΄Εργα “λόγιας μουσικής” του Θωμά Μπακαλάκου με “ρίζες” στην παράδοση, απασχόλησαν κορυφαίους ξένους μελετητές σε Διεθνές Συνέδριο Μουσικολογίας

Ο «Μπομπ Ντίλαν» των αγροτών - Πολυσέλιδο αφιέρωμα  στο περιοδικό του “Εθνικού Κήρυκα”στις ΗΠΑ

by Times Newsroom

Επιστημονική παρουσίαση στο Συνέδριο από τον καθηγητή του ΕΚΠΑ Απόστολο Παληό.

Ποια είναι η μουσική πρόταση του συνθέτη με τον τίτλο “Ελληνικός Μηχανισμός Σύνθεσης Έργων Μουσικής”.

Επιμέλεια: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ

Οι “μουσικές νουβέλες” του Θωμά Μπακαλάκου, αποτέλεσαν την αφορμή να παρουσιάσει ο δρ μουσικολογίας Απόστολος Παληός τη “μουσική πρόταση” του συνθέτη, ως επιστημονική μουσική ανακοίνωση, στο διεθνές μουσικολογικό συνέδριο της Τιφλίδας στη Γεωργία, που προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον των συνέδρων και ευρύτατο διάλογο.

Το σχετικό άρθρο του δόκτορα δημοσίευσαν δύο ξένα μουσικολογικά περιοδικά. (Το σχετικό λινκ: https://gesj.internet-academy.org.ge/en/list_artic_en.php?b_sec=muz&issue=2021-07)

Πρόσφατα ο Εθνικός Κήρυξ, η ιστορική εφημερίδα της ομογένειας στην Αμερική, κυκλοφόρησε (11-1-25), με αφιέρωμα στο περιοδικό της, στον “διεθνούς φήμης Έλληνα συνθέτη Θωμά Μπακαλάκο”, με εξώφυλλο και πολυσέλιδη συνέντευξη μέσα, με τον τίτλο: “Θωμάς Μπακαλάκος ο «Μπομπ Ντίλαν» των αγροτών”.

Ως συνθέτης, αναφέρεται στην παρουσίαση, δίνει σε μικρογραφία το μουσικό του ανάστημα, τόσο ως μουσικός ερευνητής, όσο και ως δημιουργός των ξεχωριστών έργων του, με τη σύντομη θητεία του στο ελληνικό τραγούδι, στο οποίο με τα τραγούδια αριστουργήματα που έγραψε, άφησε ανεξίτηλο το μουσικό του αποτύπωμα, ενώ στη συνέχεια με τη θητεία, από το 1985 και ύστερα, αποκλειστικά στη λόγια μουσική, τη λεγόμενη κλασική μουσική, μεγαλουργεί τόσο ως ερευνητής όσο και ως δημιουργός.

Ως ερευνητής ολοκλήρωσε μέσα στη δεκαετία του 1980 τη μουσική του πρόταση με τον τίτλο Ελληνικός Μηχανισμός Σύνθεσης Έργων Μουσικής (Ε.Μ.Σ.Ε.Μ.), για την δημιουργία πρωτότυπων και μοντέρνων έργων μουσικής με ιδιότητες και χαρακτηριστικά που να τα καθιστούν έργα ελληνικά. Σε εφαρμογή αυτού έγραψε όλα τα έργα λόγιας μουσικής στην Ελληνική Μουσική Γλώσσα, την οποία πρώτος έφερε στο φως, ως πλούσια και εκφραστική γλώσσα, όσο και η δοξασμένη Ελληνική Ομιλούμενη Γλώσσα.

Το πρώτο που έγραψε ο συνθέτης, στην Ελληνική Μουσική Γλώσσα, είναι το ορατόριο Ιπποκράτειος Όρκος, που είναι και το μεγαλύτερο σε έκταση έργο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που μελοποιήθηκε στη γλώσσα που μας το παρέδωσε ο Ιπποκράτης.

Η πρώτη παγκόσμια του έργου δόθηκε στο Ηρώδειο στις 8-8-2001, για την οποία ο «Όμιλος Φίλων του Ιπποκρατείου Όρκου», αναγκάστηκε να μετακαλέσει ξένα συμφωνικά μουσικά σύνολα.

