Ο Αλεξάντρ Καμπανέλ (Alexandre Cabanel, 28 Σεπ 1823 – 23 Ιανουαρίου 1889) ήταν Γάλλος ζωγράφος. Ο Καμπανέλ γεννήθηκε στο Μονπελιέ του νομού Ερώ (Hérault). Ζωγράφισε ιστορικά, κλασικά και θρησκευτικά θέματα, στο ακαδημαϊκό στυλ. Ήταν επίσης γνωστός ως ζωγράφος πορτρέτων. Σύμφωνα με το Diccionario Enciclopedico Salvat, ο Καμπανέλ είναι ο καλύτερος εκπρόσωπος της τέχνης pompier και ο Ναπολέων Γ΄ τον προτιμούσε ως προσωπικό του ζωγράφο.
Εισήλθε στην École des Beaux-Arts στο Παρίσι σε ηλικία δεκαεπτά ετών. Ο Καμπανέλ σπούδασε με τον Φρανσουά-Εντουάρ Πικό και εισήλθε στο Σαλόν του Παρισιού για πρώτη φορά το 1844 και κέρδισε την υποτροφία Prix de Rome το 1845 σε ηλικία είκοσι δύο ετών. Ο Καμπανέλ εκλέχτηκε μέλος του Ινστιτούτου το 1863 και διορίζεται καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών (École des Beaux-Arts) το ίδιο έτος.
Ήταν στενά συνδεδεμένος με το Σαλόν του Παρισιού: Εξελέγη τακτικά στην κριτική του επιτροπή και οι μαθητές του θα μπορούσαν να υπολογιστούν σε πάνω από 100. Μέσω αυτών ο Καμπανέλ έκανε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο καλλιτέχνη της γενιάς του για το σχηματισμό του χαρακτήρα της Μπελ Επόκ στη γαλλική ζωγραφική. Η άρνησή του μαζί με τον Ουιλιάμ-Αντόλφ Μπουγκερώ να επιτρέψει στον ιμπρεσιονιστή ζωγράφο Εντουάρ Μανέ και άλλους ζωγράφους να εκθέσουν τα έργα τους στο Σαλόνι του 1863 οδήγησε στην ίδρυση του “Σαλονιού της άρνησης”.
Ο πίνακάς του Η Γέννηση της Αφροδίτης στο Μουσείο Ορσέ είναι ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα ακαδημαϊσμού του 19ου αιώνα. Ο πίνακας αγοράστηκε από τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα Γ’. Μαθητής του ήταν ο Έλληνας ζωγράφος Ιάκωβος Ρίζος (1849-1926).
-
Ο Κιγκινάτος δέχεται τους απεσταλμένους της Συγκλήτου, 1843, Μονπελιέ, Musée Fabre
-
Ο πεπτωκώς άγγελος, 1847, Μονπελιέ, Musée Fabre
-
Ο άγγελος του απογεύματος, 1848, Μονπελιέ, Musée Fabre
-
Ο θάνατος του Μωυσή, 1850, Μονπελιέ, Musée Fabre
-
Η γέννηση της Αφροδίτης, 1863, Παρίσι, Μουσείο Ορσέ
-
Ο Οθέλλος αφηγείται τις περιπέτειές του
-
Πανδώρα, 1873, Βαλτιμόρη, Walters Art Museum
-
Ρεβέκκα και Ελιέζερ, 1883
-
Η Κλεοπάτρα δοκιμάζει δηλητήρια στους θανατοποινίτες, 1887, Αμβέρσα, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten
