοτόπων στον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων.
Σύμφωνα με την IPCC, πάνω από το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι «εξαιρετικά ευάλωτο» στην κλιματική αλλαγή. Ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να ξεπεράσει τα 10 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050, κάτι που απαιτεί την παραγωγή 70% περισσότερης τροφής και νερού σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2010 (Πηγή: FAO, USDA, ΟΟΣΑ, Our World in Data). Παρόμοια αύξηση, θα υπάρξει και στην κατανάλωση ενέργειας.
Ο τρόπος που θα γίνει αυτό και οι αλλαγές που θα γίνουν την επόμενη δεκαετία, θα επηρεάσουν ριζικά τη διαμόρφωση ολόκληρου του κόσμου.
Οι λύσεις και η τεχνολογία που βασίζονται στη φύση, θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο
Ένα βασικό σημείο από την έκθεση της IPCC είναι ότι πρέπει να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε την κλιματική αλλαγή ως μεμονωμένο πρόβλημα που μπορεί να λυθεί απλώς με την αντιστάθμιση ή τη μείωση των εκπομπών άνθρακα. Το περιβάλλον είναι εκ φύσεως συνδεδεμένο με αυτό και η ευρύτερη χρήση της γης είναι βασική μεταβλητή.
Οι υποθέσεις για τη μοντελοποίηση του κλίματος που έγιναν από την IPCC και παρόμοιους οργανισμούς, επηρεάζουν τη χρήση της γης και τη φυσική σταθεροποίηση του άνθρακα από οικοσυστήματα όπως τα έλη, τα δάση και οι ωκεανοί. Οι φυσικοί περιβαλλοντικοί σταθεροποιητές καταστρέφονται με ανησυχητικό ρυθμό και πλησιάζουν σε ένα οριακό σημείο όπου οι βρόχοι αρνητικής ανάδρασης θα προκαλέσουν ανεπανόρθωτη υποβάθμιση αυτών των βασικών φυσικών πόρων.
Η παραγωγή τροφίμων αντιπροσωπεύει το 25% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, το 65% της χρήσης γλυκού νερού και το 40% της χρήσης γης, σύμφωνα με τον FAO. Η παραγωγή τροφίμων γίνεται συχνά κοντά σε βασικά σταθεροποιητικά οικοσυστήματα, όπως είναι ο ωκεανός ή τα τροπικά δάση, ή ακόμη και χρησιμοποιώντας αυτά τα οικοσυστήματα. Η IPCC επισημαίνει ότι χρειαζόμαστε εταιρικές πρακτικές όχι μόνο για να ελαχιστοποιήσουμε την περιβαλλοντική ζημιά που προκαλούν, αλλά και να ενθαρρύνουμε πραγματικά την ανάκτηση αυτών των φυσικών περιουσιακών στοιχείων.
Η δασοκομία και τα βιοκαύσιμα χρησιμοποιούνται επίσης όλο και περισσότερο για την αντιστάθμιση ή την αντικατάσταση των εκπομπών άνθρακα από το σύστημα ενέργειας και μεταφορών. Και τα δύο αυτά θα επιβαρύνουν περαιτέρω τη χρήση της γης και τους φυσικούς σταθεροποιητές, εάν η διαχείρισή τους δεν γίνεται σωστά. Αυτό, υπογραμμίζει τη σημασία των λύσεων και των τεχνολογιών που βασίζονται στη φύση και μπορούν να βελτιώσουν την αποδοτικότητα των πόρων, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε βασικά πράγματα, όπως τα τρόφιμα και η ενέργεια.
Τι ρόλο παίζουν οι επενδυτές;
Οι αλλαγές στην ενεργειακή μετάβαση, τις αλυσίδες αξίας τροφίμων και νερού θα συνεπάγονται τεράστια ανακατανομή κεφαλαίων, πάνω από 130 τρισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 30 χρόνια, με βάση τις εκτιμήσεις των BloombergNEF (BNEF) , World Resources Institute (WRI) και του ΟΗΕ. Παραδοσιακά, αυτού του είδους η μετατόπιση κεφαλαίου έχει επιφέρει καταλυτικές επιδόσεις στις τιμές των μετοχών σε εταιρείες που επιτυγχάνουν αποδόσεις από υψηλότερες κεφαλαιουχικές δαπάνες.
Η έκθεση της IPCC υπογραμμίζει ότι πρέπει οι λύσεις και οι κινητήριες δυνάμεις της αλλαγής να είναι τόσο ευρείας εμβέλειας όσο και τα υφιστάμενα προβλήματα.
Αλλά , η λύση για τους επενδυτές δεν είναι τόσο απλή όσο η ρευστοποίηση κεφαλαίου από ορισμένες εταιρείες ή η ανάληψη μίας ή δύο συμβολικών θέσεων σε «ESG champions». Πρόκειται για μια τάση πολλών δεκαετιών που θα είναι ευρέως διαδεδομένη και θα απαιτήσει μια επενδυτική προοπτική, η οποία θα διαχειρίζεται τις μικροδιαφορές και διασυνδέσεις μεταξύ των επιδραστικότερων υποτομέων των μεταβαλλόμενων συστημάτων.
Ως επενδυτές, όσον αφορά στο θέμα τροφίμων, νερού και ενεργειακής μετάβασης, στοχεύουμε να ακολουθήσουμε μια προσέγγιση τριών πυλώνων για τη βιωσιμότητα:
- Δημιουργία ενός συνόλου εταιρειών στις οποίες μπορούν εν δυνάμει να γίνουν επενδύσεις, οι οποίες θα καλύπτουν ολόκληρη την αλυσίδα αξίας σε αυτούς τους θεματικούς τομείς, με ταυτόχρονη επικέντρωση στο πρόβλημα που προσπαθούν να επιλύσουν οι συγκεκριμένες επενδύσεις.
- Ανάλυση ΠΚΔ και βιωσιμότητας ανά εταιρεία, για να διασφαλιστεί η διαφοροποίηση των εταιρειών με βάση τον τρόπο λειτουργίας τους και τον επιχειρηματικό τους σκοπό.
- Συμμετοχή τόσο στις υφιστάμενες εταιρείες όσο και σε εκείνες που προσφέρουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που χρειάζονται.
Ένα άλλο βασικό μήνυμα της έκθεσης της IPCC είναι ότι πρέπει να αποφύγουμε την «ακατάλληλη προσαρμογή» που έχει ανεπιθύμητες συνέπειες.
Αντίθετα, η έκθεση υποστηρίζει την πολιτική και τις επενδύσεις που ενθαρρύνουν τις εταιρείες να διαχειρίζονται όλο το φάσμα των αναγκών και των αποτελεσμάτων των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών προσφέρουν έναν απτό τρόπο αξιολόγησης των εταιρειών, που εξισορροπούν ευρύτερους περιβαλλοντικούς σκοπούς με σημαντικούς κοινωνικούς στόχους.
Η έκθεση της IPCC προειδοποιεί εγκαίρως για τους κινδύνους της αδράνειας και καθιστά σαφές ότι ο κόσμος έχει δει μόνο την αρχή της αλλαγής που απαιτείται σε συστήματα όπως στον τομέα της ενέργειας, της διατροφής και του νερού. Συνολικά, οι επενδύσεις στους τομείς της γεωργίας και της γης θα πρέπει να αυξηθούν κατά τρεις έως έξι φορές σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα προκειμένου να μετριαστεί αποτελεσματικά η κλιματική αλλαγή.
Τέλος, οι επενδυτές, οι εταιρείες, οι κυβερνήσεις και οργανισμοί όπως η IPCC πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα δεδομένα, τα κεφάλαια και οι κανονισμοί έχουν εναρμονιστεί για να καθοδηγήσουν αποτελεσματικά τις αλλαγές που χρειάζεται να γίνουν προτού καταστεί πιο επαχθείς και δύσκολο να επιτευχθούν.
