Σήμερα, 25 Ιουνίου 2025, στις 2:31 π.μ. (ώρα Ανατολικών ΗΠΑ), η τέταρτη εμπορική αποστολή της Axiom Space απογειώθηκε επιτυχώς από το Kennedy Space Center, με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η αποστολή Ax-4 είναι ιστορική, καθώς επικεφαλής της είναι η Peggy Whitson, η πιο έμπειρη αστροναύτης των ΗΠΑ με 675 ημέρες στο διάστημα.
Η εν λόγω αποστολή επαναφέρει τρεις χώρες στον χάρτη των επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων. Η Ινδία, η Πολωνία και η Ουγγαρία εκτόξευσαν τους πρώτους τους αστροναύτες μετά από περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες. Η αποστολή Ax-4, οργανωμένη από την αμερικανική Axiom Space και υλοποιημένη με πύραυλο της SpaceX, ξεκίνησε σήμερα από το Διαστημικό Κέντρο Kennedy στη Φλόριντα, μεταφέροντας τέσσερις αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).
Επικεφαλής της αποστολής είναι η Peggy Whitson, η αστροναύτης με τον μεγαλύτερο χρόνο παραμονής στο Διάστημα στην ιστορία των ΗΠΑ — πάνω από 675 ημέρες σε τροχιά. Η Whitson, που έχει πλέον ενταχθεί στην Axiom Space μετά την αποχώρησή της από τη NASA, επιστρέφει ως διοικητής της αποστολής, αναλαμβάνοντας ρόλο μέντορα για τους τρεις νεοεισερχόμενους στο Διάστημα.
Η αποστολή Ax-4 φιλοξενεί τρία νέα πρόσωπα από διαφορετικές χώρες:
Shubhanshu Shukla: Πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας Ινδίας.
Sławosz Uznanski-Wiśniewski: Ειδικός ακτινοβολίας από την Πολωνία και μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA)
Tibor Kapu: Μηχανολόγος μηχανικός από την Ουγγαρία.
Κανένας από τους τρεις δεν είχε γεννηθεί όταν οι πρώτοι αστροναύτες των χωρών τους ταξίδεψαν στο Διάστημα με τις Σοβιετικές αποστολές τις δεκαετίες του 1970 και 1980.
Η αποστολή μεταφέρει μαζί της και στοιχεία εθνικής ταυτότητας. Οι αστροναύτες πήραν μαζί τους:
Ινδικό κάρυ με ρύζι και χυμό μάνγκο
Ουγγρική πάστα πάπρικας
Πολωνικά pierogies, σε μορφή freeze-dried
Ο Ούγγρος Tibor Kapu μετέφερε μάλιστα και το ίδιο αρκουδάκι-κοσμοναύτη που είχε ταξιδέψει με τον πρώτο Ούγγρο αστροναύτη Bertalan Farkas το 1980.
Κατά τη διάρκεια της 15ήμερης αποστολής, οι αστροναύτες θα πραγματοποιήσουν δεκάδες πειράματα, τεχνολογικές δοκιμές και εκπαιδευτικές δράσεις με σχολεία και ιδρύματα στις πατρίδες τους. Συνολικά, 31 χώρες θα εμπλακούν στην επεξεργασία των επιστημονικών δεδομένων της αποστολής.
«Το Διάστημα δεν είναι πλέον μόνο για τις μεγάλες διαστημικές υπηρεσίες — είναι για όλους», δήλωσε ο Πολωνός Uznanski λίγο πριν την εκτόξευση.
Η αποστολή Ax-4 είναι η τέταρτη ιδιωτική αποστολή της Axiom Space από το 2022, και μέρος του σχεδίου της NASA να ανοίξει το Διάστημα στον ιδιωτικό τομέα. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός αναμένεται να αποσυρθεί το 2031, και εταιρείες όπως η Axiom σκοπεύουν να τον αντικαταστήσουν με εμπορικές τροχιακές υποδομές.
Η NASA πλέον χρεώνει για τη φιλοξενία, τροφή και υποστήριξη των ιδιωτικών αποστολών στον ISS, με την απαίτηση να συμμετέχει πάντα ένας έμπειρος αστροναύτης για λόγους ασφάλειας.
Η εκτόξευση καθυστέρησε δύο εβδομάδες λόγω διαρροής οξυγόνου στο Falcon 9 αλλά και λόγω αυξημένων ανησυχιών για αεραγωγό που διαρρέει στη ρωσική μονάδα του ISS. Τέλος έγινε αλλαγή κάψουλας για να επιστρέψουν έγκαιρα δύο αστροναύτες της NASA.
Η Ax-4 δεν είναι απλώς μια ακόμη εμπορική αποστολή. Είναι μια συμβολική επιστροφή χωρών με ισχυρό επιστημονικό δυναμικό στη διεθνή διαστημική κοινότητα. Είναι απόδειξη ότι το Διάστημα ανήκει και στους “μικρούς” — αρκεί να το τολμήσουν.
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Shukla:
«Μπορεί να πηγαίνω μόνος μου στο Διάστημα, αλλά αυτό είναι το ταξίδι 1,4 δισεκατομμυρίων Ινδών.»
