Κοινή δήλωση Τομέα Δημοσίων Υποδομών και Δικτύων ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής και Χρήστου Γκόκα, Τομεάρχη Υποδομών και Μεταφορών της Κ.Ο.
Μετά από πολλά χρόνια η πολιτική ηγεσία αποφάσισε τη δημοπράτηση ενός μεγάλου συγκοινωνιακού έργου για τη Θεσσαλονίκη, αυτό της υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου (flyover). Το συγκεκριμένο έργο προέκυψε μέσα από δημόσιο διάλογο την περίοδο 2010 – 2011 επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, όπου συντάχθηκε ένα σχέδιο υποδομών το οποίο περιλαμβάνει ένα σύνολο συγκοινωνιακών έργων γνωστό ως «Ενιαίο Στρατηγικό Σχέδιο Υποδομών των Μεταφορών» (σχέδιο υποδομών).
Στο συγκεκριμένο σχέδιο υποδομών μαζί με το flyover περιλαμβάνεται επίσης και το έργο του εξωτερικού δακτυλίου που συνδέει τον αυτοκινητόδρομο ΕΓΝΑΤΙΑ/ΠΑΘΕ με το αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης. Τα δύο αυτά μεγάλα συγκοινωνιακά έργα είναι συμπληρωματικά μεταξύ τους, με τον εξωτερικό δακτύλιο να παρουσιάζει το πλεονέκτημα ότι προσελκύει ένα ποσοστό της κυκλοφορίας από την υφιστάμενη περιφερειακή οδό και συγχρόνως εξυπηρετεί τους οικισμούς Πεύκων, Ασβεστοχωρίου, Εξοχής και Τριαδίου. Οι μελέτες των δύο έργων ήταν σε τελικό στάδιο ολοκλήρωσης και είχαν δρομολογηθεί οι διαδικασίες χρηματοδότησης της κατασκευής τους, αλλά οι κυβερνήσεις Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ έβαλαν τα έργα στο «συρτάρι» από το 2013, ενώ σήμερα θα έπρεπε να είχαν ήδη υλοποιηθεί.
Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού για δημοπράτηση του flyover ως έργου με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), έρχεται σε αντίθεση με τον αρχικό σχεδιασμό που ήταν η δημοπράτηση του ως δημόσιου έργου με εξασφαλισμένους πόρους από το ΕΣΠΑ, δηλαδή το κόστος κατασκευής να μη χρεώνει τον κρατικό προϋπολογισμό.
Στη δημοπράτηση όμως ως έργο ΣΔΙΤ δεν περιλαμβάνονται διόδια και ορθά, άρα το έργο δεν έχει ανταποδοτική αποπληρωμή από το χρήστη της οδού, αλλά από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή τους φορολογούμενους πολίτες. Με την πρακτική αυτή η πολιτεία θα κληθεί να καταβάλει σταδιακά και μακροπρόθεσμα στον ιδιώτη επενδυτή τα εξής:
- την αποπληρωμή του κεφαλαίου της επένδυσης
- το κόστος συντήρησης & λειτουργίας της οδού από τον ιδιώτη
- το συμφωνημένο κέρδος του ιδιώτη
Με βάση τα παραπάνω και σε συνδυασμό με την τεχνική και περιβαλλοντική πολυπλοκότητα του έργου, το κόστος θα αυξηθεί εκρηκτικά επιβαρύνοντας το δημόσιο χρέος, κάτι που αποκρύπτει η κυβέρνηση, οπότε πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο αν ο κρατικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να ανταπεξέλθει, να μπουν διόδια στο προσεχές μέλλον.
Τo έργο του flyover θα επιδεινώσει προσωρινά το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης κατά το στάδιο της κατασκευής του και ερωτάται ο πρωθυπουργός, γιατί δεν προηγήθηκε η δημοπράτηση του εξωτερικού δακτυλίου ο οποίος έχει ήδη περιβαλλοντική αδειοδότηση από το 2018 και θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της πόλης και να ελαφρύνει την υφιστάμενη περιφερειακή οδό; Αντιθέτως η κυβέρνηση δημοπρατεί το flyover ως μεμονωμένο έργο, χωρίς αναφορά ή συμβατική πρόβλεψη για το έργο του εξωτερικού δακτυλίου. Τελικά αποδεικνύεται ότι ενώ η Νέα Δημοκρατία τόσα χρόνια είχε παγώσει το σχέδιο υποδομών, τώρα είναι φανερό οτι το καταργεί.
Ας μας εξηγήσει επιτέλους η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός γιατί τα έργα στην κεντρική Μακεδονία δημοπρατούνται ως ΣΔΙΤ, ενώ στην Αττική είτε εντάσσονται στο ΕΣΠΑ, είτε στο Ταμείο Ανάκαμψης; Αποτελεί η κεντρική Μακεδονία «πειραματόζωο» πολιτικών και κοινωνικών αντιδράσεων για να ακολουθήσει και η υπόλοιπη περιφέρεια; Σε μια περίοδο που η χώρα έχει επανέλθει σε δημοσιονομικά ελλείμματα (2019 -2022) και με το δημόσιο χρέος να ανέρχεται σήμερα στο 169% του Α.Ε.Π, έχει λάβει υπόψη η Κυβέρνηση τα ανωτέρω ή μήπως εσκεμμένα αποκρύπτει την αναπόφευκτη μετακύληση του κόστους στους χρήστες, πιθανότατα με την μεταχρονολογημένη επιβολή διοδίων ως αναπόφευκτη λύση για την συνέχιση μιας τόσο κρίσιμης υποδομής για την πόλη της Θεσσαλονίκης;
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση θα πρέπει να πάρει θέση και για τα υπόλοιπα έργα που περιλαμβάνονται στο στρατηγικό σχέδιο υποδομών της πόλης και να κατανείμει τους δημόσιους πόρους του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης αναλογικά και ισότιμα σε όλη την περιφέρεια της χώρας.