Το ευτύχημα ήταν ότι το έργο διηύθυνε ο εθνικός μας μαέστρος Βύρων Φιδετζής, ο οποίος επέλεξε και τους τέσσερις καλύτερους τότε σολίστες: Μάρθα Αράπη σοπράνο, Λυδία Αγγελοπούλου άλτο, Σταμάτης Μπερής τενόρος και Παντελής Ψύχας βαρύτονος. Το έργο προλόγισε ο Μιχάλης Μεσίνης,

Την πολυσέλιδη παρτιτούρα του έργου εξέδωσε ο μεγαλύτερος ελληνικός μουσικός οίκος Φίλιππος Νάκας. Αποσπάσματα του έργου παίχτηκαν από το κανάλι CNN.

Έντεκα χρόνια αργότερα ο συνθέτης, με το μουσικό του σύνολο σεξτέτου “Ανέλιξη”, άρχισε να παρουσιάζει σε συναυλίες τα έργα του μουσικής δωματίου που ονόμασε μουσικές του νουβέλες, νέο είδος πρωτοποριακό για τη μουσική παγκοσμίως, που συνιστούν μορφολογικά τη νέα κατηγορία έργων μουσικής νουβέλας, συγγενικά με εκείνα της κατηγορίας έργων χαρακτήρα.

Ο συνθέτης με πρόγραμμα τις μουσικές του νουβέλες, μέσα στο οποίο συμπεριλαμβάνει πάντα και ένα έργο του Νίκου Σκαλκώτα, τιμής ένεκεν στο μεγάλο μουσικό πρόγονο, έδωσε και θα συνεχίσει συναυλίες ίδρυσης δημοτικών μουσικών βιβλιοθηκών, στις οποίες τα έργα προλογίζει η κορυφαία παραγωγός του τρίτου προγράμματος και μουσικός με πολύ καλές σπουδές, Αλεξάνδρα Γιαλίνη.

Ιδιαίτερα τονίστηκε στη συνέντευξη, από το συνθέτη Θωμά Μπακαλάκο, στον εξαιρετικό ομογενή δημοσιογράφο Βασίλη Κουτσίλα:

«Όλα τα της μουσικής μου προκύπτουν από την Ελληνική Ομιλούμενη Γλώσσα, η οποία επιδρά γόνιμα στη μουσική δυνάμει επειδή ο λόγος της, στην προφορική του έκφραση, εμπεριέχει μουσικά στοιχεία. Ως συνθέτης διατύπωσα ένα πλαίσιο μουσικών θεωρήσεων, ιδεών, σκέψεων και εννοιών, οι οποίες αποτελούν τις Κανονικές Συνθήκες (Κ.Σ.) για να επιδρά η Ελληνική Ομιλούμενη Γλώσσα γόνιμα στη μουσική και ενεργεία, σε ένα δημιουργικό συλλείτουργο με τις άλλες δύο γλώσσες του λαού μας: Ελληνική Μουσική Γλώσσα και Ελληνική Γλώσσα Χειρονομίας, Κίνησης, Χορού».

Απ. Παληός: Γιατί προβάλλω το έργο του Θωμά Μπακαλάκου

Ο δρ μουσικολογίας Απόστολος Παληός

Ο δρ μουσικολογίας Απόστολος Παληός, καθηγητής στο ΕΚΠΑ, κορυφαίος σολίστας πιάνου στην Ελλάδα με διεθνή αναγνώριση, μαέστρος και ποιητής, απόφοιτος της Μουσικής Ακαδημίας του Βερολίνου και της Λειψίας διδάσκων και σε ξένα πανεπιστήμια. Αναφέρει, μεταξύ άλλων:

“Παρουσίασα τη μουσική του πρόταση με αφορμή τη σειρά έργων του με τίτλο Μεταλλάξεις, στο 4ο Διεθνές Μουσικολογικό Συνέδριο στην Τιφλίδα της Γεωργίας, που διεξήχθη τον Απρίλιο του 2021.

Ο λόγος που επέλεξα να προβάλω το έργο του Μπακαλάκου και τη μουσική του πρόταση είναι διότι στη σημερινή εποχή της άκρατης παγκοσμιοποίησης, το αίτημα του συνθέτη ο σύγχρονος διεθνοποιημένος άνθρωπος να επαναπροσεγγίσει, μέσω της διαχρονικότητας της τέχνης τις πολιτισμικές του ρίζες και την προέλευσή του, είναι επιτακτικό.

Ο συνθέτης αυτό οραματίζεται να το επιτύχει μέσω της σύνθεσης έργων λόγιας μουσικής, τα οποία έχουν ισχυρό το αποτύπωμα της εθνικής ταυτότητας, χρησιμοποιώντας ως κύριο άρμα του αφ’ ενός τη λαϊκή μούσα, δηλαδή την τεράστια δεξαμενή του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού και αφετέρου την Ελληνική Μουσική Γλώσσα, η οποία απορρέει από την ελληνική Ομιλούμενη Γλώσσα, δηλαδή τη δημιουργία μουσικών λέξεων, μουσικών μοτίβων, τα οποία αποδίδουν τη μελισματική και ρυθμική διάρθρωση της ελληνικής γλώσσας του λόγου.

Τράβηξε πάρα πολύ το ενδιαφέρον των παρευρισκόμενων στο συνέδριο διότι η μουσική πρόταση του Μπακαλάκου μπορεί να απευθυνθεί και να έχει εφαρμογή στη μουσική κάθε λαού, κάθε έθνους.

Με αυτόν τον τρόπο οι ακροατές πετυχαίνουνε μια ψυχική και συναισθηματική σύζευξη, γιατί είναι κάτι που μιλά απευθείας στο συλλογικό ασυνείδητο και την πολιτιστική τους μνήμη και έτσι γίνονται κοινωνοί μιας κοινής μουσικής κοινότητας, πραγματοποιώντας κοινά μουσικά ταξίδια, όπως άλλωστε προβάλλει ο συνθέτης.

Στην ανακοίνωση, συνεχίζει ο κ. Παληός, αναφέρθηκα στην Εθνική Σχολή Μουσικής, στο πότε δημιουργήθηκε, ποιοι ήταν οι εκπρόσωποι, τι πρέσβευαν. Στη συνέχεια αναφέρθηκα στο ότι οι συνθέτες διεθνοποιήθηκαν, δηλαδή στράφηκαν προς τις σύγχρονες τεχνοτροπίες, επομένως απομακρύνθηκαν από την ελληνική παράδοση και πολλά χρόνια, πολλές δεκαετίες μετά έρχεται ο Μπακαλάκος, ο οποίος προβάλλει αυτό το αίτημα της επαναχρησιμοποίησης του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού, για δημιουργία όμως έργων λόγιας μουσικής.

Ωστόσο διαφοροποιείται από την εθνική σχολή, ότι η εθνική σχολή ενσωμάτωσε την παράδοση με κάποιο στοιχείο έτσι απομίμησης και εξωτισμού και πιο επιφανειακά, ενώ ο Μπακαλάκος προτείνει να δημιουργηθεί μια ολόκληρη μουσική γλώσσα, δηλαδή τα μουσικά μοτίβα να απορρέουν μέσα από τη γλώσσα και όχι απλά με το να πάρει μια απλή μελωδία. Επομένως θα έλεγα ότι είναι πιο βαθιά η προσέγγισή του”.

Η μουσική πρόταση

Μια πληρέστερη εικόνα για τη μουσική πρόταση του Θωμά Μπακαλάκου με τον τίτλο: Ελληνικός Μηχανισμός Σύνθεσης Έργων Μουσικής (Ε.Μ.Σ.Ε.Μ.), υπάρχει στο παρακάτω λινκ, στη συζήτηση που είχε ο συνθέτης με τη δημοσιογράφο Ματρώνη Δικαιάκου, στην εκπομπή της “Διαβουλεύσεις” στο κανάλι της βουλής.

Το σχετικό λινκ είναι: https://www.youtube.com/watch?v=tdHzCLV4HHc

Τέλος, ολόκληρη η συνέντευξη του Θωμά Μπακαλάκου στο δημοσιογράφο Βασίλη Κουτσίλα, για το Περιοδικό του Εθνικού Κήρυκα των ΗΠΑ, στο λινκ: https://www.ekirikas.com/o-bob-ntilan-ton-agroton-thomas-ba/

 

Σχετικά Άρθρα

Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com

Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Συνεχίζοντας την περιήγησή σας, δίνετε την συγκατάθεσή σας για την χρήση των cookies. Aποδοχή